Mới đây, thông tin nghệ sĩ Khánh Nam qua đời vì xuất huyết não khiến nhiều khán giả bất ngờ. Dù được phát hiện kịp thời và đưa đến bệnh viện nhưng nam nghệ sĩ đã không thể qua khỏi. Căn bệnh xuất huyết não nguy hiểm ra sao có thể khiến nam nghệ sĩ qua đời đột ngột như vậy?
Sau 2 ngày hôn mê, dù đã được phẫu thuật lấy máu tụ nhưng nghệ sĩ hài Khánh Nam (tên thật là Trần Minh Thành, sinh năm 1965) đã không thể qua khỏi. Được biết, trước đó nghệ sĩ Khánh Nam bị xuất huyết não (hay còn gọi là đột quỵ, tai biến mạch máu não) khi đang trên đường đi diễn.
Dấu hiệu cảnh báo xuất huyết não
Theo thống kê ở Việt Nam cho thấy, hiện nay số người mắc và tử vong do đột quỵ đang ngày càng gia tăng và trẻ hóa. Theo đó, mỗi năm có khoảng hơn 200.000 người bị đột quỵ, có khoảng 100.000 người tử vong vì căn bệnh này.
Xuất huyết não là tình trạng máu thoát vào trong nhu mô não, lúc mới xuất huyết máu lan tỏa trong nhu mô não, sau đó sẽ được bao bọc lại bởi một màng tân tạo gọi là khối máu tụ.
Bệnh khởi phát rất đột ngột và dữ dội, nếu bệnh nặng máu chảy vào não nhiều sẽ gây hôn mê sâu, rối loạn nhịp thở, rối loạn nhịp tim, phần lớn tử vong trong vòng 48h. Những bệnh nhân còn sống sau xuất huyết não nặng thường bị di chứng nặng nề.
Khi bị xuất huyết não, biểu hiện lâm sàng là đột qụy như: đang đi hoặc đang làm gì đó bỗng nhiên nhức đầu dữ dội, thường lấy tay ôm đầu, bủn rủn chân tay và ngã chúi xuống một bên.
Tự nhiên nói khó hẳn đi hoặc cấm khẩu; Cả một tay và một chân cùng bên tự nhiên yếu hơn rồi bại dần hoặc nặng hơn thì liệt hẳn (bán thân bất toại) kèm theo liệt nửa mặt, vật vã, đái dầm, đại tiện không tự chủ, tăng tiết đờm dãi và mồ hôi (bên liệt), nhịp thở không đều, rối loạn nhịp tim và huyết áp, sốt.
Tri giác vẫn còn hoặc lú lẫn (bất tỉnh nhân sự) ở 50% hoặc hôn mê sâu ở 25%, hoặc xen kẽ lúc tỉnh lúc mê ở 25%. Còn nếu như hồi phục nhanh chóng hoặc hoàn toàn thì không phải xuất huyết não mà chỉ là co thắt mạch não - là hội chứng thiếu máu cục bộ não thoảng qua.
Những người có nguy cơ cao bị xuất huyết não thường có tiền sử cao huyết áp, hút thuốc lá, cholesterol trong máu cao, nghiện rượu, béo phì, ít hoạt động, phụ nữ lạm dụng thuốc tránh thai...
Thông thường người lớn tuổi thường hay bị xuất huyết não, nhưng thời gian gần đây đã ghi nhận tình trạng trẻ hóa người mắc căn bệnh này.
 |
| Xuất huyết não là tình trạng máu thoát vào trong nhu mô não, lúc mới xuất huyết máu lan tỏa trong nhu mô não, sau đó sẽ được bao bọc lại bởi một màng tân tạo gọi là khối máu tụ. Ảnh: minh họa |
Phòng ngừa từ những dấu hiệu đơn giản nhất
Để phòng ngừa chứng bệnh nguy hiểm này, những người có nguy cơ cần thường xuyên đo huyết áp, thăm khám định kỳ để phát hiện các xáo trộn trong cơ thể.
Uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ, tái khám đúng hẹn và chống mọi căng thẳng trong cuộc sống.
Kiểm soát cân nặng, không nên để cơ thể quá béo, tránh lạm dụng các chất gây ra xuất huyết não như rượu bia; tăng cường vận động để mạch máu dẻo dai hơn.
Đáng lưu ý là những dấu hiệu tế nhị như thoáng líu lưỡi khi nói, khuỵu chân, đột nhiên trượt tay đánh rơi đồ vật đang cầm. Thậm chí có thể thoáng mất định hướng về không gian và thời gian.
Từ những tiền triệu nêu trên, những người vốn có bệnh tăng huyết áp hoặc đã bị tai biến phải chú ý để ứng phó, hạn chế biến chứng.
Cách sơ cứu khi phát hiện người bệnh bị xuất huyết não (đột quỵ)
Theo PGS.TS Mai Duy Tôn - Khoa Cấp cứu, BV Bạch Mai cho biết:
Khi phát hiện thấy người bị đột quỵ, cần đưa người bệnh ra nơi thông thoáng, nới lỏng quần áo. Sau đó lấy gối (vật dụng mềm) xung quang kê cao lưng, cổ người bệnh lên cao khoảng 30cm.
Tiếp theo kiểm tra miệng người bệnh xem có dị vật hoặc đờm nhãi, thức ăn gì hay không. Dùng khăn sạch đưa vào miệng người bệnh lau sạch đờm nhãi bên trong.
Sau đó cho người bệnh nằm xoay sang một bên, để phòng trường hợp người bệnh bị sặc vào phổi. Tiếp theo, lấy một chiếc đũa, quấn khăn xung quanh, rồi đặt nằm ngang miệng người bệnh, tránh tình trạng người bệnh cắn vào lưỡi.
Trường hợp xe cấp cứu xa chưa đến kịp, thấy người bệnh có dấu hiệu bất thường thì kiểm tra động mạch cảnh bên cạnh cổ của người bệnh. Nếu người bệnh ngừng tuần hoàn thì tiếp tục sơ cứu ngừng tuần hoàn bằng cách ép tim, kiểm soát đường thở, thổi ngạt...
Đặc biệt lưu ý, trong quá trình sơ cứu, đợi xe cấp cứu tới tuyệt đối không cho người bệnh, ăn uống bất kể thứ gì.
Nguồn: Vietnamnet, Infonet, Khám phá
