Chính phủ Colombia và nhóm du kích Lực lượng vũ trang cách mạng Colombia (FARC) vừa đạt được thỏa thuận hòa bình lịch sử nhằm chấm dứt vĩnh viễn cuộc xung đột vũ trang dai dẳng nhất tại Mỹ Latinh.
 |
| Thủ lĩnh FARC Timoleon Jimenez (phải) và Tổng thống Colombia Juan Manuel Santos (trái), Chủ tịch Cuba Raul Castro (giữa) tại lễ ký kết thỏa thuận hòa bình ở La Habana. (Nguồn: AFP) |
Ngày 24/8/2016, hai phái đoàn đàm phán của Chính phủ Colombia và FARC đã tiến hành ký kết thỏa thuận hòa bình cuối cùng, toàn diện và vĩnh viễn, kết thúc thành công quá trình thương lượng kéo dài gần 4 năm qua tại thủ đô La Habana của Cuba.
Thỏa thuận lịch sử
Văn bản được ký kết dưới sự chứng kiến của đại diện hai nước bảo trợ đàm phán là Cuba và Na Uy, cùng đại diện các bên quan sát là Venezuela, Chile, Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) gồm 6 điểm được xác định trong lộ trình ban đầu và toàn bộ nội dung các thỏa thuận từng phần đã được ký kết trước đó.
Theo đó, điểm đầu tiên là việc tiến hành một cuộc Cải cách nông thôn toàn diện, thu hẹp khoảng cách giữa nông thôn và thành thị, thực hiện công tác xóa đói giảm nghèo, thực thi bình đẳng và đảm bảo đầy đủ quyền lợi của người nông dân.
Điểm thứ hai là thỏa thuận về việc quá trình tham gia chính trường và mở cửa dân chủ để xây dựng hòa bình cho các lực lượng chính trị mới của Colombia, bao gồm cả FARC sau khi chấm dứt xung đột.
Điểm thứ ba là thỏa thuận ngừng bắn vĩnh viễn, bao gồm cả việc tái hòa nhập các du kích quân vào đời sống dân sự, kinh tế và xã hội Colombia cung như đảm bảo về an toàn và việc đấu tranh chống các tổ chức tội phạm vũ trang chống các phong trào xã hội và nhân quyền, trong đó có cả các nhóm bán quân sự cực hữu.
Điểm thứ tư quy định các biện pháp cụ thể để giải quyết vấn đề ma túy và điểm thứ 5 bao gồm các giải pháp cho vấn đề nạn nhân của cuộc xung đột vũ trang đã kéo dài hơn nửa thế kỷ qua tại Colombia.
Điểm cuối cùng trong thỏa thuận là về việc thành lập và vận hành các cơ chế để thông qua, triển khai và giám sát thực hiện thỏa thuận hòa bình, cũng như giải quyết những khác biệt còn tồn tại và có thể nẩy sinh giữa hai bên.
Trận chiến...hòa bình
Phát biểu sau lễ ký, Trưởng đoàn đàm phán của chính phủ Colombia Humberto de la Calle nhấn mạnh “cách tốt nhất để chiến thắng một cuộc chiến là ngồi thảo luận về hòa bình” và khẳng định “dù mọi người đều có thể trông đợi những gì lớn lao hơn, những thỏa thuận đạt được là tốt nhất có thể mang tính khả thi”.
Trong khi đó, Trưởng đoàn đàm phán của FARC Iván Márquez cho rằng hai bên đã “đánh thắng trận chiến đẹp nhất, trận chiến hòa bình” và bày tỏ tin tưởng hòa bình sẽ là hiện thực nếu các thỏa thuận được tôn trọng và thực thi đầy đủ.
Ngay sau khi Chính phủ Colombia và FARC ký thỏa thuận hòa bình, Tổng thống Colombia Juan Manuel Santos đã khẳng định thỏa thuận có ý nghĩa lịch sử vô cùng quan trọng đối với người dân Colombia.
Trong bài phát biểu được truyền hình trực tiếp ở thủ đô Bogota, Tổng thống Santos nhấn mạnh thỏa thuận hòa bình là chiến thắng của tất cả người dân Colombia, chấm dứt hàng thập kỷ chết chóc và đau thương.
Ông bày tỏ chính người dân Colombia sẽ đưa ra quyết định cuối cùng về nền hòa bình vĩnh viễn, đồng thời thông báo ngay trong ngày 25/8 sẽ trình Quốc hội thỏa thuận chính thức dài hơn 200 trang vừa được ký kết và cuộc trưng cầu dân ý về văn bản này sẽ được tiến hành vào ngày 2/10.
Ông kêu gọi người dân đoàn kết, bỏ phiếu thông qua thỏa thuận để văn bản chính thức được thực thi và nhấn mạnh đây là cơ hội cuối cùng cho một nền hòa bình vĩnh viễn ở Colombia, tạo thuận lợi cho đất nước phát triển.
Nhà lãnh đạo Colombia cũng đánh giá cao những nỗ lực của các bên trong suốt gần 4 năm đàm phán ở La Habana, đồng thời cảm ơn sự ủng hộ của Cuba, Na Uy, Venezuela và Chile đối với tiến trình đàm phán.
Về phần mình, thủ lĩnh FARC Timoleon Jimenez cũng hoan nghênh việc Chính phủ Colombia và FARC ký kết thành công thỏa thuận hòa bình.
Cùng ngày, trong buổi điện đàm với Tổng thống Colombia Santos, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã chúc mừng thành công của tiến trình hòa đàm giữa chính phủ Colombia và FARC. Ông Obama nhấn mạnh đây là một ngày lịch sử, một sự kiện quan trọng, mở đường cho một nền hòa bình dài lâu, thúc đẩy an ninh và thịnh vượng ở Colombia.
Tiến trình đầy chông gai
FARC là tổ chức vũ trang đối lập lâu năm nhất tại Mỹ Latinh, được thành lập từ năm 1964, với quân số vào thời điểm lớn nhất lên hơn 20.000 người.
Hiện tại, FARC còn khoảng 8.000 thành viên. FARC được hình thành từ phong trào đấu tranh phản đối chính sách ruộng đất của chính phủ Colombia và theo thời gian dần leo thang đối kháng và biến dạng thành một cuộc nội chiến thực sự trong suốt thời gian dài.
Cuộc xung đột vũ trang kéo dài hơn 5 thập kỷ qua giữa Chính phủ Colombia và FARC, đã cướp đi sinh mạng của 260.000 người, khiến 45.000 người mất tích, khoảng 6,6 triệu người đã phải rời bỏ nhà cửa, đồng thời khiến cho nền kinh tế Colombia bị ảnh hưởng, bởi hầu hết các mỏ dầu và khoáng sản của Colombia đều nằm trong những vùng có sự hiện diện của FARC.
 |
| Từ nay, im tiếng súng đạn, nền hòa bình đang mở ra với Colombia và Mỹ Latinh. |
Thực tế trong suốt hơn 50 năm qua, việc tìm kiếm giải pháp chính trị giữa Chính phủ Colombia và FARC là rất nan giải, việc xây dựng lòng tin giữa hai bên cũng rất khó khăn. Các cuộc đàm phán hòa bình trước đây đều cứ thế thất bại. Và cứ sau mỗi lần đàm phán thất bại là một chu kỳ bạo lực mới lại bùng phát.
Kể từ khi lên nắm quyền năm 2010, Tổng thống Colombia Santos đã nhiều lần bày tỏ quyết tâm giải quyết cuộc nội chiến kéo dài, gây nhiều thiệt hại về người và của cho quốc gia Nam Mỹ này.
Quyết tâm của ông đã được thể hiện bằng hành động cụ thể khi tiến trình đàm phán hòa bình giữa Chính phủ Colombia và FARC được chính thức khởi động lại từ tháng 10/2012, đánh dấu mốc mới cho tiến trình đàm phán sau 10 năm “giậm chân” tại chỗ.
Ngoài Chính phủ Colombia và FARC, tiến trình đàm phán này còn có sự tham gia của Cuba và Na Uy trong tư cách là các nước bảo trợ, Venezuela và Chile là hai nước đồng hành.
Nội dung đàm phán chủ yếu tập trung vào chính sách cải cách đất đai; giải giáp vũ khí; sự tham gia của FARC vào đời sống chính trị của đất nước; giải quyết các vấn đề liên quan tới buôn bán ma túy và bồi thường cho các nạn nhân của cuộc xung đột vũ trang.
Việc khởi động lại tiến trình đàm phán vốn bị đình lại sau 10 năm đã mở ra một ngã rẽ mới khi chính phủ Colombia và đặc biệt là FARC đã có những động thái nhượng bộ cụ thể, tỏ rõ thiện chí mong muốn đem lại hòa bình, ổn định cho đất nước.
Trước khi ký kết thỏa thuận hòa bình, qua quá trình thương lượng kéo dài gần 4 năm với 44 vòng đàm phán tại La Habana, Chính phủ Colombia và FARC đã đạt được thỏa thuận về cải cách ruộng đất toàn diện, đấu tranh chống buôn lậu ma túy, công tác rà phá bom mìn, chuyển hóa FARC thành một chính đảng, thiết lập cơ chế tư pháp đặc biệt đảm bảo tiến trình giải giáp của nhóm du kích này, tìm kiếm người mất tích, giảm xung đột vũ trang, bồi thường cho nạn nhân của cuộc xung đột và hòa nhập đời sống xã hội của các thành viên FARC.
Và ngày 23/6 vừa qua, đại diện chính phủ Colombia và FARC đã chính thức ký kết thỏa thuận ngừng bắn vĩnh viễn, được coi là tiền đề cho thỏa thuận hòa bình cuối cùng giữa hai bên.
Việc Chính phủ Colombia và FARC ký kết hiệp định hòa bình toàn diện cho thấy quá trình hòa đàm dai dẳng và gai góc đã khép lại thành công đồng thời mở ra một thời đại mới tại Colombia, thời đại của hòa bình và phát triển.
