Cấm xe máy chạy xăng và câu chuyện giải pháp

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa yêu cầu TP Hà Nội thực hiện các biện pháp để tổ chức, cá nhân chuyển đổi phương tiện, lộ trình đến ngày 1/7/2026 không có xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch (xe chạy bằng xăng, dầu) lưu thông trong Vành đai 1.

Hiện tại TP Hà Nội và một số thành phố đang đối mặt với nguy cơ ô nhiễm nặng do tình trạng sử dụng nguyên liệu cho phương tiện di chuyển bằng xăng quá nhiều.

Theo thống kê, đến hết năm 2024, Hà Nội có trên 9,2 triệu phương tiện các loại đang hoạt động trên địa bàn. Trong đó, thành phố đang quản lý hơn 8 triệu phương tiện, gồm 1,1 triệu ô tô và trên 6,9 triệu xe máy, khoảng 1,2 triệu ô tô, xe máy cá nhân từ các tỉnh, thành phố khác lưu thông trên địa bàn.

Cấm xe máy chạy xăng và câu chuyện giải pháp. (Hình minh họa)

Việc thay thế xe máy chạy bằng xăng bằng xe máy điện được đánh giá là xu hướng liên quan đến mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam nói chung và của Hà Nội nói riêng.

Mặc dù vậy, đây là một mục tiêu thay đổi lớn, tác động đến nhiều lĩnh vực khác nhau, ảnh hưởng đến an sinh xã hội, cuộc sống của người dân.

Dù hướng đến một giải pháp an toàn trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, nhưng đổi xe máy xăng bằng xe máy điện cũng đối mặt với nhiều thách thức không nhỏ.

Trên thực tế, xe máy điện để đi tốt, đảm bảo an toàn có giá trị cao từ 20.000.000 đến 40.000.000 đồng. Đối với những gia đình khó khăn thì đây là một số tiền không nhỏ để từ bỏ chiếc xe chạy xăng hàng ngày và thay vào đó là chiếc xe chạy bằng điện..

Điều này đòi hỏi rằng, để thực hiện tốt chủ trương mà không ảnh hưởng đến an sinh xã hội, cuộc sống của người dân, TP Hà Nội cần triển khai đồng loạt một số giải pháp hỗ trợ kinh tế để người dân có thể chuyển đổi sang xe máy điện.

Chị Nguyễn Thị Trang (Hòa Bình) chia sẻ, với hoàn cảnh gia đình tôi cả 2 vợ chồng đều là công chức nhà nước bình thường, công tác tại một đơn vị ở Hà Nội, việc đi xe máy là rất cần thiết. Vậy nhưng nếu chuyển từ xe máy xăng sang xe máy điện, phải mất một khoản chi phí không hề nhỏ khiến tôi lo lắng.

Hơn nữa, mỗi cuối tuần tôi về quê, với quãng đường hơn 100km thì không thể nào đi xe máy điện được mà ô tô thì gia đình tôi chưa có điều kiện để mua. Điều này sẽ làm cuộc sống gia đình tôi bị đảo lộn và rơi vào khó khăn.

Là một công dân có hộ khẩu ở ngoại thành Hà Nội, anh Hoàng Nguyên chia sẻ, mỗi ngày tôi cần tham gia giao thông với quãng đường khoảng 50km, vậy sử dụng xe máy điện lại không phải là một giải pháp an toàn và tiện lợi cho gia đình tôi dẫn đến nhiều bất cập.

Mong rằng có thêm những quy định chặt chẽ, cụ thể cho từng trường hợp phải sử dụng xe máy điện tại Hà Nội để bảo vệ môi trường nhưng cũng tránh ảnh hưởng tiêu cực đến người dân.

Các chuyên gia kinh tế nhận định, vấn đề chuyển từ xe máy xăng sang sử dụng xe máy điện tại Hà Nội cơ bản là một chủ trương đúng đắn và được các ngành, các cấp ủng hộ.

Tuy nhiên, bên cạnh việc sử dụng xe máy điện thay thế xe máy chạy bằng xăng thì phương án xử lý xe máy xăng, dầu được thu hồi để đảm bảo an toàn, vệ sinh môi trường cũng là một vấn đề được quan tâm.

Bên cạnh đó, thành phố cần xây dựng cơ sở hạ tầng cho giao thông xanh như các trạm sạc điện đủ để đáp ứng nhu cầu khi người dân chuyển đổi phương tiện, không độc quyền cổng sạc điện để khuyến khích người dân có thêm cơ hội lựa chọn phương tiện.

Đồng thời, TP Hà Nội cũng cần phát triển phương tiện công cộng xanh nhằm đảm bảo người dân không bị ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày, đặc biệt tại các điểm trung chuyển như bến xe, ga metro, trường học, chợ dân sinh.

Ví dụ người dân khi di chuyển đến khu vực Vành đai 1, nếu đi xe máy xăng cần có chỗ gửi xe hợp lý, cùng với đó là các phương tiện công cộng xanh (buýt điện, metro) thuận tiện giúp họ tiếp tục hành trình mà không bị gián đoạn.

Sử dụng xe điện thay thế xe xăng là một giấc mơ xanh không phải của riêng Hà Nội mà còn là của nhiều thành phố khác. Việc cấm xe máy xăng chạy tại nội đô kỳ vọng sẽ giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường tại đô thị, tuy nhiên cần triển khai đồng loạt nhiều giải pháp thực hiện phù hợp với vấn đề an sinh xã hội.