Chánh án Trần Ngọc Sơn và những dấu ấn tiêu biểu của TAND tỉnh Nghệ An

Pháp đình tôn nghiêm vốn là nơi gặp gỡ giữa cái thiện và cái ác, mà người cầm cán cân công lý để đưa ra phán quyết cuối cùng góp phần bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, bảo vệ chế độ XHCN, từ đó làm cho cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn không ai khác đó là những cán bộ Toà án nhân dân.

Nhằm vinh danh những tập thể và cá nhân điển hình tiên tiến, trở thành minh chứng sinh động cho phong trào thi đua yêu nước của toàn ngành, vào ngày 12/9/2025 vừa qua, Tòa án nhân dân tối cao đã tổ chức Đại hội Thi đua yêu nước ngành Tòa án nhân dân lần thứ V.

Chúng tôi đang muốn nhắc đến một cá nhân điển hình tiên tiến trong số các cá nhân được vinh danh lần này, đó là ông Trần Ngọc Sơn - Chánh án TAND tỉnh Nghệ An.

Chánh án TAND tỉnh Nghệ An Trần Ngọc Sơn.

Trưởng thành từ một thư ký Toà án, được bổ nhiệm Thẩm phán năm 27 tuổi; từng giữ chức vụ Phó Chánh án TAND thành phố Vinh, Chánh Văn phòng, Phó Chánh án và nay là Chánh án TAND tỉnh Nghệ An, ông Trần Ngọc Sơn được xem là một trong những gương sáng trong ngành Tư pháp trải qua các thời kỳ, đặc biệt là trong bối cảnh 80 năm các sự kiện quan trọng của đất nước và tại kỷ nguyên bứt phá vươn mình của dân tộc.

Đặc biệt hơn, Đại hội thi đua yêu nước Tòa án nhân dân lần thứ V được tổ chức đúng vào thời điểm ngành Tòa án tổ chức kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Tòa án nhân dân, cũng là thời điểm các Tòa án đang khẩn trương triển khai thi hành Luật Tổ chức Tòa án nhân dân với nhiều quy định mới liên quan đến tổ chức và hoạt động của Tòa án nhân dân theo mô hình 3 cấp.

Trong những năm qua, số vụ án Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Nghệ An thụ lý vẫn ở mức cao, trung bình khoảng 13.000 vụ/năm. Kết quả giải quyết của Tòa án nhân dân hai cấp đều đạt và vượt các tỷ lệ đề ra, số vụ án bị hủy, sửa giảm so với năm trước; các chỉ tiêu công khác đều hoàn thành, như việc tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm, phiên tòa trực tuyến, công khai bản án, quyết định, ứng dụng Trợ lý ảo Tòa án nhân dân; công tác xây dựng Đảng, xây dựng cơ quan đơn vị, xây dựng đội ngũ cán bộ được cấp ủy, lãnh đạo thực hiện hiệu quả....

Chánh án TAND tỉnh Nghệ An Trần Ngọc Sơn đang nghiên cứu tài liệu về các vụ án.

Để có được kết quả đó, việc đổi mới tổ chức phong trào thi đua với những hoạt động thiết thực, hiệu quả đã góp phần không nhỏ trong việc hoàn thành các nhiệm vụ.

Với cương vị là người đứng đầu đơn vị, Chánh án TAND tỉnh Nghệ An đã chỉ đạo lập kế hoạch cụ thể cho từng đợt thi đua với các chỉ tiêu sát thực với nhiệm vụ.

Các nội dung và chỉ tiêu thi đua chủ yếu tập trung vào việc phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ trọng tâm là công tác xét xử nhằm nâng cao chất lượng giải quyết các loại án, hạn chế đến mức thấp nhất các sai sót do lỗi chủ quan.

Một trong những vấn đề ảnh hưởng đến tiến độ giải quyết các vụ việc, nhất là án dân sự, hành chính liên quan đất đai là việc cung cấp các tài liệu chứng cứ của cơ quan quản lý nhà nước. Trên cơ sở “Quy chế phối hợp giữa Ban Cán sự Tòa án nhân dân, Ủy ban nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo giải quyết các vụ án hành chính, vụ việc dân sự và giải quyết khiếu nại, tố cáo” do Tòa án nhân dân tỉnh đề xuất, thời gian qua, Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An đã trực tiếp làm việc với cấp ủy để chỉ đạo các đơn vị thực hiện tốt trách, nhiệm cung cấp chứng cứ, xem là một nhiệm vụ được đánh giá trong hội nghị giao ban khối nội chính hàng tháng, vì vậy những tồn tại này đã khắc phục được rất nhiều, góp phần đẩy nhanh tiến độ giải quyết các vụ việc.

Triển khai nhiệm vụ công tác tuyên truyền, Tòa án nhân dân tỉnh đã có sáng kiến về việc tổ chức phiên tòa lưu động trực truyến; diễn biến phiên tòa được truyền hình trực tuyến đến gần 100 điểm cầu cấp xã tại khu vực miền núi trong tuyên truyền đấu tranh phòng chống tội phạm ma túy, mua bán người.

Hình thức này đã được chính quyền, nhân dân hưởng ứng, UBND tỉnh Nghệ An đã chỉ đạo Sở VHTT&DL, UBND các xã phối hợp hiệu quả với TAND tỉnh để tổ chức mô hình này đạt hiệu quả cao nhất.

Đây là một trong những trọng tâm nhiệm vụ và giải pháp đột phá, bền vững của ngành Toà án nhân dân tỉnh Nghệ An, quyết định thắng lợi vươn mình của đơn vị nói riêng và của toàn ngành Toà án nói chung. Thành công ấy xứng tầm để được vinh danh trong Đại hội Thi đua yêu nước Tòa án nhân dân lần thứ V như một lời cổ vũ cho ngành Toà án tỉnh tiếp tục vươn mình bứt phá trong những nhiệm vụ tiếp theo.

Chia sẻ về những thành tích đạt được, Chánh án TAND tỉnh Nghệ An Trần Ngọc Sơn khẳng định, việc tập thể và cá nhân thuộc TAND hai cấp tỉnh Nghệ An được vinh danh tại Đại hội Thi đua yêu nước Tòa án nhân dân lần thứ V là thành quả của tinh thần đoàn kết, sự nỗ lực bền bỉ của toàn thể cán bộ, công chức, người lao động trong toàn đơn vị TAND 2 cấp tỉnh Nghệ An.

Chánh án TAND tỉnh Nghệ An Trần Ngọc Sơn đón nhận Cờ thi đua đơn vị xuất sắc của TAND Tối cao.

“Danh hiệu mà tập thể và các cá nhân của Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Nghệ An đạt được không chỉ là niềm vui, tự hào, vinh dự riêng của đơn vị mà còn có ý nghĩa lan tỏa, khích lệ tinh thần thi đua trong toàn ngành. Từ những danh hiệu cao quý này, là động lực để đội ngũ cán bộ, Thẩm phán tiếp tục rèn luyện bản lĩnh chính trị, giữ gìn phẩm chất đạo đức, không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, phụng sự công lý và phục vụ nhân dân” - Chánh án Trần Ngọc Sơn thông tin.

Với sự chỉ đạo của Chánh án Trần Ngọc Sơn, TAND tỉnh Nghệ An cũng áp dụng có hiệu quả công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành, khi áp dụng mô hình quản lý – trao đổi công việc nội bộ thông qua mạng xã hội được kết nối chung các thành viên đơn vị. Do vậy, mỗi chỉ đạo đưa ra ngay lập tức được truyền đến cán bộ nhanh chóng mà không mất nhiều thời gian.

Là thẩm phán được tham gia Hội đồng xét xử rất nhiều vụ án cùng với ông Trần Ngọc Sơn, đặc biệt là các vụ án lớn về các tội xâm phạm an ninh quốc gia, ông Vi Văn Chắt - Thẩm phán, Phó Chánh án TAND tỉnh Nghệ An, nguyên Chánh tòa Hình sự giai đoạn 2012-2021 chia sẻ, ông Trần Ngọc Sơn là cán bộ lãnh đạo chuẩn mực với nhiều kinh nghiệm vững chắc trong tố tụng.

Ông Chắt viện dẫn một số vụ án như Hồ Đức Hòa cùng đồng phạm (13 bị cáo), vụ án Lê Đình Lượng - đều phạm tội an ninh quốc gia có tổ chức. Các bị cáo đều có trình độ học vấn cao, nhận thức chính trị rõ ràng nên tại phiên tòa thường khai báo rất quanh co, thủ đoạn tinh xảo.

Nhưng với bề dày kinh nghiệm và với những kỹ năng tố tụng được tích lũy trong nhiều năm làm công tác xét xử, Thẩm phán Trần Ngọc Sơn đã điều hành phiên tòa vừa đảm bảo tranh tụng, vừa xử lý các tình huống tố tụng phát sinh mà khi nghiên cứu hồ sơ không thể dự đoán hết, buộc các bị cáo phải thừa nhận hành vi phạm tội của mình.

Chánh án Trần Ngọc Sơn phát biểu tại đại hội.

Ở một bối cảnh khác, Luật sư Lê Thị Thu Hà, nguyên Thẩm phán – Chánh Tòa Dân sự, Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An chia sẻ lại hồi ức: “Tôi biết đến ông Trần Ngọc Sơn khi ông còn là Thẩm phán ở TAND thành phố Vinh, ông đã từng một mình một xe máy đi vào Huế để kiểm tra, xác minh rõ ràng các tình tiết cần thiết; nhiều chuyến ông đi tận vào Quảng Bình hoặc ngược Quốc lộ 7 lên rẻo cao Kỳ Sơn, hay lên tận cùng Quốc lộ 48 ở rẻo cao Quế Phong...

Cứ như thế, vụ án nào còn băn khoăn, chưa sáng tỏ là ông Sơn lại lên đường. Tâm huyết, trách nhiệm và nghiêm túc với nghề, trên chốn pháp đình, nhưng mọi người cũng nhắc nhiều đến ông Trần Ngọc Sơn là cây văn nghệ, “kho tàng” thơ ca, ví, giặm xứ Nghệ,...”.

Về vấn đề đánh giá, xếp loại và khen thưởng đối với cán bộ, quy chế công tác tổ chức cán bộ của Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An quy định các thành tích của cá nhân trong phong trào thi đua được xem là căn cứ quan trọng để đánh giá cán bộ khi quy hoạch, đề bạt, bổ nhiệm chức danh, chức vụ, cử tham gia các chương trình đào tạo.

Bởi vậy nên người đứng đầu TAND tỉnh Nghệ An luôn chỉ đạo việc khen thưởng được thực hiện công bằng, kịp thời, tạo được tâm lý cho mỗi cán bộ về sự quan tâm, đánh giá đúng mức của lãnh đạo đối với sự cố gắng, tích cực của cá nhân.

Chánh án TAND tỉnh Nghệ An Trần Ngọc Sơn trao quà cho các hộ nghèo.

Việc bình xét khen thưởng đảm bảo công bằng, chọn đúng người xứng đáng, người được khen phải thực sự điển hình, nổi bật, là tấm gương để người khác học hỏi, tạo được không khí vui tươi, đoàn kết, hỗ trợ nhau để hoàn thành nhiệm vụ.

Bên cạnh hoạt động chuyên môn, TAND tỉnh Nghệ An còn đẩy mạnh các hoạt động từ thiện, tình nguyện trong chương trình xây dựng hỗ trợ nhà cho người nghèo.

Cụ thể, TAND hai cấp tỉnh Nghệ An đã đăng ký xây dựng 5 ngôi nhà tình nghĩa, giai đoạn 2023 – 2025 và đến thời điểm hiện tại đã hoàn thành 26 ngôi nhà trao cho các hộ gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn trên toàn tỉnh (vượt chỉ tiêu 21 nhà).

Dịp Tết hàng năm, cán bộ, công chức, người lao động TAND hai cấp đã quyên góp được hàng trăm triệu đồng để trao tặng những phần quà thiết thực cho bà con vui xuân đón tết.

Cán bộ Tòa án còn tích cực tham gia các phong trào hiến máu nhân đạo, đã tích cực hiến hàng nghìn đơn vị máu cho “Ngân hàng máu” tỉnh nhà; phối hợp cơ sở y tế khu vực miền núi gửi phát thuốc cho bà con ở vùng sâu vùng xa.

Những câu chuyện về Chánh án Trần Ngọc Sơn qua lời kể của nhiều lớp cán bộ của ngành Toà án tỉnh Nghệ An là những dòng văn nối dài về câu chuyện tố tụng pháp đình tại vùng đất Nghệ An giàu truyền thống, là lời ngợi ca xuyên suốt đối với những thành công của ngành Toàn án nhân dân tỉnh Nghệ An.

Ông Trần Ngọc Sơn là một trong những điển hình tiên tiến về những chiến công lặng thầm, góp phần làm cho môi trường xã hội được ngày càng tốt đẹp, trong sạch hơn.

Báo cáo "Điển hình tiên tiến" tại Đại hội thi đua yêu nước của Tòa án nhân dân Tối cao. Kết quả đạt được trên đây chỉ là hạt cát nhỏ trong muôn vàn hạt cát, góp phần xây nên bức tường... còn kết quả của tập thể được thể hiện qua mấy câu thơ:

"Năm năm được nhận năm cờ

Hai cờ của tỉnh, ba cờ Trung ương.

Bây giờ muốn có huân chương,

Phải quyết tâm phấn đấu để cuối năm được thưởng cờ."