Cuộc chiến nước sạch ở Bắc Giang: Kẻ mạnh thêm giàu - kẻ yếu phải tự “chặt chân”

Vấn đề mà Pháp luật Plus đặt ra trong bài viết này đó là câu chuyện kẻ mạnh - kẻ yếu trong cuộc chiến giành thị phần bán nước sạch, ai được ưu ái hơn ai.

"Kẻ yếu"

Công ty cổ phần nước sạch Bắc Giang là một trong những doanh nghiệp lớn trong ngành nước ở tỉnh Bắc Giang. Năm 2018, lợi nhuận sau thuế của đơn vị này là 6,762 tỷ đồng, tổng doanh thu 128 tỷ đồng. Đến năm 2019, doanh nghiệp này chỉ dám đặt mục tiêu doanh thu là 140 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế 3,2 tỷ đồng.

Tại sao một doanh nghiệp có mạng lưới bán lẻ rộng, được đầu tư ổn định lại chỉ dám đặt mục tiêu “nhẹ nhàng” như vậy?

Sau khi cổ phần hoá vốn điều lệ của doanh nghiệp tăng từ hơn 145 tỷ đồng lên gần 182 tỷ đồng, trong đó vốn Nhà nước chiếm hơn 85%, còn lại là cổ phần của người lao động và nhà đầu tư bên ngoài.

Chủ tịch HĐQT, người đại diện phần vốn Nhà nước tại công ty này là ông Hướng Xuân Công. Chắc hẳn để đưa ra được những quyết sách nặng nề này thì ban lãnh đạo công ty nhiều đêm "mất ăn mất ngủ", người lao động thì lo ngay ngáy.

Nguyên do là đây, tháng 10/2018, Công ty cổ phần nước sạch Bắc Giang đã phải ký hợp đồng mua bán buôn nước sạch với Công ty cổ phần Đầu tư hạ tầng nước DNP - Bắc Giang với khối lượng mua là 10.000m3/ngày đêm; Năm 2019 và 2020 cam kết mua bình quân 20.000m3/ngày đêm.

Với “cam kết” này, thì theo một báo cáo của Ban giám đốc nêu rõ, việc làm này làm tăng chi phí sản xuất nước, giảm lợi nhuận… gây nên đời sống người lao động bị ảnh hưởng. Hiện tại đơn vị này có 267 nhân viên làm việc.

Trần tình với Pháp luật Plus, Giám đốc doanh nghiệp này âu sầu kể: Hiện nay công suất nhà máy hiện tại là 35.000m3/ngày đêm hiện đang phải cắt giảm gần 1 nửa sản lượng, vì phải mua 20.000m3/ngày đêm từ Công ty nước sạch DNP - Bắc Giang với giá 5.500 đồng/m3 nước (đã bao gồm VAT).

Như vậy, có thể thấy năng lực hiện tại của Doanh nghiệp này đang dư thừa khả năng cung ứng nước cho toàn địa bàn, nhưng nay phải tự “chặt chân” mình đi để mua buôn nước của một doanh nghiệp khác, khiến khả năng lợi nhuận công ty năm 2019 sẽ giảm.

Tuy nhiên, nhìn ở một góc độ tích cực thì câu chuyện mở rộng mạng lưới phân phối, bán sản phẩm tới tay người tiêu dùng thì về lâu về dài việc mua nước của DNP cũng là "tiền đề" cho sự phát triển bền vững trong những năm tới (!).

Với 85% phần vốn Nhà nước tại Công ty, trong khi khả năng lợi nhuận sẽ giảm, như vậy có thể thấy việc sử dụng nguồn vốn Nhà nước đã sản sinh lợi nhuận thấp trong thời gian tới. Người đại diện phần vốn Nhà nước tại doanh nghiệp này đang đứng trước “ngã 3” đường, khó khăn chồng chất khó khăn.

Một khó khăn khác đó là, phần vốn Nhà nước đang chiếm tỷ trọng cao trong doanh nghiệp, đương nhiên UBND tỉnh Bắc Giang có quyền quyết định các quyết sách quan trọng - đó là việc mua lại nước của một doanh nghiệp khác trong khi tự cắt giảm công suất nhà máy của chính mình. Trong khi phải tự đầu tư hàng chục tỷ đồng vào xây dựng hệ thống bể chứa, mở rộng mạng lưới…

Công ty cổ phần nước sạch Bắc Giang qua những con số và những “quyết sách” liên quan đến vận mệnh của mình đã cho thấy mình “yếu” đi như thế nào.

"Kẻ mạnh"

Một doanh nghiệp mạnh cả về tiềm lực kinh tế lẫn kinh nghiệm trong ngành nước đã đầu tư vào tỉnh Bắc Giang trong những năm qua - đó là Công ty cổ phần Đầu tư hạ tầng nước DNP - Bắc Giang.

Nhà máy nước sạch DNP – Bắc Giang là một trong những dự án của DNP Water – công ty đầu tư sở hữu và vận hành các nhà máy nước tại các địa phương của Việt Nam. DNP Water hiện có vốn điều lệ 1.100 tỷ, đang hoạt động tại 9 tỉnh thành với hơn chục công ty thành viên và công ty liên kết, phục vụ 500.000 khách hàng với tổng công suất thiết kế đạt 700.000 m3/ngày đêm.

Tháng 8/2018, Nhà máy nước sạch DNP - Bắc Giang với tổng số vốn đầu tư lên đến gần 1.000 tỷ đồng đã chính thức khánh thành. Công suất thiết kế mở rộng lên đến 80.000m3/ngày đêm.

Điểm đặc biệt của dự án là nguồn nước thô được lấy trực tiếp từ hồ Cấm Sơn – một trong những hồ nước ngọt tự nhiên quý giá và lớn nhất Việt Nam, có chất lượng nước tốt, lưu lượng ổn định, ít rủi ro ô nhiễm nguồn nước.

Xác nhận trên trang web của công ty, thông tin “ngày 18/8, Nhà máy chính thức vận hành, phát nước cho nhân dân tỉnh Bắc Giang đồng thời bán buôn nước sạch qua đồng hồ tổng cho Công ty cổ phần nước sạch Bắc Giang với công suất tối thiểu đảm bảo 20.000 m3/ngày đêm” cũng được kiểm chứng rõ ràng.

Như vậy, có thể thấy, khách hàng bền vững và lâu dài của DNP - Bắc Giang chính là một doanh nghiệp kinh doanh nước sạch trên địa bàn, doanh nghiệp này sẽ an tâm đầu tư và phát triển bền vững.

Với công suất giai đoạn 1 cấp nước 29,5 nghìn m3/ngày đêm, dự phòng tăng áp lên 40 nghìn m3/ngày đêm. Như vậy, mỗi ngày DNP đã bán cho Công ty cổ phần nước sạch Bắc Giang 20.000m3/ngày đêm, số lượng còn lại là những khách hàng khác. Đây là một lợi thế vượt bậc của DNP so với những doanh nghiệp khác.

Trong một bài viết đăng tải trên báo Bắc Giang, Bí thư Tỉnh uỷ tỉnh Bắc Giang có phát biểu: "Thời gian tới, Công ty cổ phần Đầu tư hạ tầng nước DNP- Bắc Giang và Công ty cổ phần nước sạch Bắc Giang cần phối hợp chặt chẽ trong sản xuất, kinh doanh, đáp ứng nhu cầu của nhân dân. Trong tháng 8 này, hai công ty phải thống nhất về giá mua bán nước, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa các bên liên quan.

Về sản lượng khai thác cần tính toán hợp lý, trong đó Công ty cổ phần nước sạch Bắc Giang điều chỉnh cơ cấu nước theo hướng ưu tiên sử dụng nước sạch mua từ Công ty cổ phần Đầu tư hạ tầng nước DNP- Bắc Giang để cung cấp cho người dân sinh hoạt còn nước do Công ty khai thác từ sông Thương sẽ cung cấp sử dụng nước công nghiệp; đồng thời tiếp tục mở rộng mạng lưới cung cấp trên địa bàn tỉnh. Cả hai đơn vị cần quan tâm bảo đảm an toàn nguồn nước; có quy chế quản lý, vận hành hệ thống xử lý, cung cấp nước sạch một cách nghiêm ngặt”, - hết trích đăng.

Qua những chỉ đạo "quyết liệt" từ vị lãnh đạo tỉnh Bắc Giang, có thể thấy sự ưu ái dành cho DNP - Bắc Giang mãnh liệt cỡ nào, trải thảm đầu tư là vậy. Trong khi ngay trong sân nhà thì doanh nghiệp đang phải chịu "sức ép" với bản hợp đồng lớn, người lao động thì ngao ngán vì sản lượng bị cắt giảm, nguy cơ ảnh hưởng tới đồng lương của họ là nhìn thấy rõ ràng.

Không thể phủ nhận nếu các doanh nghiệp lớn vào đầu tư, thì người được hưởng lợi nhất vẫn là người tiêu dùng tỉnh Bắc Giang bởi họ có quyền lựa chọn ai bán nước sạch cho mình.

Nhưng chuyện "ưu ái" doanh nghiệp này mà làm giảm đi tính cạnh tranh, công bằng giữa các doanh nghiệp với nhau là chuyện đáng bàn ở đây. Một Công ty đã cổ phần hoá, nhưng cổ đông lớn vẫn là Nhà nước (chiếm tới 85%) thì việc phải chịu "sức ép" là đương nhiên.

Chính vì vậy, việc phải đẩy nhanh thoái vốn Nhà nước tại Công ty cổ phần nước sạch Bắc Giang trong năm 2019 và những năm tiếp theo càng phải đẩy nhanh và mạnh hơn nữa. Nếu không, kẻ giàu vẫn giàu - kẻ yếu vẫn chịu thiệt thòi.

Tháng 7/2017, Vietinbank Hoàn Kiếm tài trợ 550 tỷ đồng cho dự án Nhà máy nước sạch DNP – Bắc Giang.

Tháng 8/2018, Nhà máy nước sạch DNP - Bắc Giang với tổng số vốn đầu tư lên đến gần 1.000 tỷ đồng đã chính thức khánh thành. Công suất thiết kế mở rộng lên đến 80.000m3/ngày đêm.

Công ty Cổ phần đầu tư hạ tầng nước DNP - Bắc Giang được hưởng ưu đãi thuế suất 10% cho toàn bộ thời gian hoạt động. Công ty được miễn thuế TNDN trong 04 năm kể từ năm đầu tiên có thu nhập chịu thuế và giảm 50% thuế TNDN phải nộp trong 05 năm tiếp theo.

Dự án Nhà máy nước sạch DNP- Bắc Giang bao gồm các hạng mục: Công trình thu- trạm bơm nước thô (từ hồ Cấm Sơn, Lục Ngạn); Nhà máy xử lý nước; Trạm tăng áp; Hệ thống đường ống nước HDPE và các công trình phụ trợ. Dự án được chia làm 2 giai đoạn, trong đó giai đoạn 1 (2016-2018) có công suất cấp nước 29,5 nghìn m3/ngày đêm, dự phòng tăng áp lên 40 nghìn m3/ngày đêm; giai đoạn 2 (2020-2022), công suất cấp nước là 59 nghìn m3/ngày đêm, dự phòng tăng áp lên 80 nghìn m3/ngày đêm.

Pháp luật Plus sẽ tiếp tục thông tin.