Cảnh giác với những mánh khóe biến lợn nuôi gắn “mác” lợn mán ở vùng cao

Nhu cầu mua lợn đón tết tăng cao

Buổi sáng cuối năm, tôi và một người bạn ngồi tỉ tê trong một quán cafe nằm trên đường Nguyễn Chí Thanh (Hà Nội), bạn tôi cứ nhắc đi nhắc lại chuyện tìm món ngon cho bữa tất niên sắp tới.

Anh ta bảo, năm ngoái anh có mua một con lợn rừng được đặt trên mạng với giá khá cao, phía nhà cung cấp có quảng cáo là lợn rừng Yên Bái được nuôi thả rông.

Nhưng đem về chất lượng thịt lại chẳng khác gì lợn mua ngoài chợ, anh bị cả gia đình trách móc vì chưa tìm hiểu kỹ đã đặt hàng.

Lợn mán thả rông là mặt hàng được nhiều người ưa chuộng. (ảnh: Phàn Giào Họ)

Phải thừa nhận rằng, những năm gần đây món lợn mán vùng cao, lợn rừng thả rông đã trở thành đặc sản được rất nhiều người ưa chuộng, nhất là dân thành thị.

Bởi nhiều người quan niệm, sau một năm phấn đấu, đến cuối năm nhà nào cũng phải tìm bằng được cho mình những món ăn lạ miệng, tốt cho sức khỏe. Nhưng ngặt nỗi về kinh nghiệm chọn lựa mặt hàng chuẩn thì ai cũng mập mờ.

Anh Nguyễn Minh Hải, trú tại quận Hoàng Mai (Hà Nội) nói với tôi, năm ngoái anh có đặt mua một con, loại lợn mán 25kg gửi tận tỉnh Lào Cai về.

Phía bên kia có cam đoan là hàng chuẩn, nuôi thả rông từ nhỏ đến lớn. Bản thân anh khi mổ ăn cũng chỉ thấy gần giống với lợn mua ngoài chợ, với lại do chưa ăn bao giờ nên anh cũng không thể phán xét về chất lượng lợn.

Nhưng những anh em họ hàng ngày hôm đó đến ăn tất niên nhà anh lại cho rằng lợn anh mua có sử dụng chất tăng trọng. Khi đó anh mới vỡ nhẽ và hẫng hụt.

Theo anh Hải, giá lợn mán thả rông năm 2014 anh mua là 100 nghìn đồng/kg, nghe đâu lợn rừng còn đắt hơn là 120 nghìn đồng/kg.

Nhưng vì nghĩ suy cho cùng sau một năm làm việc miệt mài, đến cuối năm phải kiếm lấy một món ra trò nên anh mới quyết định lên mạng tìm mua.

Theo khảo sát ở một số trang trại nuôi lợn “xịn” ở một số tỉnh phía Bắc như: Hà Giang, Lào Cai, Lai Châu... Thì được biết, mặt hàng lợn mán, cũng như lợn rừng thả rông trong những năm gần đây thường xuyên ở tình trạng “cháy” hàng. Đặc biệt là trong những ngày giáp tết nguyên đán.

Anh Nguyễn Văn Nam (SN 1978), một ông chủ trang trại nuôi lợn mán nổi tiếng ở Hà Giang cho biết: “Trang trại bên mình làm ăn đã có uy tín từ lâu, nên có khi ngay từ tháng 11 (âm lịch) hàng năm đã có rất nhiều khách hàng gọi điện đến đặt hàng. Thậm chí có một số người còn chuyển khoản trước để mong có hàng ưng ý nhất.

Tuy nhiên, phải thú thực với nhà báo, ngoài chuyện lấy thương hiệu làm chuẩn mực hàng đầu thì trang trại của mình thành công được cũng là nhờ chú trọng đến việc quảng cáo.

Và có khi cả thủ đoạn kinh doanh nữa”. Nói xong, tôi gợi ý anh Nam giải thích rõ hơn thì anh từ chối và cho rằng đây là chuyện bí mật không thể tiết lộ.

Kỹ nghệ tạo “mác” lợn mán giả

Tìm hiểu một số cơ sở sản xuất lợn mán, lợn rừng nổi tiếng trên cả nước, tôi chỉ nhập từ khóa cần tìm kiếm hàng thịt lợn mán, lợn rừng vào công cụ tìm kiếm thì hàng loạt các trang mạng xã hội như: Facebook, zalo, blog,...Xuất hiện nhan nhản những mặt hàng, nhãn hiệu ghi rõ lợn mán vùng cao thuần chủng, không cám công nghiệp.

Đặc biệt là mặt hàng lợn vùng cao Tây Bắc thì đếm không xuể.

Lực lượng chức năng huyện Yên Minh (Hà Giang) vừa qua đã bắt giữ và tiêu hủy một xe lợn không rõ nguồn gốc được chuyển từ xuôi lên.

Để có cái nhìn khách quan về quy trình nuôi lợn thịt đón tết giúp người dân an tâm khi mua mặt hàng này, tôi quyết định nhập vai là một chủ trang trại trẻ có ý định đi học hỏi kinh nghiệm nuôi lợn thịt.

Địa điểm mà tôi ghé thăm là một trang trại được quảng cáo là lợn “siêu” sạch, nằm ở huyện Bảo Yên (tỉnh Lào Cai).

Ban đầu giới thiệu mình cần học hỏi kinh nghiệm nuôi gia súc, chủ trang trại có tên Nông Văn S. (SN 1977), từ chối trò chuyện.

Phải nài nỉ một hồi và hứa hẹn sau này có mối sẽ cùng nhau chia sẻ thì S mới thoải mái chia sẻ kinh nghiệm với tôi.

Theo anh S, quy trình chăn nuôi lợn mán, lợn rừng có thương hiệu là cả một quá trình.

Bản thân anh ban đầu mở trang trại cũng từng rất đau đầu, bởi lợn mán, lợn rừng nuôi không hề đơn giản chút nào.

Phải mất rất nhiều thời gian chăm sóc, trung bình một lứa lợn mán phải nuôi ít nhất gần 2 năm mới xuất chuồng được. Còn lợn rừng phải gần 3 năm mới xuất một lứa.

Anh S chia sẻ: “Thực tế ở thời điểm hiện tại, người mua thường chủ yếu chọn những lứa lợn ở mức 20-30kg chứ không chọn lợn nặng vượt mức. Bởi ngày nay người ta thường nghỉ tết ngắn ngày chứ không như ngày xưa, với lại lợn có trọng lượng nhỏ thường ăn ngon hơn. Nhưng thời gian chăm sóc lợn đặc sản lại rất dài”.

Nói về những bí quyết để trở thành đại gia buôn lợn vùng cao hàng đầu Tây Bắc, anh S cho biết, ngoài quy trình chăm sóc bình thường là lấy cỏ rừng độn sắn, ngô cho lợn.

Hiện tại anh đã kết hợp sử dụng cả thức ăn tăng trọng để “thổi” lợn mán, lợn rừng của anh lớn nhanh hơn, xuất chuồng sớm hơn trước đây.

Anh S lí giải, vì nuôi theo hướng trang trại lớn thì dĩ nhiên phải cải tiến cách thức chăn nuôi chứ như trước đây anh phải thuê gấp đôi công nhân để họ vào rừng hái lá cây.

Còn bây giờ, từ lúc mới đẻ gần một tháng tuổi là anh đã cho chúng ăn tăng trọng đến khi gần xuất bán.

Anh S không ngần ngại bật mí bí quyết để tạo “mác” lợn vùng cao: “Gần đến thời điểm xuất chuồng được thì dừng ngay thức ăn công nghiệp.

Khi đó mình lại cho ăn lá cây rừng để thịt của chúng trở nên ngon hơn là cho 100% cám như trước. Làm như thế cũng là để tạo uy tín với khách hàng và tạo “mác” giả để khách hàng người ta tin tưởng mình chứ.

Một số nơi họ còn mua lợn mán được nuôi công nghiệp ở xuôi lên rồi chuyển về vùng cao quảng cáo là lợn mán vùng cao rồi lại bán tiếp cho khách ở xuôi. Như vậy còn tàn nhẫn với người tiêu dùng hơn ấy chứ”.

Anh S cho biết thêm, để tạo được thương hiệu riêng của mình, chỉ quy trình tính toán chăm sóc là chưa đủ, anh còn phải thuê riêng một nhân viên ngồi ở nhà làm quảng cáo.

Ví dụ như lợn rừng, anh cho nhân viên quảng cáo theo kiểu lợn rừng phải là đời F1 thuần chủng 100%, không lai tạp, còn lợn mán thì đưa ra những hình ảnh và chú thích là lợn nuôi thả rông và sử dụng thức ăn tự nhiên.

Tất cả những “mánh” như vậy sẽ rất dễ dàng qua mắt những người ít có vốn hiểu biết về lợn.

Tôi hỏi đến thời điểm hiện tại anh còn tồn nhiều hàng không(?) thì S cho biết, những ngày gần tết nguyên đán như thế này trang trại anh đều “cháy” hàng, có khi phải bắt lợn ở những chỗ khác về nói là lợn của nhà mình.

Theo một số thương gia chuyên buôn bán mặt hàng lợn vùng cao, thực tế cách phân biệt lợn nuôi bằng thức ăn tăng trọng và lợn ăn cám tự nhiên rất dễ nhận biết.

Thông thường lợn ăn rau rừng với cám ngô, sắn thường có màu da không nổi, phần thịt bên trên cổ, và dưới hàm của lợn không nhiều mỡ. Còn lợn ăn tăng trọng thường có da màu đỏ, bụng lợn phệ và trông rất béo.