Ngoài sốt xuất huyết và Zika thì viêm não Nhật Bản cũng có vật trung gian là muỗi và rất cần đề phòng trong mùa mưa.
Tin nên đọc
Sở Y tế Phú Thọ vào cuộc vụ bé gái tử vong sau khi tiêm vắc xin viêm não Nhật Bản
Phú Thọ: Một bé gái tử vong sau khi tiêm vắc xin viêm não Nhật Bản
Tiêm bổ sung văcxin viêm não Nhật Bản miễn phí cho trẻ 6-15 tuổi
Thời sự 9h ngày 16/2/2017: 1 bệnh nhi tử vong nghi do mắc viêm não mô cầu
Hiểu đúng về Viêm não Nhật Bản
Viêm não Nhật Bản là bệnh cấp tính do vi rút gây ra, làm tổn thương nghiêm trọng hệ thần kinh trung ương.
Sở dĩ bệnh có tên là viêm não Nhật Bản là do được phát hiện lần đầu tiên tại Nhật Bản và các nhà khoa học Nhật Bản cũng là người tìm ra vi rút gây bệnh và đặt tên là vi rút viêm não Nhật Bản.
Ổ chứa vi rút viêm não Nhật Bản trong thiên nhiên là các loài sống hoang dã như chim, một số loài bò sát và các loài động vật có xương sống - nơi vi rút nhân lên, lưu trữ lâu dài trong tự nhiên và phát tán tới vật nuôi gần người, đặc biệt là lợn, sau đó đến trâu, bò, ngựa, dê... và từ đó truyền sang người.
Bệnh không lây truyền trực tiếp từ người sang người hoặc từ động vật sang người mà lây truyền thông qua muỗi đốt.
Việc ăn uống chung, dùng chung đồ dùng, tiếp xúc gần gũi với người bệnh không làm lây bệnh và tất nhiên việc ăn quả vải không liên quan gì đến lây truyền bệnh viêm não Nhật Bản.
Muỗi truyền bệnh viêm não Nhật Bản chủ yếu sinh sản ở ruộng lúa nước, nhất là ở ruộng mạ và phát tán rộng trên cánh đồng, nên thường gọi là muỗi đồng ruộng.
Ở nước ta, loài muỗi này có nhiều ở miền Bắc, phát triển vào những tháng mùa hè, nóng lắm, mưa nhiều. Thông thường khoảng từ chập choạng tối đến đêm, muỗi từ cánh đồng bay về các chuồng gia súc để kiếm ăn, hút máu súc vật.
Nếu chuồng gia súc gần nhà thì muỗi bay vào nhà hút máu người và truyền bệnh. Muỗi có thể bay xa tới 1,5 km và có thể bay lên cao trên mặt đất khoảng 13 mét – 15 mét.
 |
| Chu trình lây truyền của vi rút Viêm não Nhật Bản. |
Bệnh thường gặp ở trẻ em dưới 15 tuổi. Các quốc gia lưu hành viêm não Nhật Bản cao bao gồm các nước Đông Nam Á, Ấn Độ, Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc, Philippine.
Ở Việt Nam, bệnh viêm não Nhật Bản ghi nhận ở nhiều tỉnh thành trong cả nước, nhiều nhất ở các tỉnh đồng bằng và trung du miền Bắc.
Các ổ dịch thường gặp ở vùng đồng bằng, trung du và cả ở một số khu vực miền núi Tây Bắc nơi trồng nhiều lúa nước có kết hợp nuôi nhiều lợn gần người.
Bệnh thường xuất hiện từ tháng 4 đến tháng 10, đỉnh điểm dịch khoảng tháng 6-7. Hàng năm ở nước ta có khoảng từ vài trăm đến 1000 trường hợp mắc viêm não vi rút và khoảng 20% trong số này là viêm não Nhật Bản.
Từ năm 1997 sau khi triển khai vắc xin viêm não Nhật Bản trong chương trình Tiêm chủng mở rộng, số mắc và chết do VNNB đã giảm đi rất nhiều.
 |
| Khi trẻ có biểu hiện nhiễm siêu vi như sốt, nôn ói... nên đưa trẻ đi khám. Ảnh: minh họa/NLD |
Dấu hiệu nhiễm viêm não Nhật Bản
Dấu hiệu mắc viêm não Nhật Bản thường gặp bao gồm những triệu chứng như: Sốt cao đột ngột 39-40 độ C kèm đau đầu, buồn nôn và nôn, sau đó co giật, co cứng, liệt và có rối loạn về tinh thần như vật vã, mê sảng, li bì, lú lẫn, hôn mê.
Với trẻ nhỏ, các dấu hiệu không điển hình và khó phát hiện hơn nên cần phải dựa vào một số dấu hiệu quan trọng như: sốt, nôn nhiều, thóp phồng, co giật, co cứng, cử động bất thường, li bì hoặc hôn mê. Tỷ lệ tử vong cao có thể lên đến 10% - 20%.
Phòng chống viêm não Nhật Bản
Tính đến sáng 26/6, tại Khoa Nhiễm - thần kinh, BV Nhi Đồng 1 có 6 bé đang phải thở máy vì bệnh viêm não Nhật Bản.
Hiện tại, viêm não Nhật Bản có thể phòng ngừa bằng cách tiêm chủng và đã được nghiên cứu đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng. Tuy nhiên, việc tiêm chủng không giúp miễn dịch suốt đời.
Sau 3 mũi đầu tiên, bệnh nhân có thể chích nhắc lại mỗi 3 năm. Tuy nhiên đến trên 15 tuổi thì nguy cơ mắc bệnh này hầu như không còn.
Ngoài ra, vì đây là căn bệnh lây truyền qua muỗi nên các biện pháp diệt muỗi, ngủ mùng… rất cần được chú ý. Trong mùa mưa này, việc diệt muỗi, chống muỗi còn có tác dụng phòng nhiều căn bệnh khác, không riêng viêm não Nhật Bản.
Viêm não Nhật Bản là căn bệnh khó chẩn đoán, hầu như chỉ có thể chẩn đoán sau khi trẻ đã có biểu hiện co giật, hôn mê.
Vì thế, để đề phòng căn bệnh này cũng như nhiều bệnh nhiễm siêu vi khác, trẻ cần được đưa vào viện khám nếu có các biểu hiện của nhiễm siêu vi như sốt, nôn ói, nhức đầu…
Nếu đã có dấu hiệu rối loạn tri giác (co giật, hôn mê…) thì phải đưa đi cấp cứu. Viêm não Nhật Bản thường phải điều trị ở bệnh viện tuyến tỉnh/thành vì cần đến máy thở.
Nguồn: Sức khỏe đời sống, NLD
