Theo như cách tính toán của TS. Nguyễn Hùng Long, Phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (ATTP), Bộ Y tế: một người dù ăn 30 cân cá nhiễm phenol với hàm lượng như mẫu cá nục bị nhiễm chất phenol ở Quảng Trị trong vòng 1 tháng thì vẫn không gây ảnh hưởng tới sức khỏe.
 |
| Cơ quan chức năng Quảng Trị đã niêm phong lô cá nục đông lạnh bị nhiễm phenol. |
Trước đó, theo kiểm tra của cơ quan chức năng tỉnh Quảng Trị có một trong sáu mẫu cá nục tại kho đông lạnh của bà Lê Thị Thuộc, thị trấn Cửa Tùng, huyện Vĩnh Linh có hàm lượng phenol mức 0,037mg/kg.
Trong khi ngành y tế Quảng Trị cho rằng phenol là chất cấm, không được phép có trong thực phẩm còn lãnh đạo ngành nông nghiệp lại nói chất này được phép tồn tại nếu có hàm lượng dưới ngưỡng cho phép.
Không nguy hiểm?
Trao đổi với PLVN, TS. Long cho biết: chất phenol có thể tìm thấy ở mọi nơi. Trong thực phẩm, một lượng phenol cũng đã được tìm thấy trong xúc xích, thịt hun khói, thịt ba chỉ rán, thịt gà rán, chè đen lên men, phenol và hợp chất phenol có tự nhiên trong một số loại thực phẩm. Các loại thực phẩm có hàm lượng phenol cao được chỉ ra như: cà chua, táo, lạc, chuối, cam, ca cao, nho đỏ, các loại dâu rừng và sữa.
Tuy vậy, trao đổi với PLVN, Phó Cục trưởng Long cho biết: nếu ăn uống phải sản phẩm có chứa phenol với hàm lượng cao có thể sẽ gây phá hủy đường ruột nghiêm trọng. “Có một thí nghiệm ở loài gặm nhấm cho thấy phenol có thể gây chết chúng với một liều lượng nhất định. 50% con chuột được đưa ra thí nghiệm dùng 300-600 mg phenol/kg thể trọng, đã bị chết”- ông Long nói.
Ông Long nói hiện tại chưa có bằng chứng cho thấy phenol gây ung thư ở người. Viện Nghiên cứu ung thư quốc tế và cơ quan quản lý môi trường của Hoa Kỳ EPA cũng không xếp phenol vào nhóm gây ung thư ở người.
Tuy nhiên, một nghiên cứu TDI (tổng lượng hấp thu trong ngày) của Cơ quan quản lý thực phẩm châu Âu đã chỉ ra thông tin đáng chú ý: phenol mà cơ thể người có thể chịu được rơi vào khoảng 0,18 microgram/kg tỷ trọng/ngày.
“Như vậy, mỗi người ăn với mức như vậy thì vẫn không có vấn đề gì với sức khỏe cả. Vì thế, với hàm lượng phenol mức 0,037mg/kg cá xét nghiệm ở trong Quảng Trị phát hiện ra, thì chúng tôi tính trung bình ra, 1 người Việt Nam có cân năng là 50 kg dùng khoảng 200g cá/ngày thì vẫn còn dưới cái mức này. Nhưng trên thực tế có phải ai cũng có thể ăn 2 lạng cá một ngày mà ngày nào cũng ăn như vậy”- ông Long nói.
Vì sao người dân hoang mang?
Theo Cục An toàn thực phẩm, hiện nay chưa có cơ quan nào quy định đối với ngưỡng phenol trong hải sản. Bởi bình thường cá hay hải sản tự nhiên được đánh bắt lên hàm lượng phenol hầu như không có.
“Nói thật, từ trước tới nay chẳng ai nghiên cứu hàm lượng phenol trong hải sản cả. Nếu có nghiên cứu là để đánh giá về mức độ ô nhiễm của môi trường. Khi môi trường bị ô nhiễm thì có thể nhiễm vào con cá chứ tự nhiên chẳng ai người ta đi nghiên cứu phenol trong cá. Hơn nữa, không có quy định thì đi kiểm tra làm gì”- TS Long nói.
Theo ông Long, sau khi sự cố cá chết tại 4 tỉnh miền Trung, lại có thông tin nói cá nục nhiễm chất độc phenol khiến dư luận lo lắng là chuyện bình thường. Hiện nay thì cũng chưa có kết luận chính thức về nguyên nhân cá chết là cái gì. Vì thế chúng ta không thể quy về cái này, cái khác được. Phải chờ kết quả chính thức rồi mới có đánh giá được.
“Còn với thông tin mẫu cá nhiễm phenol ở mức 0,037mg, nếu thực sự nhiễm đúng như thế thì chưa có bằng chứng nào là ảnh hưởng tới sức khỏe cả. Cá như vậy thì yên tâm và ăn được bình thường không lo bị ảnh hưởng sức khỏe. Tôi cho rằng do việc địa phương cung cấp thông tin không rõ ràng nên mới làm cho người dân cảm thấy hoang mang.”- TS. Long nêu quan điểm.
Nhưng trước sự quan tâm của dư luận, Phó Cục trưởng Cục ATTP lưu ý cần phải lấy mẫu để xét nghiệm thêm cho chắc chắn. Nhưng để làm rõ vấn đề lô cá nục này phải có sự vào cuộc của liên ngành gồm Bộ Y tế, Bộ NN&PTNT, Bộ Công thương và địa phương.
“Phía Bộ Y tế đã yêu cầu trước mắt, lô cá đó cứ để nguyên ở đấy chưa cho lưu thông. Vài hôm nữa khi có kết quả nếu không thấy có vấn đề gì thì sẽ thông báo chính thức và cho người ta tiêu thụ thôi”- ông Long nói.
Báo PLVN đã cố gắng liên hệ với Cục Quản lý chất lượng nông lâm thủy sản, Bộ NN&PTNT để nắm thêm thông tin nhưng ông Nguyễn Như Tiệp, Cục trưởng Cục này từ chối bình luận và cho rằng đây là vấn đề của liên ngành xử lý. Cục ông chỉ cung cấp thông tin để Cục ATTP, Bộ Y tế thống nhất phát ngôn.
| Đại diện Bộ Y tế cho biết, phenol có thể tìm thấy trong nước, không khí do chất thải công nghiệp có chứa phenol, thậm chí chất này cũng có thể tìm thấy trong mạch nước ngầm dưới đất. Phenol bị phân hủy trong không khí từ 1-2 ngày, tồn tại trong nước khoảng 1 tuần hoặc có thể hơn, tồn tại trong đất và có thể bị phân hủy bởi vi sinh vật. |
