Bộ Xây dựng 'siết' tải trọng, 'gỡ' thủ tục cho doanh nghiệp

Những điểm mới của Thông tư số 12/2025/TT-BXD tạo thuận lợi cho doanh nghiệp và nâng cao hiệu quả quản lý.

Văn bản pháp lý này không chỉ quy định chi tiết về lưu hành xe quá khổ, quá tải, xe bánh xích, vận chuyển hàng siêu trường, siêu trọng, mà còn đặc biệt chú trọng đến việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.

Thông tư 12/2025/TT-BXD gồm 8 chương, 33 điều, sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/7/2025 và thay thế hoàn toàn Thông tư số 39/2024/TT-BGTVT.

Điểm đáng chú ý nhất là việc chuyển thẩm quyền cấp phép lưu hành xe về Sở Xây dựng, thay vì Bộ Giao thông vận tải trước đây.

Đây là một bước đi mạnh mẽ nhằm thực hiện chủ trương phân cấp, phân quyền của Chính phủ, hướng tới nâng cao tính chủ động, cắt giảm đáng kể thủ tục hành chính và giảm chi phí cho doanh nghiệp.

Thông tư đi sâu vào chi tiết các quy định từ Luật Đường bộ và Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, hướng dẫn cụ thể cho cả cơ quan quản lý và các đối tượng trực tiếp tham gia vận tải đường bộ liên quan đến xe và hàng hóa đặc biệt.

Văn bản này quy định rõ về khả năng chịu tải khai thác của cầu và đường bộ, cũng như khổ giới hạn được công bố bởi các cơ quan chuyên ngành như Cục Đường bộ Việt Nam, Cục Đường sắt Việt Nam và UBND cấp tỉnh. Các cơ quan này có trách nhiệm công bố công khai và điều chỉnh thông tin này định kỳ hoặc khi có bất kỳ sự thay đổi nào về kết cấu hạ tầng.

Đối với các loại xe quá khổ giới hạn, quá tải trọng, xe bánh xích, Thông tư yêu cầu bắt buộc phải đảm bảo an toàn tuyệt đối cho giao thông và công trình đường bộ. Tất cả các phương tiện phải có giấy phép lưu hành do cơ quan có thẩm quyền cấp và phải tuân thủ nghiêm ngặt các điều khoản trong giấy phép. Đặc biệt, xe bánh xích phải có biện pháp bảo vệ mặt đường, ví dụ như lắp guốc xích hoặc rải tấm đan, nhằm giảm thiểu hư hại.

Thông tư định nghĩa rõ ràng thế nào là hàng siêu trường và siêu trọng. Cụ thể, hàng siêu trường là những kiện hàng có chiều dài vượt quá 20 mét, chiều rộng lớn hơn 2.5 mét, hoặc chiều cao vượt quá 4.2 mét (riêng đối với xe chở container là 4.35 mét). Hàng siêu trọng được xác định khi khối lượng toàn bộ xe hoặc tổ hợp xe vượt quá 48 tấn. Đáng chú ý, việc vận chuyển hàng siêu trọng chỉ được phép chở duy nhất một đơn nguyên hàng hóa.

Thông tư 12/2025/TT-BXD mang đến nhiều thay đổi cốt lõi, tập trung vào việc tạo hành lang pháp lý đồng bộ, minh bạch và hiệu quả. Việc đổi tên cơ quan quản lý từ Bộ Giao thông vận tải sang Bộ Xây dựng và các đơn vị liên quan là một trong những thay đổi cơ bản nhất, thể hiện sự phân công, phân cấp rõ ràng hơn trong công tác quản lý nhà nước.

Văn bản này đã bổ sung và sửa đổi các quy định cụ thể về tải trọng trục xe, khối lượng toàn bộ xe và kích thước xếp hàng hóa.

Đặc biệt, Thông tư không cấp phép cho xe chở quá khối lượng thiết kế, một quy định nhằm siết chặt kỷ cương, đảm bảo an toàn và bảo vệ hạ tầng giao thông.

Đối với xe phục vụ phòng chống thiên tai hoặc các trường hợp khẩn cấp, Thông tư đã bỏ thủ tục đề nghị của UBND cấp huyện, thay bằng đề nghị của trực tiếp cơ quan thực hiện nhiệm vụ. Điều này giúp đẩy nhanh quá trình cấp phép, đảm bảo phản ứng kịp thời trong các tình huống cấp bách.

Để hỗ trợ công tác cấp phép lưu hành xe, Thông tư bổ sung Phụ lục XV với các mẫu biểu khảo sát đường bộ chi tiết.

Đồng thời, Phụ lục XVI quy định rõ các trường hợp không cần phải khảo sát đường bộ khi cấp phép lưu hành xe trên các tuyến đường cao tốc, đường cấp I, II, III, IV, giúp tiết kiệm thời gian và nguồn lực.

Thông tư cũng sửa đổi, bổ sung các mẫu đơn, giấy phép và báo cáo khảo sát theo hướng đơn giản hóa, góp phần cắt giảm đáng kể các thủ tục hành chính rườm rà.

Cuối cùng, Thông tư cũng phân định rõ trách nhiệm của Cục Đường bộ Việt Nam, Sở Xây dựng, Cục Đăng kiểm Việt Nam, cùng với các đơn vị vận tải, lái xe...

Trách nhiệm này bao gồm việc tuân thủ các quy định về xếp hàng, vận chuyển hàng siêu trường, siêu trọng, đảm bảo an toàn giao thông và bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ.

Việc Thông tư có hiệu lực từ ngày 01/7/2025 được kỳ vọng sẽ tạo ra một hành lang pháp lý đồng bộ, minh bạch trong quản lý tải trọng, khổ giới hạn đường bộ và công tác cấp phép lưu hành xe. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc thực hiện Luật Đường bộ và Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024.

Bên cạnh đó, Thông tư cũng cụ thể hóa Nghị quyết số 66/NQ-CP ngày 26/3/2025 của Chính phủ về chương trình cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh trong năm 2025 và 2026.

Điều này không chỉ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp trong hoạt động vận tải mà còn góp phần đảm bảo an toàn giao thông, giảm thiểu hư hỏng công trình đường bộ trong quá trình khai thác.

Bộ Xây dựng đã ban hành một văn bản mang tính đột phá, vừa siết chặt quản lý để bảo vệ hạ tầng, vừa tạo cơ chế linh hoạt, thông thoáng hơn cho hoạt động kinh doanh, hướng tới một hệ thống giao thông đường bộ hiệu quả và an toàn hơn.