Bộ Tài chính chỉ ra những khó khăn, vướng mắc trong giải ngân vốn đầu tư công

Bộ Tài chính vừa có báo cáo về việc tình hình thực hiện kế hoạch đầu tư công nguồn ngân sách Nhà nước 4 tháng, ước 5 tháng năm 2025.

Theo Bộ Tài chính, ước giải ngân vốn đầu tư công từ đầu năm đến ngày 31/5/2025 là 199.325,2 tỷ đồng, đạt 24,1% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, cao hơn cùng kỳ năm 2024 cả về tỷ lệ và về số tuyệt đối so với cùng kỳ năm 2024 (đạt 21,6%).

So với tỷ lệ giải ngân cả nước trong 4 tháng đầu năm, tiến độ giải ngân đã có sự tăng tốc rõ rệt, bắt kịp tiến độ so với cùng kỳ năm ngoái (lũy kế giải ngân đến hết tháng 2 đạt 5,43%, hết tháng 3 đạt 9,72%, hết tháng 4 đạt 15,9% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao).

Theo Bộ Tài chính, một số cơ quan trung ương có tỷ lệ giải ngân tốt trên 30%, một số địa phương có tỷ lệ giải ngân cao đạt trên 40%.

Tuy nhiên, nhiều bộ, cơ quan trung ương và địa phương chưa giải ngân hoặc giải ngân rất thấp, dưới 10%.

Bộ Tài chính chỉ ra những khó khăn, vướng mắc trong giải ngân vốn đầu tư công.

Tại Hội nghị thúc đẩy tăng trưởng đầu tư công năm 2025 tổ chức vào ngày 20/5/2025, Bộ Tài chính đã ghi nhận và tổng hợp, báo cáo các khó khăn, vướng mắc ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân kế hoạch đầu tư công trong 4 tháng đầu năm, trong đó có một số nguyên nhân phổ biến gây khó khăn kéo dài, chưa được khắc phục triệt để.

Cụ thể, về giải phóng mặt bằng, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng phục vụ thi công các dự án còn chậm do khó khăn trong việc xác định giá đất đền bù do chưa đạt được thoả thuận đối với người dân, chậm bàn giao mặt bằng.

Về nguyên liệu, nguồn cung một số nguyên vật liệu hạn chế (đất, cá đắp…); giá nhiều nguyên liệu tăng đột biến so với thời điểm mời thầu làm tăng chi phí dự án,…

Bộ Tài chính cũng cho biết một số khó khăn, vướng mắc là do liên quan quá trình sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Để phù hợp với cơ cấu bộ máy sau khi thục hiện sắp xếp, tinh gọn, các cơ quan trung ương và địa phương phải tạm dừng khởi công mới một số dự án hoặc đang trong quá trình ra soát để xác định lại nhu cầu, điều chỉnh quy mô, phạm vi đầu tư dự án, dẫn đến chưa tiếp tục bố trí vốn thực hiện dự án để chờ kết quả rà soát, tránh lãng phí…

Về các dự án ODA, một số dự án chậm giải ngân do đang điều chỉnh chủ trương đầu tư do vượt tổng mức đầu tư, tăng chi phí đền bù. Việc thực hiện điều chỉnh dự án ODA, gia hạn, điều chỉnh Hiệp định vay phải tuân thủ theo nhiều quy định của nhà tài trợ, đàm phán hiệp định kéo dài, thủ tục rút vốn phức tạp,…

Về nguồn thu ngân sách địa phương, các khó khăn liên quan đến nguồn thu sử dụng đất do chưa đảm bảo so với dự toán được cấp thẩm quyền giao, một số địa phương có số thu từ đất lớn nhưng từ đầu năm chưa thu được dẫn đến chậm phân bổ nguồn thu sử dụng đất, ảnh hưởng việc triển khai thực hiện và giải ngân các dự án sử dụng nguồn vốn này.

Về Chương trình mục tiêu quốc gia, các bộ, cơ quan trung ương và địa phương đang tập trung cho công tác kiện toàn, sắp xếp bộ máy tổ chức tại các bộ, cơ quan trung ương và địa phương, do đó đã ảnh hưởng đến tiến độ triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia;

Một số địa phương chưa thục sự chủ động thực hiện công tác rà soát, chuẩn bị thủ tục đầu tư ngay từ khâu lập kế hoạch, gặp lúng túng khi áp dụng các quy định của Luật Đấu thầu mới, nên còn mất nhiều thời gian hoàn thiện thủ tục đầu tư phê duyệt dự án, không kịp thời hoàn thiện thủ tục để đủ điều kiện để phân bổ, giao kế hoạch.

Cũng tại báo cáo, Bộ Tài chính nêu rõ, để đảm bảo tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 đạt 100% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, Bộ Tài chính kiến nghị, các bộ, cơ quan trung ương và địa phương cần nghiêm túc rút kinh nghiệm, triển khai kịp thời, quyết liệt, hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp để thúc đẩy vốn đầu tư công.