Chính phủ ban hành quy trình lấy ý kiến Nhân dân khi điều chỉnh đơn vị hành chính

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 321/2025/NĐ-CP hướng dẫn việc lấy ý kiến Nhân dân đối với các đề án thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính.

Nghị định được xây dựng trên cơ sở Luật Tổ chức chính quyền địa phương và Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, nhằm bảo đảm người dân được tham gia ý kiến đối với những thay đổi liên quan trực tiếp đến nơi cư trú.

Lấy ý kiến tại các địa bàn chịu tác động trực tiếp

Theo Nghị định, việc điều chỉnh đơn vị hành chính phải tổ chức lấy ý kiến Nhân dân tại các đơn vị hành chính cấp xã chịu ảnh hưởng trực tiếp.

Trường hợp thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới hoặc đổi tên đơn vị hành chính cấp tỉnh, UBND cấp tỉnh tổ chức lấy ý kiến Nhân dân tại toàn bộ các đơn vị hành chính cấp xã thuộc tỉnh đó.

Hướng dẫn việc lấy ý kiến Nhân dân về thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính.

Đối với trường hợp điều chỉnh đơn vị hành chính cấp xã, việc lấy ý kiến được thực hiện tại chính đơn vị hành chính cấp xã dự kiến thay đổi. Quy định này nhằm bảo đảm mọi thay đổi về tổ chức, địa giới hành chính đều có sự tham gia của Nhân dân tại địa bàn liên quan trực tiếp.

Phát phiếu đến từng hộ, khuyến khích lấy ý kiến điện tử

Hình thức lấy ý kiến Nhân dân được thực hiện chủ yếu thông qua phát Phiếu lấy ý kiến hộ gia đình theo mẫu thống nhất ban hành kèm theo Nghị định. Mỗi hộ gia đình là một đơn vị tham gia cho ý kiến, bảo đảm tính đại diện và dân chủ.

Căn cứ điều kiện thực tế, UBND cấp tỉnh quyết định hình thức phát phiếu phù hợp hoặc giao UBND cấp xã lựa chọn cách thức tổ chức tại từng địa bàn. Nghị định khuyến khích áp dụng hình thức lấy ý kiến điện tử thông qua cổng thông tin điện tử, mạng viễn thông, mạng xã hội hoạt động hợp pháp hoặc các phần mềm điện tử, bảo đảm công khai, minh bạch và thuận tiện cho người dân.

Kết quả phải đạt từ 50% trở lên hộ dân tán thành mới tiếp tục hoàn thiện đề án sáp nhập, đổi tên tỉnh, xã

Báo cáo kết quả lấy ý kiến Nhân dân về việc thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính phải nêu rõ quá trình tổ chức lấy ý kiến, tổng số hộ gia đình trên địa bàn, số hộ gia đình tham gia lấy ý kiến, số hộ gia đình đồng ý, số hộ gia đình không đồng ý đối với từng đơn vị hành chính cấp xã, các ý kiến khác (nếu có).

Kết quả lấy ý kiến Nhân dân về việc thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính cấp tỉnh đạt từ 50% trở lên tổng số hộ gia đình trên địa bàn (tính theo từng đơn vị hành chính cấp tỉnh) tán thành thì cơ quan xây dựng đề án tiếp tục hoàn thiện đề án và gửi Hội đồng nhân dân cấp tỉnh để xem xét, cho ý kiến.

Kết quả lấy ý kiến Nhân dân về việc thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính cấp xã đạt từ 50% trở lên tổng số hộ gia đình trên địa bàn (tính theo từng đơn vị hành chính cấp xã) tán thành thì cơ quan xây dựng đề án tiếp tục hoàn thiện đề án và gửi Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, cấp xã để xem xét, cho ý kiến. Trường hợp đơn vị hành chính cấp xã không tổ chức Hội đồng nhân dân thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chỉ đạo hoàn thiện Đề án gửi Hội đồng nhân dân cấp tỉnh xem xét, cho ý kiến.

Kết quả lấy ý kiến Nhân dân phải được công khai trên các trang, cổng thông tin của địa phương và trên Cổng thông tin điện tử của Chính phủ theo quy định tại khoản 5 Điều 4 Nghị định này và quy định của pháp luật về thực hiện dân chủ ở cơ sở.

Tiếp nhận, xử lý kiến nghị về kết quả lấy ý kiến Nhân dân

Khi phát hiện có sai sót về kết quả lấy ý kiến Nhân dân, công dân và tổ chức có quyền kiến nghị với Ủy ban nhân dân nơi lập báo cáo kết quả lấy ý kiến Nhân dân. Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được kiến nghị, Ủy ban nhân dân nơi đó phải giải quyết và thông báo cho người kiến nghị biết kết quả giải quyết.

Trường hợp phát hiện sai sót về kết quả lấy ý kiến Nhân dân do quá trình tổng hợp và lập báo cáo kết quả lấy ý kiến Nhân dân, trong thời hạn 05 ngày làm việc, Ủy ban nhân dân các cấp chỉnh sửa, hoàn thiện, đính chính báo cáo kết quả lấy ý kiến Nhân dân gửi các cơ quan có thẩm quyền theo quy định của Nghị định này.

Trường hợp phát hiện sai sót về kết quả lấy ý kiến Nhân dân đã đăng tải trên Cổng thông tin điện tử Chính phủ và các trang, cổng thông tin điện tử của địa phương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp xã có văn bản gửi Cổng thông tin điện tử Chính phủ và các trang, cổng thông tin điện tử của địa phương đề nghị đính chính. Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được văn bản của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Cổng thông tin điện tử Chính phủ và các trang, cổng thông tin điện tử của địa phương có trách nhiệm đính chính kết quả lấy ý kiến Nhân dân.

Nghị định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 16/12/2025.