Trong khuôn khổ Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 28-29 và các Hội nghị Cấp cao liên quan, ngày 8/9, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dẫn đầu Đoàn đại biểu Việt Nam tham dự các Hội nghị Cấp cao ASEAN+1 với Mỹ và Ấn Độ và Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS).
 |
| Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và các lãnh đạo tại Hội nghị Cấp cao ASEAN – Hoa Kỳ. (Ảnh: Reuters) |
Phát biểu tại các Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ vui mừng trước những bước phát triển mạnh mẽ và sâu rộng trong quan hệ giữa ASEAN với các đối tác, nhấn mạnh hợp tác giữa ASEAN với các đối tác đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển ở khu vực.
Phát huy vai trò của Việt Nam, nước điều phối quan hệ ASEAN-Ấn Độ giai đoạn 2015-2018, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị hai bên tăng cường hợp tác hơn nữa nhằm phát huy các tiềm năng cũng như cam kết chính trị của hai bên.
Thủ tướng bày tỏ mong muốn Ấn Độ sẽ hợp tác với ASEAN phát huy vai trò của các thể chế quốc tế, đề cao tuân thủ luật pháp quốc tế, ngăn ngừa xung đột, xây dựng lòng tin, giải quyết hòa bình các tranh chấp.
Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN-Mỹ, Thủ tướng nhấn mạnh ASEAN coi trọng quan hệ với Mỹ và hoan nghênh các cam kết của Mỹ ở khu vực và ASEAN.
Thủ tướng cũng đề xuất ASEAN và Mỹ đẩy mạnh hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, bảo vệ môi trường, khoa học công nghệ, giáo dục đào tạo, hỗ trợ khởi nghiệp doanh nghiệp nhỏ và vừa, ứng phó với biến đổi khí hậu; tăng cường hợp tác xử lý các thách thức an ninh phi truyền thống, như khủng bố và dịch bệnh truyền nhiễm; đề nghị Mỹ tiếp tục triển khai Sáng kiến Hạ nguồn sông Mekong (LMI), hỗ trợ các nước Mekong nâng cao năng lực thích ứng với biến đổi khí hậu, chống hạn hán, xâm nhập mặn, quản lý và sử dụng bền vững nguồn nước.
Tại Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng cần đề cao thượng tôn pháp luật, tuân thủ luật pháp quốc tế, tăng cường xây dựng và chia sẻ các chuẩn mực ứng xử trong quan hệ giữa các quốc gia cũng như khi tiến hành các hoạt động ở khu vực, tránh mọi hành vi đơn phương, áp đặt, đe dọa hoặc sử dụng sức mạnh.
Thủ tướng nhấn mạnh Việt Nam và các thành viên ASEAN khác sẽ nỗ lực phát huy vai trò vừa là chủ thể trong việc xây dựng lòng tin, gìn giữ hòa bình, vừa có vai trò trung tâm thúc đẩy các đối tác cùng phấn đấu cho các mục tiêu phù hợp với lợi ích chung. Thủ tướng cũng cho rằng cần tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động của EAS, xem xét đưa hợp tác biển thành lĩnh vực ưu tiên mới.
Chia sẻ lo ngại về những diễn biến phức tạp tại Biển Đông, Thủ tướng khẳng định đây không chỉ là vấn đề tranh chấp chủ quyền biển, đảo, mà còn là duy trì hòa bình, hợp tác, bảo đảm an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, cũng như tôn trọng luật pháp quốc tế, trong đó có thực hiện hiệu quả DOC và không tiến hành các hoạt động quân sự hóa.
Thủ tướng nhấn mạnh tất cả các bên cần thể hiện thiện chí và quyết tâm chuyển sang giai đoạn mới để đưa Biển Đông thành khu vực hòa bình, ổn định và hợp tác, phát triển.
Điều quan trọng là các bên tự kiềm chế, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực; giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Luật Biển 1982, tôn trọng đầy đủ các tiến trình ngoại giao và pháp lý.
Thủ tướng cũng cho rằng thực tế hiện nay đòi hỏi đẩy mạnh các biện pháp xây dựng lòng tin thực chất và ngoại giao phòng ngừa trên biển, nhất là thực hiện hiệu quả DOC và sớm thông qua COC trong năm 2017; đồng thời thúc đẩy hợp tác thực tiễn trên các lĩnh vực được các bên nhất trí.
Thủ tướng cũng bày tỏ mong muốn các đối tác tiếp tục có những đóng góp tích cực vào duy trì hòa bình, ổn định ở khu vực, chia sẻ kinh nghiệm giải quyết tranh chấp trên biển bằng biện pháp hòa bình, tăng cường hỗ trợ ASEAN nâng cao năng lực xử lý các vấn đề trên biển.
Chiều 8/9, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Phu nhân đã cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam rời Vientiane về nước, kết thúc thành công chuyến tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN 28-29 và các Hội nghị Cấp cao liên quan.
