Công tác giám định tư pháp trong xây dựng: Những khó khăn bất cập và kiến nghị

Tin nên đọc

Xử lý nghiêm các vi phạm trong thiết kế, xây dựng, vận hành các công trình thủy điện

Hiệu quả từ các dự án công trình điện ở Nghệ An

Đề nghị thanh tra, kiểm tra công trình Bệnh viện Lao và bệnh Phổi tỉnh Bạc Liêu

Đồng Nai: Huyện Trảng Bom cương quyết xử lý các công trình xây dựng trái phép

Hội nghị có sự tham gia của gần 150 đại biểu, bao gồm đại diện các đơn vị thuộc Bộ Xây dựng; đại diện các cơ quan tiến hành tố tụng như: Cơ quan cảnh sát điều tra, Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân một số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; đại diện các Bộ quản lý công trình xây dựng chuyên ngành; các cơ quan chuyên môn về xây dựng tại địa phương; các tổ chức, cá nhân thực hiện giám định tư pháp theo vụ việc, chủ yếu là khu vực phía Nam.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Ngô Lâm – Phó Cục trưởng Cục Giám định nhà nước về chất lượng công trình xây dựng - Bộ Xây dựng nhấn mạnh: Cùng với hệ thống quy định pháp luật về giám định tư pháp trong lĩnh vực xây dựng ngày càng hoàn thiện, thực tế trong những năm qua, hoạt động giám định tư pháp trong lĩnh vực xây dựng đã thể hiện được vai trò đặc biệt quan trọng trong hoạt động tố tụng, góp phần quan trọng vào việc điều tra, truy tố xét xử các vụ án được chính xác, khách quan, đúng pháp luật. Bên cạnh đó, vẫn còn một số hạn chế, vướng mắc cần được khắc phục, tháo gỡ.

Hội nghị tập trung vào những nội dung chính như sau: Phổ biến, tập huấn các quy định của pháp luật mới về giám định tư pháp trong lĩnh vực xây dựng (Luật số 56/2020/QH14 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giám định tư pháp; Nghị định 157/2020/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 85/2013/NĐ-CP, các quy định của pháp luật về chi phí giám định, bồi dưỡng giám định; Thông tư số 17/2021/TT-BXD ngày 22/12/2021 quy định một số nội dung về hoạt động giám định tư pháp trong lĩnh vực xây dựng)…

Ông Ngô Lâm – Phó Cục trưởng Cục Giám định nhà nước về chất lượng công trình xây dựng phát biểu khai mạc Hội nghị

Cũng tại Hội nghị, ông Ngô Lâm - Phó Cục trưởng Cục Giám định nhà nước về chất lượng công trình xây dựng cho biết: Bộ Xây dựng kiến nghị các cơ quan trưng cầu nghiên cứu, bổ sung quy định về cơ chế, chính sách tài chính đối với công tác giám định tư pháp, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thanh quyết toán chi phí, tiền bồi dưỡng giám định tư pháp cho các tổ chức, cá nhân thực hiện giám định, đặc biệt là các cá nhân, cơ quan nhà nước khi thực hiện nhiệm vụ giám định, nhất là những vụ việc có chi phí lớn, ngoài phát sinh dự kiến.

Bà Nguyễn Thị Thuỵ - Cục Bổ trợ tư pháp, Bộ Tư pháp phát biểu tại Hội nghị

Bà Nguyễn Thị Thuỵ - Cục Bổ trợ tư pháp, Bộ Tư pháp chia sẻ về Chi phí giám định tư pháp còn nhiều khó khăn. Trên thực tế, hoạt động giám định được thực hiện trong nhiều lĩnh vực khác nhau với tính chất nghiệp vụ phức tạp rất khác nhau, chi phí phục vụ hoạt động giám định trong mỗi lĩnh vực, thậm chí trong mỗi vụ việc giám định về cùng một lĩnh vực Chi phí giám định cũng có sự khác nhau rất lớn.

Vì vậy, để thực hiện việc thu phí giám định phù hợp đối với từng lĩnh vực giám định cần ban hành một văn bản riêng. Trên thực tiễn sau nhiều năm triển khai thực hiện, Bộ Tài chính mới ban hành được phí giám định tư pháp trong 04 lĩnh vực, cụ thể là: Pháp y; Pháp y tâm thần; Kỹ thuật hình sự; Thông tin và truyền thông, còn các lĩnh vực giám định khác cũng đã có quy định nhưng chưa được cụ thể, rõ ràng, phù hợp với từng lĩnh vực, gây khó khăn trong việc thu phí giám định tư pháp, từ đó làm cho hoạt động giám định tư pháp bị ách tắc, nhất là tại những lĩnh vực như xây dựng, tài nguyên, môi trường… cần chi phí rất lớn.

Do vậy, vấn đề đặt ra là để hoạt động giám định tư pháp đáp ứng yêu cầu của hoạt động tố tụng thì một trong những điều kiện quan trọng là hoạt động giám định phải được tính đúng, tính đủ tất cả các chi phí cần thiết đảm bảo tái đầu tư, bù đắp sức lao động... cho tổ chức, cá nhân người giám định tư pháp.

Ông Dương Minh Nghĩa, Trưởng Phòng Giám định 2 - Cục Giám định Nhà nước về chất lượng công trình xây dựng chia sẻ: Hiện nay, các giám định viên đa phần thực hiện nhiệm vụ theo hình thức kiêm nhiệm, chưa được đào tạo chuyên sâu về nghiệp vụ giám định tư pháp, ngoài ra còn có tâm lý e ngại trong việc thực hiện giám định vì trách nhiệm pháp lý cao, trong khi các điều kiện thực hiện giám định và cơ chế thu hút, khuyến khích còn hạn chế.

Ông Nguyễn Bắc Thuỷ- Cục Kinh tế xây dựng, Bộ Xây dựng

Ông Nguyễn Bắc Thuỷ - Cục Kinh tế xây dựng – Bộ Xây dựng đề xuất một số vấn đề về việc khắc phục những tồn tại, hạn chế và nâng cao hiệu quả công tác giám định cho phù hợp với đặc thù của lĩnh vực đầu tư xây dựng. Đó là: Khi trưng cầu các cơ quan trưng cầu cần phải nêu rõ, cụ thể nội dung yêu cầu cần giám định, tránh tình trạng chung chung, mang tính chất đánh đố. Khi trưng cầu giám định cơ quan trưng cầu cần lựa chọn đúng cơ quan thực hiện giám định, định giá tài sản. Nghiên cứu sửa đổi các quy định pháp luật liên quan đến quy trình, thời hạn giám định cho phù hợp với đặc thù của các vụ án, vụ việc kinh tế trong lĩnh vực xây dựng. Kịp thời bổ sung cán bộ, công chức, viên chức, người lao động theo vị trí việc làm được Bộ phê duyệt…

Hội nghị cũng có nhiều tham luận của Sở Xây dựng Bình Định, Sở Xây dựng TP HCM, Viện Khoa học công nghệ xây dựng – Bộ Xây dựng… về kinh nghiệm thực tiễn thực hiện công tác giám định tư pháp trong xây dựng, những khó khăn bất cập và kiến nghị.