Nếu như vua bánh kao siêu lực "nhường" thương hiệu Đức Phát Bakery cho vợ khi chia tay thì một đại gia khác cũng được coi "sòng phẳng" với người kết nghĩa tào khang của mình. Đó chính là ông Lê Quang Tiến trong vụ ly hôn đắt giá nhất trên thị trường chứng khoán việt nam.
Cuộc chia ly hơn 2.000 tỷ đồng
Cuối tháng 12/2006, TAND quận Ba Đình (Hà Nội) nhận được đơn xin ly hôn do ông Lê Quang Tiến (khi ấy là Phó Chủ tịch kiêm Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Phát triển Đầu tư Công nghệ FPT) đứng tên. Ngày 15/1/2007, đơn xin ly hôn của ông Tiến được thụ lý với mức thu tạm ứng án phí là 50.000 đồng theo đúng quy định.
 |
| Hình minh họa. |
Theo đơn, ông Tiến chỉ yêu cầu Tòa công nhận thỏa thuận ly hôn. Còn về con cái và tài sản, đơn không yêu cầu Tòa giải quyết. Khi được Tòa thông báo, trong lá đơn gửi Tòa, vợ ông Tiến - bà Lê Thị Hồng Hải nhất trí gần như nguyên văn với những lý do ông Tiến nêu.
Sau hai lần hòa giải không thành, cả hai thuận tình ly hôn. Đôi vợ chồng tỷ phú này không yêu cầu chia tài sản mà tự thỏa thuận. Ông Tiến "tự nguyện để lại căn nhà cho hai mẹ con và chuyển đi chỗ khác".
Ngày 9/2, Tòa ra quyết định thuận tình ly hôn cho họ. Câu chuyện được dư luận quan tâm không chỉ là vì số tiền rất lớn mà còn trong cách hành xử của ông Tiến được xem là "chơi đẹp" với vợ cũ. Cụ thể là tại thời điểm ly hôn, ông Tiến đang sở hữu hơn 3,7 triệu cổ phiếu tại Công ty FPT.
Nếu tính theo giá thị trường khi đó, lượng cổ phiếu ông nắm giữ có giá trị lên tới trên 2.000 tỷ đồng, đứng thứ 2 ngay sau “sếp” Trương Gia Bình của ông. Ông Bình cũng từng ly hôn nhưng thời gian đó, FPT chưa niêm yết nên số cổ phiếu mà ông Bình sở hữu có phải chia hay không đã không được công bố.
Sau quyết định ly hôn của TAND quận Ba Đình, ông Tiến đã chuyển 50% số cổ phần cho vợ cũ. Như vậy, với trên 1,8 triệu cổ phiếu nhận được, vợ cũ ông Tiến nghiễm nhiên gia nhập nhóm đại gia nghìn tỷ trên thị trường chứng khoán khi đó. Việc chia đôi tài sản cổ phiếu của ông Tiến được nhiều chuyên gia pháp lý đánh giá là điều hiếm có và được xem là "sòng phẳng", hợp tình theo cả pháp lý và quan niệm dân gian "của chồng công vợ".
Không thể bán ồ ạt số cổ phiếu khổng lồ
Sở dĩ sự việc nhận được sự quan tâm của dư luận là vì những vấn đề liên quan đến việc vợ cũ ông Tiến sẽ sở hữu gần 2 triệu cổ phiếu của FPT. Với số cổ phiếu này, việc bà Hải quyết định giữ nguyên hay bán ra khi đó sẽ tác động không nhỏ đến thị trường cổ phiếu của FPT.
Tuy nhiên, câu chuyện này đã không xảy ra. Hơn nữa, các chuyên gia chứng khoán cho rằng, do nhiều quy định về điều lệ công ty và pháp luật về chứng khoán, bà Hải không thể bán hếtsố cổ phiếu đó để gom về 1.000 tỷ đồng.
Do FPT niêm yết trên sàn TP HCM nên mọi thủ tục chuyển số cổ phiếu phải tiến hành tại Trung tâm Giao dịch chứng khoán TPHCM (nay là Sở Giao dịch chứng khoán TP HCM) Đồng thời, do ông Tiến là cổ đông lớn của FPT nên việc chuyển nhượng, thời gian chuyển cổ phiếu sang tên bà Hải phải được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Trung tâm chứng khoán TP HCM đồng ý, quyết định.
Đây là trường hợp đầu tiên một cổ đông lớn của một công ty có cổ phiếu vào hàng blue chip (các cổ phiếu có tính thanh khoản cao nhất của những doanh nghiệp lớn) phải chuyển cổ phiếu vì lý do ly hôn nên Trung tâm chứng khoán TP HCM phải cân nhắc kỹ thời gian, phương thức chuyển số cổ phiếu trên. Quan trọng hơn cả là việc giao dịch trên 1,8 triệu cổ phiếu phải theo đúng quy định.
Việc bán ồ ạt để thu tiền về như lo ngại của nhiều người là không có cơ sở bởi hơn ai hết bà Hải hiểu giá trị của cổ phiếu FPT. Đặc biệt, mỗi giao dịch lớn của bà Hải chịu sự kiểm soát, cho phép của Trung tâm TP HCM và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước khi bà nghiễm nhiên trở thành cổ đông của FPT.
Bà Hải tuy không có nghĩa vụ báo cáo về giao dịch nếu muốn bán ra số cổ phiếu khổng lồ này, nhưng nếu bà có giao dịch mua thêm làm tăng tỷ lệ sở hữu cổ phiếu của FPT vượt mức 5%, sẽ phải thông báo công khai. Nhìn ra thế giới những sự việc tương tự là bình thường, nhưng do các triệu phú, tỷ phú khác thường có thỏa thuận trước trong hợp đồng hôn nhân nên rất hiếm khi phải chia đôisố cổ phiếu nhiều như vậy.
Điển hình, tỷ phú Abramovich (ông chủ CLB Chelsea) chỉ trả cho vợ 300 triệu USD chứ không phải 5 tỷ USD như dự đoán vì ông ta không cần chia số cổ phiếu khổng lồ ước tính khoảng 18 tỷ USD trong các công ty lớn.
 |
| Ông Lê Quang Tiến. |
Nước cờ cao tay của ông Tiến?
Theo Luật Chứng khoán, một trong những điều kiện niêm yết cổ phiếu là hồ sơ đăng ký phải có cam kết của cổ đông là thành viên hội đồng quản trị, ban kiểm soát, giám đốc hoặc tổng giám đốc, phó giám đốc hoặc phó tổng giám đốc và kế toán trưởng nắm giữ 100% số cổ phiếu do mình sở hữu trong thời gian 6 tháng kể từ ngày niêm yết và giữ 50% số cổ phiếu này trong 6 tháng tiếp theo.
Luật này có hiệu lực từ ngày 1/1/2007, do vậy với bất kỳ một công ty nào niêm yết lên sàn sau ngày này phải tuân theo những quy định nêu trên. Tuy nhiên, ông Tiến không bị ràng buộc bởi thời hạn 6 tháng trên vì Công ty FPT niêm yết cổ phiếu từ cuối tháng 12/2006. Trong khi đó, theo Luật Đầu tư năm 2005, cổ đông hoặc nhóm cổ đông sở hữu trên 10% tổng số cổ phần phổ thông trong thời hạn liên tục ít nhất 6 tháng hoặc một tỷ lệ khác nhỏ hơn quy định tại điều lệ công ty mới có quyền đề cử người vào hội đồng quản trị và ban kiểm soát.
Như vậy, bà Hải chỉ là một cổ đông bình thường của FPT như rất nhiều nhà đầu tư khác đang nắm giữ cổ phiếu này. Còn về việc bà Hải có được nghiễm nhiên giữ một chân trong hội đồng quản trị của FPT hay không, thì với số cổ phiếu được phân chia, bà Hải cũng mới chỉ nắm giữ tương đương 3% vốn điều lệ của FPT.
Theo Luật Chứng khoán và nghị định hướng dẫn, cổ đông lớn nhất của một công ty đại chúng là cổ đông sở hữu trực tiếp hoặc gián tiếp 5% trở lên tổng số cổ phiếu. Vì thế, bà Hải không được coi là cổ đông lớn, có quyền biểu quyết. Tuy nhiên,sự kiện ông Tiến chuyển nhượng một nửa số cổ phiếu của mình cho vợ cũ sau ly hôn đã khiến nhiều nhà đầu tư và các cổ đông của FPT khi ấy băn khoăn với nhiều câu hỏi.
Họ cần biết liệu có sự tính toán tài chính trong chuyện chuyển nhượng cổ phiếu của ông Tiến, người nắm giữ số cổ phiếu cao thứ hai trong FPT hay không. Việc chuyển nhượng này ảnh hưởng đến quyền biểu quyết của ông Tiến cũng như bà Hải thế nào?
Rồi địa vị Phó Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Phó Tổng Giám đốc Công ty của ông Tiến có chịu ảnh hưởng gì sau quyết định chia tài sản này hay không? (về sau ông Tiến đã thôi làm ở FPT để chuyển sang Ngân hàng Tiên phong).
Số % cổ phiếu của ông Tiến làm thay đổi quyền biểu quyết so với lúc trước như thế nào và vợ cũ của ông Tiến có tiếng nói ra sao trong các quyết định kinh doanh của FPT? Việc một thành viên hội đồng quản trị nắm giữ số cổ phiếu cao thứ hai của Công ty đột ngột chuyển nhượng số lượng lớn cổ phiếu cho người ngoài Công ty gây băn khoăn cho một số nhà đầu tư.
Về phía Công ty FPT, đã không có một thông báo chính thức nào từ phía lãnh đạo đối với vụ việc. Người phụ trách truyền thông của FPT cho hay đây là việc riêng của cá nhân ông Tiến nên Công ty không có quyền can thiệp.
