Cắt bướu, bảo tồn thận cho nam bệnh nhân có thận độc nhất

Người đàn ông bẩm sinh chỉ có một quả thận

Nhập viện cách đây 3 năm, ông B. tình cờ được phát hiện chỉ có một quả thận trong một đợt đi khám bệnh do người thường xuyên mệt mỏi, chán ăn, tiểu ít, sụt cân không rõ nguyên nhân. Đợt khám này cũng xác định ông bị suy thận mạn giai đoạn 5 và phải lọc máu định kỳ. Sau đó, tiếp tục phát hiện thận duy nhất của ông B. có bướu phát triển dạng ung thư tế bào thận.

Tại Bệnh viện Bình Dân, qua siêu âm chẩn đoán, các bác sĩ xác định người bệnh có bướu ở 1/3 giữa mặt trước quả thận duy nhất, kích thước khoảng 20 mm x 20 mm. Do thận của người bệnh cũng đã suy giảm một phần chức năng nên trong chẩn đoán và phẫu thuật đòi hỏi các bác sĩ cân nhắc, tính toán rất kỹ lưỡng để vừa đảm bảo an toàn người bệnh, vừa loại bỏ bướu tránh di căn và giữ cho chức năng thận không bị suy giảm thêm. Sau thăm khám và hội chẩn, phương án được các bác sĩ quyết định đưa ra là phẫu thuật nội soi cắt bướu bảo tồn phần thận lành còn lại cho người bệnh

Ca phẫu thuật nội soi sau phúc mạc cắt bướu thận, bảo tồn thận của bệnh nhân B. diễn ra trong khoảng 2 giờ 30 phút. Các bác sĩ phẫu thuật sử dụng kỹ thuật không kẹp cuống thận (zero ischemia) trong lúc cắt bướu để giảm thời gian thiếu máu nóng nuôi thận, tránh ảnh hưởng chức năng thận. Để thực hiện kỹ thuật không kẹp cuống thận, đòi hỏi các bác sĩ phải có kỹ năng và kinh nghiệm phẫu thuật cao, thao tác phẫu thuật cũng khó khăn hơn. Sau nhiều nỗ lực, các bác sĩ đã cắt trọn bướu, giữ nguyên vỏ bao, khâu khép chủ mô thận lành cho người bệnh.

Sau phẫu thuật, ông B. hồi phục khá nhanh. Người bệnh ăn uống được vào ngày hậu phẫu thứ nhất và xuất viện vào ngày hậu phẫu thứ năm sau khi thực hiện các xét nghiệm và siêu âm kiểm tra.

Bác sĩ thăm khám, dặn dò người bệnh trước khi xuất viện.

Nguy cơ huyết áp tăng cao

Tại Bệnh viện Bình Dân, cắt bướu bảo tồn thận cho người bệnh ung thư thận có bướu thận khu trú đã được thực hiện từ năm 2009 và kỹ thuật này ngày càng hoàn thiện, có thể thực hiện cho cả các trường hợp bướu lớn từ 4 cm đến 7 cm và bướu phát triển phức tạp. Tuy nhiên, đối với trường hợp của bệnh nhân B., việc áp dụng phương pháp này là một quyết định khó khăn và các bác sĩ phải chịu áp lực cao khi phẫu thuật để bảo tồn thận độc nhất.

TS.BS. Phạm Phú Phát, Trưởng Khoa Niệu A Bệnh viện Bình Dân cho biết, cắt thận toàn phần là lựa chọn dễ dàng hơn cho bác sĩ, nhưng kết quả có thể ảnh hưởng nhiều đến chất lượng sống của người bệnh. Khi mất đi thận độc nhất, người bệnh không còn giữ được khả năng lọc máu và chức năng bài tiết nước tiểu. Từ đó, người bệnh dễ rối loạn điện giải, mất cân bằng nội môi, dễ rối loạn tim mạch, huyết áp. Ngoài ra, người bệnh dễ bị phù, ăn uống cần tiết chế và khó phát hiện bất thường sức khỏe hơn do không quan sát được nước tiểu. Về mặt tâm lý, người bệnh dễ rơi vào hụt hẫng và rối loạn sinh hoạt vì mất đi cảm giác và thói quen đi tiểu.

“Khi cắt bỏ thận, cơ hội để người bệnh có thể được ghép thận về sau cũng hẹp hơn. Đó là lý do chúng tôi thực hiện cắt trọn bướu, tránh nguy cơ bướu xâm lấn và bảo tồn thận lành cho ông B.”, TS.BS. Pham Phú Phát chia sẻ.

TS.BS. Phạm Phú Phát tư vấn cho người bệnh tại phòng khám.

Theo các bác sĩ, thận độc nhất là tình trạng người sinh ra chỉ có một bên thận, hoặc đã cắt bỏ một thận hoặc đã hiến thận. Tỷ lệ người có thận độc nhất khoảng 1/1000 và thường gặp ở nam giới hơn nữ giới. Thận độc nhất vẫn hoạt động tăng cường và thực hiện 75% chức năng so với có hai thận.

Người có thận độc nhất cần chú ý xây dựng lối sống và dinh dưỡng lành mạnh, sinh hoạt điều độ, theo dõi và kiểm tra sức khỏe, thực hiện xét nghiệm đánh giá chức năng thận định kỳ. Những trường hợp này cũng cần đặc biệt chú ý theo dõi huyết áp, vì khi chỉ có một thận, nguy cơ huyết áp tăng cao gây nhiều biến chứng sức khỏe.

Nhìn chung, hầu hết những người thận độc nhất có thể sống trọn đời như những người có đầy đủ hai thận. Tuy nhiên, khi có các vấn đề như chấn thương, ung thư thận thì những người có thận độc nhất có nguy cơ cao mất hoàn toàn chức năng thận.