Đã tiêm vắc xin thì sẽ luôn có phản ứng nhẹ

Ba trẻ tử vong sau tiêm vắc xin, Bộ Y tế tổ chức "gấp" Hội nghị trực tuyến

Bộ trưởng Bộ Y tế chia sẻ về việc điều trị của ông Trần Tuấn Anh

Bộ Y tế sẽ khởi động tập thể dục ngay tại công sở

Bộ trưởng Bộ Y tế thị sát điểm tiêm chủng vaccine ComBE Five

Bộ trưởng Bộ Y tế tri ân gia đình người hiến tặng 7 mô tạng

Phát biểu ý kiến chỉ đạo tại hội nghị, PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến – Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết tiêm chủng thực chất là gây ra một miễn dịch chủ động nhân tạo, có nghĩa là chúng ta đưa vào cơ thể trẻ em hay người lớn chúng ta một kháng nguyên không đủ gây bệnh, nhưng có khả năng kích thích cơ thể sinh ra một lượng kháng thể.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến phát biểu ý kiến.

Khi kháng nguyên gặp kháng thể, bao giờ cũng phải có một phản ứng nhẹ nhất là sốt. Và nếu không có phản ứng đó thì khó lòng sinh ra kháng thể chủ động. Nếu người khỏe mạnh, trẻ càng bụ bẫm thì phản ứng càng mạnh và càng dễ sốt cao. Những trẻ càng yếu, cơ thể không đáp ứng, có những cơ thể suy giảm miễn dịch thì khi tiêm vắc xin kháng nguyên vào cũng không sinh được kháng thể.

Khi kháng nguyên, kháng thể của cơ thể khỏe mạnh thì chắc chắn sẽ có phản ứng cơ bản là sốt. Trẻ em sốt thì sẽ hay quấy, khóc, bỏ ăn, sưng đỏ và đau… là chuyện thông thường vì sốt là phản ứng cơ thể. Đã tiêm vắc xin thì sẽ luôn có phản ứng nhẹ, nếu phản ứng quá mạnh có thể sẽ dẫn đến sốc phản vệ hoặc tử vong. Tuy nhiên, Bộ trưởng cho rằng không có tiêm chủng thì chắc chắn sẽ mắc bệnh, càng mắc bệnh nhiều thì nguy cơ tử vong càng cao. Về lý thuyết và thực tiễn không có tiêm chủng an toàn tuyệt đối và không phản ứng.

Về các ca vừa qua có biểu hiện phản ứng thì không phản ứng mạnh như các lần trước (khi tiêm Quinvaxem) mà chỉ sốt nhẹ, nhưng khi phát hiện ra và đưa đi bệnh viện thì đã nặng. Bộ trưởng phân tích, một ngày có khoảng 20 đến 30 trẻ dưới 1 tuổi tử vong do nhiều nguyên nhân như: sặc sữa, nghẹt thở hoặc không do nguyên nhân, suy hô hấp, viêm phổi,… nhưng nếu xác suất đó rơi vào sau tiêm chủng thì nhiều người sẽ nghĩ là do vắc xin.

Nguyên nhân có thể do cơ địa của trẻ mẫn cảm, nhạy cảm hơn nên sẽ phản ứng mạnh hơn. Gia đình không phát hiện kịp thời để đưa trẻ đến viện. Nguyên nhân sâu xa nữa là do cơ sơ y tế quá xa với nơi ở, vì vậy khi đưa đến nơi thì không thể cứu được nữa. Nguyên nhân cuối cùng là xử lý shock. Bộ trưởng yêu cầu các bệnh viện, đặc biệt là khoa hồi sức trẻ em cần xem xét công tác khám sàng lọc, cách xử lý khi có phản ứng vừa và nặng, dặn dò cha mẹ theo dõi các biểu hiện của trẻ sau tiêm chủng.

PGS.TS Nguyễn Văn Đoàn (Nguyên giám đốc Trung tâm Miễn dịch – Dị ứng lâm sang Bệnh viện Bạch Mai) phổ biến những điểm thay đổi của Thông tư 51/2017/TT-BYT.

Tại hội nghị lần này, các đơn vị cũng đã được phổ biến 10 điểm thay đổi của Thông tư 51/2017/TT-BYT về hướng dẫn phòng, chuẩn đoán và xử trí phản vệ so với Thông tư 08/1999/TT-BYT.

Theo các chuyên gia y tế, những phản ứng có thể gặp sau tiêm chủng vắc xin ComBE Five là phản ứng tại chỗ (sưng, đỏ, đau) có thể tới 50%. Sốt (>38ºC) có thể tới 50%. Các triệu chứng toàn thân, kích thích, khó chịu, quấy khóc: có thể tới 55%... (phản ứng thông thường và nhẹ) và một số phản ứng nặng, hiếm gặp.

PGS.TS. Trần Minh Điển (Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương) hướng dẫn theo dõi và xử trí phản ứng sau tiêm chủng.

Chuyên gia y tế cũng hướng dẫn cán bộ Y tế tư vấn cho bà mẹ theo dõi, chăm sóc trẻ sau tiêm chủng. Bà mẹ,gia đình trẻ cần chuẩn bị sổ hoặc phiếu tiêm chủng cho trẻ, thông báo với cán bộ Y tế về tiền sử sinh đẻ, tiền sử dị ứng, bệnh tật, sử dụng thuốc của trẻ, phản ứng sau tiêm chủng đặc biệt của lần tiêm trước. Đồng thời, thông báo với cán bộ y tế về tình trạng sức khỏe hiện tại của trẻ.

Sau khi tiêm xong, phụ huynh phải cùng cán bộ y tế theo dõi trẻ trong 30 phút và phải thông báo ngay cho cán bộ y tế nếu trẻ có dấu hiệu bất thường về sức khỏe như: khóc, khó chịu, nôn, trớ,… Phụ huynh sẽ vẫn phải tiếp tục theo dõi trẻ trong 1 đến 2 ngày sau tiêm chủng. Khi trẻ có 1 trong những dấu hiệu như: sốt cao trên 39 độ C, khó đáp ứng thuốc hạ sốt, sốt kéo dài trên 24 giờ, sốt xuất hiện sau 12 giờ tiêm chủng; quấy khóc kéo dài, bứt rứt, kích thích; kém tương tác với người xung quanh, trẻ mệt xỉu, li bì và hôn mê; co giật… cần đưa ngay trẻ đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất.

PGS.TS Dương Thị Hồng (Phó viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương) hướng dẫn cán bộ Y tế tư vấn cho bà mẹ theo dõi, chăm sóc trẻ sau tiêm chủng.

Các chuyên gia nhấn mạnh: “Nếu phụ huynh không yên tâm về sức khỏe của con mình sau khi tiêm chủng, hãy đến gặp cán bộ y tế để được khám và tư vấn”.

PGS. TS Trần Đắc Phu – Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng khẳng định, việc tập huấn này là rất cần thiết.

Trước khi kết thúc hội nghị, PGS. TS Trần Đắc Phu – Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng cho biết, các cháu bé tử vong trong thời gian qua tại Nam Định và Hà Nội đều tử vong tại nhà, tất cả các trường hợp đến cơ sở y tế thì không có trường hợp nào tử vong. Chứng tỏ rằng các bác sĩ đều giải quyết được các ca bệnh đến cơ sở y tế dù có thể là phản ứng sau tiêm vắc xin hay không là phản ứng sau tiêm vắc xin. Vì vậy, PGS. TS khẳng định rằng việc tập huấn này là rất cần thiết.