Công an có được phép khám xét chỗ ở khi vắng mặt đương sự?

Theo quy định, việc khám xét có thể được thực hiện khi có căn cứ để nhận định trong người, chỗ ở, địa điểm của một người có công cụ, phương tiện phạm tội, đồ vật tài sản do phạm tội mà có hoặc đồ vật tài sản có liên quan đến vụ án, người đang có lệnh truy nã.

Cơ quan điều tra nhận thấy rằng nếu không tiến hành khám xét ngay thì công cụ phương tiện, đồ vật, tài sản, tài liệu liên quan đến vụ án….có thể bị tẩu tán tiêu hủy, thì tiến hành khám xét.

Công an tiến hành khám xét chỗ ở của đương sự.

Căn cứ khám xét được quy định tại điều 140 Bộ luật Tố tụng hình sự ( BL TTHS), khám xét có thể được thực hiện trước hoặc sau khi khởi tố bị can; có thể áp dụng đối với bị can hoặc người liên quan.

Ngoài ra, khám chỗ ở cũng được tiến hành khi cần phát hiện người đang bị truy nã.

Căn cứ vào khoản 1 Điều 141 BL TTHS, Viện trưởng, Phó Viện trưởng Viện KSND và Viện kiểm sát quân sự các cấp; Chánh án, Phó chánh án TAND và Toà án quân sự các cấp; Thẩm phán giữ chức vụ Chánh tòa, Phó chánh tòa Tòa phúc thẩm TAND tối cao; Hội đồng xét xử; Thủ trưởng, Phó thủ trưởng Cơ quan điều tra các cấp ra lệnh khám xét chỗ ở.

Với lệnh khám xét trong trường hợp này, lệnh bắt phải được Viện KSND cùng cấp phê chuẩn trước khi thi hành.

Cũng căn cứ vào khoản 2 Điều 141 BL TTHS thẩm quyền ra lệnh khám xét trong trường hợp không thể trì hoãn gồm Thủ trưởng, Phó thủ trưởng Cơ quan điều tra các cấp. Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi khám xét xong, người có thẩm quyền ra lệnh khám trong trường hợp này phải thông báo bằng văn bản gửi cho Viện KSND cung cấp.

Khám xét khi vắng chủ nhà được không?

Đối với trình tự, thủ tục khi thực hiện lệnh khám chỗ ở, LS Công cho rằng, căn cứ vào Điều 143 BL TTHS, khi bắt đầu khám chỗ ở, người khám xét phải đọc lệnh khám và đưa cho đương sự đọc lệnh khám đó; giải thích cho đương sự và những người có mặt biết quyền và nghĩa vụ của họ.

Người tiến hành khám phải yêu cầu đương sự đưa ra những đồ vật, tài liệu có liên quan đến vụ án, nếu đương sự từ chối thì tiến hành khám xét.

Khi khám chỗ ở, địa điểm phải có mặt người chủ hoặc người đã thành niên trong gia đình họ; có đại diện chính quyền xã, phường, thị trấn và người láng giềng chứng kiến.

Trong trường hợp đương sự và người trong gia đình họ cố tình vắng mặt, bỏ trốn hoặc đi vắng lâu ngày mà việc khám xét không thể trì hoãn thì phải có đại diện chính quyền và hai người láng giềng chứng kiến.

Công an đọc lệnh khám xét chỗ ở của đương sự.

Khi tiến hành khám chỗ ở, những người có mặt không được tự ý rời khỏi nơi đang bị khám xét, không được liên hệ, trao đổi với nhau hoặc với những người khác cho đến khi khám xét xong.

Không được khám chỗ ở vào ban đêm, trừ trường hợp không thể trì hoãn, nhưng phải ghi rõ lý do vào biên bản.

Trong mọi trường hợp việc khám xét chỗ ở phải có lệnh bằng văn bản theo đúng thủ tục pháp lý từ người có thẩm quyền, kể cả các trường hợp bắt người khẩn cấp thì việc khám nơi ở này cũng không được phép, tức là bắt buộc phải có lệnh khám xét.