Poker vốn là một bộ môn thể thao trí tuệ được Hiệp hội Thể thao trí tuệ quốc tế (IMSA) chấp nhận đưa vào các chương trình thi đấu. Thế nhưng, nhiều câu lạc bộ Poker tại Việt Nam đang tận dụng điều này để dần biến tướng hoạt động cờ bạc trá hình. Nếu không có giải pháp quản lý hiệu quả, Hà Nội và các tỉnh thành sẽ phải đối mặt với nguy cơ phát sinh tệ nạn đánh bạc trá hình.
Cờ bạc “núp bóng” thể thao trí tuệ Poker
Thời gian vừa qua, hàng loạt các vụ đánh bạc “núp bóng” dưới hình thức câu lạc bộ (CLB) thể thao Bridge và Poker đã bị lực lượng công an phát hiện, triệt phá nhưng hình thức này hiện vẫn đang tiếp tục len lỏi hoạt động dưới nhiều hình thức khác nhau.
Tại Hà Nội, một số giải Poker đã tạm dừng tổ chức nhưng các câu lạc bộ này vẫn hoạt động sôi nổi với các hình thức.
Từ thắng thua trực tiếp (Cash game) sang hình thức đấu giải (Poker Tournament). Theo đó, hình thức Poker Tournament người chơi bỏ ra một khoản tiền lệ phí nhất định (buy in) để tham dự giải và nhận được một lượng phỉnh (chip Poker).
Người chơi được phát một lượng “chip Poker” bằng nhau để tham gia các vòng cược. Khi người chơi đã thua toàn bộ tiền chip sẽ bị loại khỏi giải đấu. Người cuối cùng còn lại là người chiến thắng và nhận được tiền thưởng lớn từ giải đấu.
Luật sư Hồ Minh Thanh cho rằng: theo Điều 2, Thông tư 18/2011/TT-BVHTTDL của Bộ VHTT&DL quy định “CLB thể dục thể thao cơ sở” là tổ chức tự nguyện chịu sự quản lý Nhà nước về thể dục, thể thao của UBND xã, phường, thị trấn.
Chức năng của các CLB này là tuyên truyền, vận động những người có cùng sở thích để tự nguyện tổ chức, phổ biến, hướng dẫn hoạt động thể dục, thể thao nhằm thoả mãn nhu cầu rèn luyện thân thể, vui chơi giải trí, nâng cao sức khoẻ, cải thiện đời sống văn hoá, tinh thần và nâng cao thành tích thể thao cho người tập.
Về tài chính, có nhiệm vụ tiếp nhận, quản lý và sử dụng các nguồn tài trợ của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước theo quy định của pháp luật.
Như vậy, câu lạc bộ thể dục thể thao cơ sở là tổ chức phi lợi nhuận, không có mã số thuế, không được phép kinh doanh dịch vụ, không được phép thu tiền (trừ tiền tài trợ theo quy định pháp luật) và không được phép trả thưởng cho các đối tượng tham gia bằng tiền mặt dưới mọi hình thức.
Luật sư Trịnh Đức - Đoàn luật sư TP Hà Nội phân tích, với hình thức trả thưởng, bản chất là việc người tham gia sẽ lựa chọn một đội/một cá nhân trong trò chơi, sau đó dựa vào mức độ đặt cược để phân chia số lợi nhuận được hưởng nếu thắng hoặc thiệt hại nếu thua.
“Trả thưởng” chính là một hình thức “trả lại” số tiền mà người tham gia đã cược kèm theo đó là lợi nhuận tăng thêm phát sinh từ số tiền “cược” đó. Hay nói ngắn gọn, muốn được “trả” thì người tham gia phải “cược” một số tiền.
Trong hệ thống pháp luật hiện nay, việc cược trong thể thao được cụ thể hóa trong Nghị định số 06/2017/NĐ-CP không hề có Poker. Như vậy, hình thức trả thưởng ngoài các môn thể thao được nêu trong Nghị định số 06/2017/NĐ-CP (không hề có Poke) đều là sai pháp luật.
Dưới góc độ pháp lý hay thực tiễn, việc tổ chức hoặc tham gia một giải poker trái phép rất có khả năng sẽ bị truy cứu về tội danh Đánh bạc trái phép tại Điều 321 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017.
Hiện nay, chưa có hướng dẫn thế nào là đánh bạc trái phép tại Bộ luật Hình sự 2015, tuy nhiên, có thể tham khảo tinh thần tại Nghị quyết 01/2010/NQ-HĐTP như sau: “Đánh bạc trái phép là hành vi đánh bạc được thực hiện dưới bất kỳ hình thức nào với mục đích được thua bằng tiền hay hiện vật mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép hoặc được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép nhưng thực hiện không đúng với quy định trong giấy phép được cấp”.
Đặc biệt, với đặc tính cược tiền và trả thưởng của Poker, kết hợp với hành vi không xin cấp phép tới cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì gần như các yếu tố cấu thành tội phạm được hình thành.
Định mức để truy cứu tội danh này tối thiểu là 5 triệu đồng hoặc có thể dưới 5 triệu đồng khi đã bị xử phạt hành vi vì hành vi đánh bạc trá hình này.
 |
| Một loạt sòng bạc trá hình dưới hình thức chơi Poker lực lượng bị công an triệt phá. |
Rà soát, kiểm tra đi kèm giải pháp thực tế
Tại TP. Hồ Chí Minh, Sở VH TT&DL TP Hồ Chí Minh đã có văn bản số 7859/ BC-SVHT ký ngày 29/12/2020 kiến nghị UBND TP yêu cầu chủ tịch UBND các quận, huyện chỉ đạo tạm ngừng cấp giấy phép và công nhận CLB, tổ chức giải đấu về loại hình Bridga & Poker.
Luật sư Trịnh Đức - Đoàn luật sư TP.Hà Nội cho rằng, Chỉ thị 16/CT-TTG ngày 27/5/2023 đã được ban hành quy định về tăng cường phòng ngừa, đấu tranh tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động tổ chức đánh bạc và đánh bạc.
Theo đó cần thực hiện đồng bộ, thống nhất các biện pháp ngăn chặn tội phạm đánh bạc dưới mọi hình thức.
Yếu tố đồng bộ ở đây là sự triển khai thống nhất và nhất quán giữa các địa phương, các tỉnh thành để đảm bảo tội phạm không được “hợp pháp” ở bất kì một địa phương nào.
Hành vi lợi dụng câu lạc bộ thể thao để tổ chức cờ bạc trá hình thì Điều 28 của Nghị định 144/2021 của Chính phủ có mức xử phạt hành chính cao nhất là 20 triệu đồng.
Dưới góc độ hình sự thì tại Điều 321 của Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung 2017 thì hành vi này có mức phạt tù cao nhất là lên đến 7 năm tù.
Đây được đánh giá là một mức phạt hình sự chưa thực sự nghiêm khắc và chưa hiệu quả, vì quy mô và thủ đoạn của các tổ chức poker trái phép thường rất lớn, lên đến hàng tỷ đồng.
“Mức xử phạt như theo quy định của pháp luật hiện hành là chưa thực sự giải quyết được vấn đề về cờ bạc trá hình dưới hình thức thể thao poker.
Nếu chỉ dựa vào quy định phạt này của pháp luật thôi thì chưa đủ, cần có thêm các cơ chế khác để kiểm soát việc tổ chức giải đấu poker.
Và việc chỉ đạo ngừng cấp phép và công nhận tính hợp pháp của các giải Poker quần chúng là điều cần thiết của các địa phương, nhằm hỗ trợ pháp luật giải quyết tệ nạn này” - luật sư Trịnh Đức phân tích.
Về mặt thực tiễn, TP Hồ Chí Minh là một thành phố lớn, số lượng triệt phá các tổ chức Poker trái phép ngày càng nhiều, quy mô ngày càng phức tạp… Không những vậy, không ít các tổ chức poker trái phép cầm đầu là người nước ngoài.
Ở các thành phố lớn như Hà Nội, Đà Nẵng… tỷ lệ tham gia các giải Poker trái phép cũng nhiều không kém và có chiều hướng tinh vi và quy mô lớn hơn trước.
Nếu chỉ ngừng cấp phép và công nhận các giải đấu Poker tại TP Hồ Chí Minh mà không triển khai đồng bộ đối với các địa phương khác, có thể dẫn đến tội phạm sẽ đổ dồn về các tỉnh thành không cấm các giải đấu Poker để tham gia, khiến cho tỉ lệ tội phạm và trật tự an toàn xã hội không đảm bảo, nhà nước khó có cơ chế kiểm soát chặt chẽ.
Do vậy, TP Hồ Chí Minh đã tiến hành ngừng cấp phép và công nhận giải poker là một biện pháp hợp lý ở thời điểm hiện tại, đó cũng là một tín hiệu để các địa phương khác nên tiến hành việc ngừng cấp giấy phép kinh doanh và công nhận câu lạc bộ pocker, các giải poker quần chúng trên địa bàn.
Theo các luật sư, mô hình thể thao này rất nhạy cảm, có thể biến tướng thành cờ bạc vi phạm pháp luật và khó quản lý nhưng thủ tục công nhận câu lạc bộ "quá dễ dàng".
Để thành lập CLB hiện nay có vẻ rất dễ dàng bởi vì chỉ cần là thành viên của Hội Poker Việt Nam và khi có thẻ thành viên đó rồi thì về địa phương thành lập một hội tại địa phương và xin công nhận của UBND cấp phường.
Do vậy, Chủ tịch UBND các quận, huyện cần chỉ đạo UBND cấp phường, xã, thị trấn tạm ngừng cấp giấy phép kinh doanh và công nhận câu lạc bộ cơ sở, tổ chức các giải thi đấu Bridge & Poker cho đến khi Bộ VHTT & DL ban hành Thông tư quy định về cơ sở vật chất, trang thiết bị tập luyện, thi đấu và tập huấn nhân viên chuyên môn cho môn Bridge & Poker.
Đồng thời tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm của các cơ sở kinh doanh dịch vụ Bridge & Poker tiềm ẩn tệ nạn về cờ bạc, gây mất an ninh trật tự trên địa bàn quản lý; yêu cầu chủ tịch, trưởng công an xã, phường, thị trấn chịu trách nhiệm khi để xảy ra vi phạm pháp luật liên quan đến tệ nạn cờ bạc tại các cơ sở kinh doanh đã được cấp phép trên địa bàn quản lý.
