Cao Bằng: Về Trùng Khánh tham dự lễ hội truyền thống Co Sầu

Hát Then tại hội dân gian truyền thống Co Sầu (Ảnh: Page Phong cảnh và con người Cao Bằng).

Hội Co Sầu là một trong những hội mang nét đặc sắc về văn hóa của đồng bào các dân tộc tại huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng. Lễ hội phố Co Sầu có lịch sử từ xa xưa, thường được tổ chức vào ngày 15/2 âm lịch hàng năm. Là nơi hội tụ văn hóa tâm linh cùng những giá trị lịch sử, góp phần tạo nên giá trị đặc sắc riêng về văn hóa của huyện Trùng Khánh.

Tương truyền rằng Co Sầu xưa (Trùng Khánh nay) là một vùng đất tập trung đông người, nền kinh tế phát triển “Co Sầu Thượng Lang, đa hào phong phú”, văn hóa đa dạng. Đây cũng là nơi hội tụ các vùng miền qua lại trao đổi hàng hóa, hơi hẹn hò của tình yêu lứa đôi.

Do chợ phiên thường họp 5 ngày một lần nên nhiều người ở xa phải đi chợ để buôn bán, hẹn hò từ chiều hôm trước. Từ đó, nhiều người rủ nhau góp tiền mua thực phẩm để “hắt co kin sầu” (nghĩa là góp cỗ ăn cơm chiều).

Đêm trước chợ phiên, để cho việc mua bán được đắt hàng, thuận lợi, mọi người cùng nhau ngồi lại để hát sli, hát lượn, đối đáp và dần dần tạo thành thói quen tiền lệ khi đến chợ. Sau này, dần dần phố xá phát triển, nơi đây đã trở thành khu phố Co Sầu, nằm giữa Trung tâm huyện Trùng Khánh sầm uất.

Hội Co Sầu diễn ra với nhiều hoạt động đặc sắc, đề cao tinh thần uống nước nhớ nguồn của dân tộc.

Để chuẩn bị cho lễ hội, ngay từ sáng 14/2 (âm lịch), các gia đình tại Thị trấn Trùng Khánh và vùng lân cận đã nô nức chuẩn bị sắm sửa đồ, lễ vật để cúng dân và đón tiếp khách thập phương về dự lễ, hội. Mỗi gia đình đều đặt trước cửa nhà một chiếc ghế đẩu vuông và mâm lễ gồm gà thiến, rượu, một ống đựng thóc, ngô để thắp hương.

Trong ngày chính thức diễn ra lễ hội, các cụ ông, cụ bà và đông đảo nhân dân đã tập trung lại, xếp hàng đi theo đoàn kiệu rước một cách trang nghiêm, cung kính.

Lễ rước được bà con chuẩn bị bao gồm một con lợn quay, mâm xôi, mâm hoa quả, mâm bánh khảo. Kèm theo đó là tiếng nhạc, trống của các thầy tào, tiếc sắc sô của bà bụt. Chủ nhang thắp hương đến lễ tại đền thờ Thần Nông, đền Đức Thánh Trần và đền Quan Thánh.

Nam thanh nữ tú tại huyện Trùng Khánh, Cao Bằng tham gia lễ hội dân gian độc đáo.

Người được chọn làm chủ tế là người cao tuổi, có uy tín trong vùng. Đặc biệt, để được chọn làm chủ lễ, phải có gia đình hòa thuận, con cháu hiếu thảo, làm ăn giỏi giang...

Chủ lễ sẽ cầu mong cho phố chợ bình yên, cầu mong cho mọi người mạnh khỏe, hạnh phúc, mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, già mạnh khỏe, trẻ dẻo dai, của đồng làm ra của nhà làm nên.

Ngoài ra, đi cùng đoàn còn có đội múa lân, múa rồng diễu hành qua khu phố. Khi đoàn đi qua đều được các gia đình đón chào nồng nhiệt và trao cho bao lì xì đỏ để thể hiện sự may mắn, bình an cả năm.

Ảnh: Page Phong cảnh và con người Cao Bằng.

Hội Co Sầu còn là dịp để du khách giao lưu văn hóa, ẩm thực của vùng đất biên cương, nơi có ngọn thác Bản Giốc hùng vĩ.

Trong khuôn khổ hội Co Sầu, còn diễn ra các hoạt động đặc sắc như múa rồng và tranh đầu pháo, biểu diễn võ thuật dân tộc ở sân ao Phia Phủ, hát giao duyên, hát dân ca tày nùng như lượn, hát then, tung còn…

Trao đổi với PV Phapluatplus.vn, ông Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Chủ tịch UBND huyện Trùng Khánh, Cao Bằng cho biết: Hội Phố Co Sầu mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, khơi dậy tinh thần đoàn kết dân tộc, mang đậm sắc màu văn hóa riêng biệt của nhân dân các dân tộc trên địa bàn. Lễ hội mặc dù còn mang tính địa phương, nhỏ lẻ nhưng hội tụ các sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, tín ngưỡng, được coi là một hình thức sinh hoạt văn hóa cộng đồng, thu hút mọi tầng lớp tham gia.