Chủ tịch Hội Sử học Hải Phòng khẳng định, mảnh đất Thủy Nguyên (Hải Phòng) là trận địa cơ bản trong chiến dịch Bạch Đằng, nhưng nhân dân ở cả Thủy Nguyên và Quảng Yên (Quảng Ninh) đều tham gia đánh địch.
Những ngày qua, sau khi 27 cọc gỗ, 21 hố đen được phát hiện ở cánh đồng Cao Quỳ (xã Liên Khê, Thủy Nguyên, TP Hải Phòng) liên quan đến trận thủy chiến trên sông Bạch Đằng năm 1288, có nhiều ý kiến tranh luận về đại bản doanh của trận thủy chiến này.
Quảng trường Chiến Thắng Khu di tích Bạch Đằng Giang tại Thủy Nguyên (Hải Phòng).
PV VTC News có cuộc phỏng vấn Tiến sỹ Đoàn Trường Sơn - Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử TP Hải Phòng để tìm hiểu thêm về đóng góp của bãi cọc gần nghìn năm tuổi vừa được phát lộ ở cánh đồng Cao Quỳ trong trận thủy chiến trên sông Bạch Đằng năm 1288 và những nhận định về đại bản doanh của trận thủy chiến lẫy lừng trong lịch sử này.
- Dựa trên các tư liệu cùng những chứng tích lịch sử được khai quật, ông nhận định thế nào về các căn cứ địa được chọn khi diễn ra trận thủy chiến Bạch Đằng năm 1288 của quân dân nhà Trần?
Ngoài các cọc gỗ vừa được khai quật tại cánh đồng Cao Quỳ (xã Liên Khê, huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng) còn tồn tại bãi cọc được tìm thấy trước đó ở khu vực Trại giam Xuân Nguyên (xã Lại Xuân).
Hai bãi cọc này có vị trí ngăn chặn quân địch không vào sông Giá nhằm phân tán lực lượng, đẩy địch về sông Bạch Đằng, dồn vào khu phục binh của ta.
Đền thờ Trần Hưng Đạo tại Khu di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Bạch Đằng, thị xã Quảng Yên (Quảng Ninh).
Bãi cọc gỗ ở sông Chanh (thị xã Quảng Yên, Quảng Ninh) là chốt chặn cuối cùng. Sau khi quân địch dồn tới đây bị quân dân ta chặn đánh, tiêu diệt làm nên chiến thắng lịch sử Bạch Đằng Giang tháng 4/1288.
Theo các tư liệu, xã Liên Khê có 5 di tích lịch sử được xếp hạng cấp quốc gia. Trên cả nước, chỉ xã Liên Khê mới có điều này. Trong đó, ít nhất 3 di tích liên quan tới thời Trần Hưng Đạo, như vậy phải liên quan tới chiến thắng Bạch Đằng năm 1288.
Mảnh đất Thủy Nguyên dày đặc các di tích lịch sử và dấu ấn ghi nhận chiến thắng năm 1288. Các trận địa phục kích, tổ chức đánh địch chủ yếu trên vùng đất này.
Lực lượng bộ binh, thủy binh… đều có thể tập luyện và chiến đấu ở địa hình của Thủy Nguyên. Theo tôi, nơi đây là đại bản doanh của vua Trần và Trần Hưng Đạo đóng quân, chỉ huy trận đánh.
- Những địa danh nào của Thủy Nguyên liên quan tới chiến dịch Bạch Đằng Giang để minh chứng nơi đây là trung tâm chỉ huy trận đánh, thưa ông?
Trong huyện Thủy Nguyên có khoảng 15 đền thờ các tướng tham gia đánh trận năm 1288. Tiêu biểu như di tích đền Thụ Khê, đền thờ Trần Quốc Bảo, Vũ Nguyên, Lý Hồng, Trần Độ, Trần Hộ, Lại Văn Thanh, Trần Quốc Nghiễn, Vũ Đại…
Bên cạnh đó còn có hai địa danh Lưu Kỳ, Lưu Kiếm. Đây là hai đơn vị hành chính cấp xã thuộc huyện Thủy Nguyên, có vị trí gần bãi cọc được khai quật, trước đều thuộc tổng Trúc Động.
Trần Hưng Đạo khi về đóng quân ở đây, tổ chức trận đánh, dân trong làng có nhiều đóng góp trong việc nuôi quân, dựng bãi cọc. Sau chiến thắng, trước khi rút quân, Trần Hưng Đạo truyền lại cho dân làng một thanh kiếm báu và một lá cờ. Từ đó, có tên hai xã Lưu Kỳ, Lưu Kiếm.
Điều này chứng minh trận địa cơ bản nằm trên đất Thủy Nguyên nhưng nhân dân ở cả Thủy Nguyên và Quảng Yên (Quảng Ninh) đều tham gia đánh địch.
Diễn biến trận Bạch Đằng ngày 9/4/1288 được sử sách ghi chép lại.
- Xét về kích thước, cọc gỗ có niên đại gần nghìn năm tuổi được tìm thấy ở cánh đồng Cao Quỳ lớn hơn so với cọc gỗ tại Quảng Yên, thưa ông?
Các cọc gỗ ở sông Chanh (Quảng Yên) là bãi cọc bí mật, vót nhọn, được đóng dày, đơn độc, ngụy trang bởi thủy triều với mục tiêu sau khi địch dồn vào đây, quân ta dùng hỏa công tiêu diệt. Hơn nữa, sóng ở đây rất lớn nên chúng ta không thể mang cọc to đóng xuống được.
Cọc gỗ ở cánh đồng Cao Quỳ không được vót nhọn, đóng theo hình zíc zắc, khoảng cách giữa 2 cọc gỗ rộng. Ở thân cọc gỗ có các nấc để néo các cọc với nhau tạo thành bức tường vững chắc.
Việc bố trí hai bãi cọc khác nhau trong chiến dịch Bạch Đằng Giang cũng quyết định tính chất các cọc gỗ.
Khu vực phát hiện ra bãi cọc đồi núi nhiều, cây rừng xanh tốt. Các nghiên cứu cho thấy trong trận chiến này, cây được lấy trên rừng ngay tại chỗ. Cứ có cây là chặt làm cọc để cắm, không kể loại nào.
Các cọc gỗ vừa được tìm thấy chủ yếu là các loại lim, sến, táu. Đây là các loại gỗ tốt và rắn nhất nên vẫn còn tồn tại đến ngày nay. Một số loại gỗ khác bị hoai mục theo thời gian. Vì thế, khi khai quật, các nhà khảo cổ còn tìm được 21 hố đen. Đây có thể là vị trí cọc gỗ đã mục, hoặc những cọc gỗ được dân tìm thấy nhiều năm trước.
Bên cạnh đó, chúng ta còn thấy có những cọc gỗ nằm nghiêng, nằm thẳng. Điều này có thể được lý giải, nhằm để tạo bức tường chắc chắn. Hơn nữa, theo thời gian với các hiện tượng tự nhiên như sóng, đất bồi, mực nước lên xuống… các cọc gỗ cũng không còn đứng thẳng như trước.
Cọc gỗ vừa được khai quật tại cánh đồng Cao Quỳ.
- Cần những điều kiện gì để khẳng định bãi cọc ở cánh đồng Cao Quỳ là một nghệ thuật quân sự dưới thời nhà Trần, thưa ông?
Chúng ta có hai cơ sở khoa học có thể chứng minh bãi cọc ở cánh đồng Cao Quỳ có liên quan trận đánh Bạch Đằng.
Thứ nhất, kết quả giám định C14 một cây cọc gỗ cho niên đại 1270-1430 AD. Đây là khoảng thời gian diễn ra trận thủy chiến trên sông Bạch Đằng năm 1288.
Bên cạnh đó, bãi cọc nằm ở vị trí sông Giá. Theo sử sách, đây là nơi ta bố trí trận, chặn địch không vào sông Giá. Có chiến thắng Trúc Động mới có chiến thắng Bạch Đằng.
27 cọc gỗ vừa được khai quật cũng đủ một phần đánh giá sơ bộ ban đầu. Thời gian tới, các nhà khoa học có kế hoạch tiếp tục mở rộng khu vực khai quật ở cánh đồng Cao Quỳ để đủ tư liệu, cơ sở chứng minh bãi cọc này có liên quan tới chiến thắng Bạch Đằng năm 1288.
5 tổ công tác của các bệnh viện theo sự phân công của Sở Y tế TP HCM đã hoàn thành đợt chi viện khám, chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe cho người dân tại 5 xã bị ảnh hưởng nặng nề bởi lũ lụt của tỉnh Đắk Lắk.
Bộ Y tế vừa gửi công văn tới Sở Y tế các tỉnh, thành phố: Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa, Lâm Đồng; Các đơn vị trực thuộc Bộ Y tế khu vực miền Trung về việc chủ động triển khai công tác y tế ứng phó bão số 15.
Chương trình nghệ thuật “Quảng Ninh – Đất Mỏ anh hùng” thắp sáng đêm 12/11 bằng âm nhạc – công nghệ hiện đại, tôn vinh người thợ mỏ và truyền thống vùng đất giàu bản sắc.
Tỉnh Quảng Ninh thống nhất đầu tư hai dự án giao thông trọng điểm tại khu vực vịnh Cửa Lục, nhằm mở rộng không gian đô thị và thu hút các dự án mới ở khu vực phía Bắc vịnh
Phòng Quản lý xuất, nhập cảnh Công an tỉnh Bắc Ninh đưa ra cảnh báo, thời gian qua, lợi dụng nhu cầu xuất cảnh của người dân để du lịch thăm thân, thăm quan, làm việc…một số đối tượng đã sử dụng nhiều thủ đoạn liên quan đến hoạt động xuất nhập cảnh để lừa
Phó Thủ tướng Mai Văn Chính ký Quyết định số 2640/QĐ-TTg ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Kết luận số 84-KL/TW ngày 21/6/2024 của Bộ Chính trị tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW ngày 16/6/2008 của Bộ Chính trị (khóa X) về “tiếp tục xây dựng v
Công an tỉnh An Giang cho biết đã tống đạt Quyết định tạm giam đối với Nguyễn Thanh Duy để điều tra về hành vi “Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép”.
Phòng Quản lý xuất, nhập cảnh, Công an tỉnh Bắc Ninh đưa ra cảnh báo, thời gian qua, lợi dụng nhu cầu xuất cảnh của người dân để du lịch thăm thân, thăm quan, làm việc…một số đối tượng đã sử dụng nhiều thủ đoạn liên quan đến hoạt động xuất nhập cảnh để lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người dân.
Một người đàn ông vừa trình báo Công an phường Khương Đình, TP. Hà Nội về việc bị lừa mất số tiền gần 600 triệu đồng khi tiến hành đăng ký xuất khẩu lao động trên mạng.
Ủy ban Quốc gia Phòng, chống ma túy Campuchia và Viện Nghiên cứu & Ứng dụng Phòng chống Ma túy PSD vừa ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác giai đoạn 2026–2028, tập trung vào nâng cao nhận thức cộng đồng, đào tạo, truyền thông phòng ngừa và chuyển giao phương pháp điều trị tái nghiện dựa trên liệu pháp tâm lý.
Theo cơ quan công, Trịnh Bá Thảo vừa chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương vào tháng 10/2025, lại “ngựa quen đường cũ” gây ra hoàng loạt vụ trộm cắp.
Công an tỉnh Bắc Ninh đã phối hợp với Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an bàn giao một đối tượng truy nã đỏ của Interpol cho cơ quan chức năng Hàn Quốc.
Ngày 4/6, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kiên Giang và Thường trực Tỉnh ủy An Giang về tình hình triển khai các nghị quyết, kết luận của Trung ương; công tác tổ chức bộ máy; quốc phòng, an ninh
Công an tỉnh Tiền Giang đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ một chủ doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo nghi bị lừa đảo trên không gian mạng với số tiền trên 420 tỷ đồng.
Gần 1 tháng nay trên tuyến tỉnh lộ 337 và Quốc lộ 279 đoạn từ xã Thống Nhất đến cảng Làng Khánh (TP Hạ Long), thường xuyên xuất hiện hàng chục xe tải lớn chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, cuốn theo bụi mù mịt.
Chiều 17/3, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm đồng chí Nguyễn Thanh Tú, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế giữ chức Thứ trưởng Bộ Tư pháp.
