Chính phủ trình Quốc hội xem xét tái khởi động Dự án Điện hạt nhân Ninh Thuận

Theo Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, thực hiện Nghị quyết của Trung ương, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Chính phủ trình Quốc hội về việc tiếp tục chủ trương đầu tư Dự án Điện hạt nhân Ninh Thuận.

Cụ thể, về cơ sở chính trị, pháp lý, Phó Thủ tướng Chính phủ Thường trực Nguyễn Hòa Bình cho hay, chủ trương phát triển điện hạt nhân đã được khẳng định trong nhiều Nghị quyết của Đảng và Nhà nước như: Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2007 về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn 20502; Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/02/2008 và Kết luận số 55-KL/TW ngày 27/9/2009 của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 41/2009/QH12 của Quốc hội về đầu tư dự án điện hạt nhân tại Ninh Thuận; cam kết của Việt Nam tại Hội nghị lần thứ 26 của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP 26) đưa mức phát thải ròng về "0" vào giữa thế kỷ.

Các đại biểu Quốc hội tham dự Kỳ họp thứ tám

Về cơ sở thực tiễn, hiện nay điện hạt nhân ngày càng được nhiều nước quan tâm và tiếp tục phát triển trong bối cảnh chống biến đổi khí hậu, thực hiện cam kết giảm phát thải khí nhà kính, bảo đảm an ninh năng lượng. Tính đến cuối tháng 8/2024, trên thế giới có 415 lò hạt nhân năng lượng đang vận hành, với tổng công suất lắp đặt 373.735 MWe, và 62 lò đang được xây dựng với tổng công suất khoảng 64.971 MWe.

Bên cạnh 32 nước đang sở hữu và vận hành các nhà máy điện hạt nhân, 20 quốc gia khác đang xem xét phát triển để đáp ứng nhu cầu năng lượng, hiện thực hóa các cam kết khí hậu.

Nhu cầu tiêu thụ điện của Việt Nam được dự báo vẫn tiếp tục tăng cao, tổng công suất hệ thống điện hiện nay khoảng 80 GW, cần tăng thêm khoảng 70 GW đến năm 2030 và 400 - 500 GW đến năm 2050.

Theo Phó thủ tướng, phát triển nguồn điện hạt nhân ở Việt Nam mang lại nhiều tác dụng, đa dạng hóa nguồn cung cấp điện, bảo đảm an ninh năng lượng. đáp ứng được nhiệm vụ kép: vừa cung cấp điện nền, vừa bảo vệ môi trường. Chi phí sản xuất điện trung bình của điện hạt nhân có thể cạnh tranh được với các nguồn truyền thống khác.

Tác dụng nữa được Phó thủ tướng đề cập là phát triển nhân lực chất lượng cao, nâng cao tiềm lực khoa học công nghệ quốc gia, tham gia vào chuỗi cung ứng công nghiệp điện hạt nhân.

Phó thủ tướng nêu rõ quan điểm phát triển điện hạt nhân là vì mục đích hòa bình, bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và phát triển bền vững, gắn với mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050. Quan điểm tiếp theo là bảo đảm an toàn ở mức cao nhất, giảm thiểu rủi ro cho con người và môi trường. Phát triển điện hạt nhân gắn với phát triển tổng thể hệ sinh thái công nghiệp năng lượng quốc gia - ông Bình nêu quan điểm tiếp theo.

Điện hạt nhân đang được nhiều nước quan tâm, phát triển (Ảnh minh họa)

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy kiến nghị Quốc hội xem xét, quyết định việc tiếp tục chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân và đưa nội dung này vào Nghị quyết Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV.

Cơ quan thẩm tra cũng dự kiến những nội dung đưa vào nghị quyết, trong đó đề nghị Chính phủ khẩn trương chỉ đạo nghiên cứu đề xuất chương trình phát triển điện hạt nhân tại Việt Nam hướng tới công nghệ hiện đại, được kiểm chứng, bảo đảm an toàn và hiệu quả kinh tế cao nhằm góp phần bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia; giảm phát thải, bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế - xã hội bền vững; tăng cường tiềm lực khoa học, công nghệ của đất nước.

Tận dụng tối đa các kết quả đã thực hiện đối với dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2; chuẩn bị kịp thời các điều kiện bảo đảm có liên quan để tiếp tục triển khai dự án, chú trọng nhiệm vụ rà soát, hoàn thiện hệ thống hệ thống pháp luật về điện hạt nhân. Nghiên cứu, đề xuất mô hình tổ chức quản lý nhà nước đối với điện hạt nhân; có cơ chế phù hợp để thu hút, đào tạo nguồn nhân lực về năng lượng nguyên tử và điện hạt nhân; nâng cao năng lực nghiên cứu công nghệ, an toàn điện hạt nhân và nghiên cứu khả năng nội địa hóa thiết bị điện hạt nhân.

Thực hiện tuyên truyền, thông tin, vận động Nhân dân để tạo sự đồng thuận trong xã hội về phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử và điện hạt nhân; chuẩn bị hồ sơ điều chỉnh quyết định chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định, là những đề nghị tiếp theo với Chính phủ.