Công an tỉnh Cà Mau quyết tâm “xóa trắng” tàu cá vi phạm IUU

Trước yêu cầu cấp bách từ thực tiễn và chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Công an tỉnh Cà Mau đã triển khai đồng bộ, bài bản nhiều giải pháp trọng tâm, siết chặt quản lý, xử lý nghiêm vi phạm, quyết tâm tiến tới “xóa trắng” tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài.
Trung tâm ngư nghiệp lớn đối diện thách thức từ thực tiễn IUU

Công an xã Sông Đốc trực tiếp phát tờ rơi, tuyên truyền quy định pháp luật về phòng, chống khai thác IUU đến ngư dân trên địa bàn.

Cà Mau vùng đất địa đầu cực Nam Tổ quốc, từ lâu được xác định là một trong những trung tâm ngư nghiệp lớn của cả nước, với hơn 5.100 tàu cá và gần 26.000 ngư dân thường xuyên vươn khơi, bám biển. Nghề khai thác thủy sản không chỉ tạo sinh kế cho hàng chục nghìn hộ dân ven biển mà còn đóng vai trò quan trọng đối với tăng trưởng kinh tế – xã hội của tỉnh.

Tuy nhiên, quy mô đội tàu lớn cũng đặt ra không ít khó khăn trong công tác quản lý nhà nước và bảo đảm an ninh, trật tự trên biển. Trước sức ép lợi nhuận, vẫn còn một bộ phận ngư dân cố tình đưa tàu sang vùng biển nước ngoài khai thác trái phép; thậm chí có trường hợp tham gia các đường dây tổ chức, môi giới xuất cảnh trái phép để khai thác thủy sản IUU. Những hành vi này không chỉ vi phạm nghiêm trọng pháp luật Việt Nam và quốc tế, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến nỗ lực tháo gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC), làm tổn hại uy tín quốc gia và đe dọa an toàn chính ngư dân.

Xác định đây là cuộc đấu tranh lâu dài, phức tạp, Công an tỉnh Cà Mau coi phòng, chống khai thác IUU là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, xuyên suốt, với mục tiêu cao nhất là không để tàu cá của tỉnh vi phạm vùng biển nước ngoài.

Nâng cao nhận thức, quản lý chặt từ cơ sở

Công an tỉnh Cà Mau tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến pháp luật trong lĩnh vực khai thác thủy sản, nâng cao ý thức chấp hành của ngư dân.

Theo thống kê đến đầu tháng 12/2025, 100% tàu cá của tỉnh Cà Mau đã được định danh và lắp đặt hệ thống giám sát hành trình (VMS). Tuy nhiên, nguy cơ né tránh kiểm soát, cố tình vô hiệu hóa hoặc cắt thiết bị VMS vẫn còn tiềm ẩn. Thực tế trong năm 2025 đã xảy ra 4 tàu cá với 20 thuyền viên của tỉnh bị lực lượng nước ngoài bắt giữ do khai thác trái phép.

Thượng tá Nguyễn Thanh Lạc - Trưởng phòng An ninh kinh tế Công an tỉnh Cà Mau, cho biết: “Các đối tượng tổ chức khai thác IUU ngày càng tinh vi, có sự móc nối liên tỉnh, thậm chí xuyên biên giới. Do đó, việc nắm chắc địa bàn, quản lý tàu cá và thuyền viên ngay từ cơ sở được xác định là giải pháp then chốt, mang tính lâu dài”.

Xác định tuyên truyền là giải pháp căn cơ, Công an tỉnh Cà Mau đã phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành và địa phương tổ chức nhiều hình thức tuyên truyền sâu rộng đến từng chủ tàu, từng ngư dân. Trong năm 2025, hàng chục buổi tuyên truyền trực tiếp được triển khai tại các xã ven biển như Khánh Hội, Sông Đốc, Nguyễn Việt Khái; phát hành hàng nghìn tờ rơi; lồng ghép phổ biến pháp luật trong tiếp dân, hội nghị đối thoại, qua đó cảnh báo rõ hậu quả pháp lý của hành vi vi phạm vùng biển nước ngoài.

Đáng chú ý, mô hình “phiên tòa giả định” được tổ chức ngay tại bến cá Sông Đốc đã tạo hiệu ứng tích cực, giúp ngư dân nhận thức trực quan, sinh động về hậu quả pháp lý của hành vi vi phạm IUU. Song song đó, Công an cơ sở phối hợp Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển và chính quyền địa phương tuyên truyền Luật Thủy sản năm 2017, Luật Cảnh sát biển Việt Nam, góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, giúp ngư dân yên tâm vươn khơi, bám biển hợp pháp.

Ông Nguyễn Hữu Tân, chủ tàu cá ở xã Sông Đốc, cho biết: “Trước đây, một số bà con còn chủ quan, chưa quan tâm đúng mức đến nhật ký khai thác hay việc báo cáo khi ra - vào cảng. Giờ thì nhận thức đã khác. Chúng tôi ghi chép đầy đủ, trung thực hành trình đánh bắt, vì đây là điều kiện bắt buộc nếu muốn sản phẩm thủy sản được xuất khẩu sang các thị trường lớn”.

Cán bộ, chiến sĩ Công an tỉnh Cà Mau thu thập thông tin tàu cá, kết hợp tuyên truyền lưu động các quy định pháp luật về biển và đại dương.

Siết quản lý tàu cá, thuyền viên – nền tảng nghề cá hiện đại

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ tại Công điện số 198/CĐ-TTg và Quyết định số 2310/QĐ-TTg về Tháng cao điểm chống khai thác IUU, UBND tỉnh Cà Mau đã ban hành kế hoạch hành động quy mô toàn tỉnh, huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc.

Trong đó, lực lượng Công an, đặc biệt là Công an các xã, phường ven biển, giữ vai trò nòng cốt trong quản lý tàu cá và thuyền viên: rà soát 100% phương tiện; cập nhật biến động chủ tàu, thuyền trưởng; tổ chức ký cam kết không vi phạm IUU; phát hiện sớm các trường hợp tắt VMS, đi lệch tuyến, xuất bến không báo cáo.

Tại xã Sông Đốc, lực lượng Công an duy trì trực 24/24 giờ, kiểm soát chặt tàu cá trước và trong quá trình xuất bến. Trung tá Châu Quốc Khải - Phó Trưởng Công an xã Sông Đốc, cho biết: “Đơn vị đặc biệt chú trọng theo dõi các đối tượng có dấu hiệu môi giới, tổ chức đưa tàu và ngư dân ra nước ngoài khai thác trái phép; khi phát hiện dấu hiệu bất thường sẽ kịp thời xác minh, xử lý và phối hợp các lực lượng chức năng ngăn chặn từ sớm”.

Cùng với đó, Công an tỉnh Cà Mau đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý nghề cá, làm sạch dữ liệu hơn 5.100 tàu cá; thống nhất định danh, gắn mã số quản lý. Đây là nền tảng quan trọng để truy xuất nguồn gốc thủy sản nhanh chóng, chính xác, ngăn chặn tình trạng tàu “hai tên”, tráo đổi thiết bị VMS hoặc xuất bến trái phép.

Xử lý nghiêm vi phạm IUU, khẳng định quyết tâm chính trị

Song song với công tác phòng ngừa, Công an tỉnh Cà Mau xác định đấu tranh, xử lý vi phạm là mũi nhọn tạo sức răn đe. Lực lượng Công an đã phối hợp chặt chẽ với Biên phòng, Kiểm ngư, Cảnh sát biển trong tuần tra, trao đổi thông tin, kịp thời phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm.

Các bị cáo Đinh Công Lý, Tô Hiền Đệ và Nguyễn Chí Linh tại phiên tòa xét xử lưu động vụ án “Tổ chức, môi giới cho người khác xuất cảnh trái phép” liên quan khai thác IUU, ngày 12/11/2025.

Điển hình là vụ án “Tổ chức, môi giới cho người khác xuất cảnh trái phép” liên quan hai tàu cá CM-91056-TS và CM-92601-TS tại Sông Đốc. Sau khi 12 ngư dân bị Malaysia bắt giữ, Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh đã nhanh chóng khởi tố, điều tra, làm rõ vai trò các đối tượng tổ chức. Ngày 12/11/2025, TAND tỉnh Cà Mau tuyên phạt tổng cộng 21 năm tù đối với các bị cáo, thể hiện rõ quyết tâm “tuyên chiến” với khai thác IUU.

Trong năm 2025, Công an tỉnh Cà Mau đã phát hiện, xử lý 9 vụ án với 12 bị can liên quan IUU; tham mưu UBND tỉnh xử phạt hành chính hơn 2 tỷ đồng; tiếp nhận, giải quyết 7 tin báo, tố giác tội phạm. Mỗi vụ việc được xử lý nghiêm minh đã góp phần củng cố kỷ cương pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành của ngư dân.

Theo Thượng tá Trần Công Sử - Trưởng phòng An ninh điều tra Công an tỉnh Cà Mau, thực tiễn cho thấy nếu không kiểm soát chặt ngay từ cơ sở, để tàu cá xuất bến trái phép thì khi xảy ra vi phạm, công tác điều tra, xử lý sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Vì vậy, điều tra luôn phải gắn chặt với phòng ngừa, chủ động phát hiện, ngăn chặn từ sớm, từ xa; mọi hành vi manh nha tổ chức, môi giới đưa tàu cá và ngư dân sang khai thác trái phép đều bị xử lý kiên quyết, nghiêm minh.

Với sự chỉ đạo quyết liệt của Bộ Công an, Tỉnh ủy và UBND tỉnh, lực lượng Công an tỉnh Cà Mau đang triển khai đồng bộ các giải pháp, từng bước thu hẹp và tiến tới xóa bỏ hoàn toàn tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài.

Những kết quả đạt được không chỉ góp phần bảo vệ sinh kế ngư dân, xây dựng nghề cá bền vững, mà còn khẳng định cam kết mạnh mẽ của Cà Mau trong bảo vệ chủ quyền biển đảo, giữ gìn uy tín quốc gia trên trường quốc tế, chung tay cùng cả nước sớm tháo gỡ “thẻ vàng” IUU của EC.