Bộ GDĐT định hướng chương trình trung học nghề: Lộ trình và điều kiện triển khai

Thứ trưởng Lê Quân khẳng định chương trình trung học nghề đã chính thức bước vào giai đoạn chuẩn hóa thay vì thí điểm. Nhiệm vụ trọng tâm là xây dựng hệ thống chuẩn đầu ra rõ ràng, có khả năng đo lường chính xác về kiến thức và kỹ năng. (Ảnh: moet.gov.vn)

Ngày 19/12, tại Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT), Tiểu ban Giáo dục nghề nghiệp đã tổ chức phiên họp nhằm làm rõ định hướng và hành lang pháp lý cho chương trình trung học nghề.

Thứ trưởng Lê Quân nhấn mạnh việc xây dựng chương trình này tạo cơ sở pháp lý để các địa phương và cơ sở giáo dục triển khai đào tạo thống nhất.

Chương trình mới tập trung trang bị nền tảng kiến thức và kỹ năng thực thiết thực, đáp ứng khung trình độ đầu ra để học sinh có thể tham gia thị trường lao động ngay sau tốt nghiệp.

Một điểm mới đáng chú ý là Luật Giáo dục nghề nghiệp cho phép học sinh thực tập hưởng lương, hiện thực hóa mô hình “3 trong 1” gồm dạy nghề, dạy văn hóa và chuẩn bị nguồn nhân lực trực tiếp.

Theo báo cáo của bà Nguyễn Thị Việt Hương, Phó Cục trưởng Cục Giáo dục nghề nghiệp và Giáo dục thường xuyên, trung học nghề được xác định là cấp học song song với THPT.

Chương trình tích hợp kiến thức cốt lõi phổ thông với chuyên môn nghề, được xếp ở bậc 3 trong Khung trình độ quốc gia Việt Nam.

Lộ trình triển khai chia làm hai giai đoạn chính, trong đó giai đoạn 2025 - 2026 tập trung hoàn thiện văn bản quy phạm và chuẩn bị đội ngũ, giai đoạn 2026 - 2030 sẽ tiến hành tuyển sinh và triển khai đồng bộ trên toàn quốc.

Sau năm 2030, cơ quan chức năng sẽ đánh giá tổng thể để hoàn thiện chương trình theo nhu cầu thực tế.

TS. Nguyễn Quang Việt, Uỷ viên Thư ký Tiểu ban Giáo dục nghề nghiệp, chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về việc xây dựng trung học nghề như một hệ sinh thái kỹ năng.

Mô hình hiện đại cần dựa trên năng lực, tích hợp chuyển đổi số và học tập tại nơi làm việc (WBL).

Ông đề xuất Việt Nam cần xây dựng nhà trường theo hướng quản trị đa tác nhân, tăng quyền tự chủ và chú trọng không gian học tập công nghệ hóa.

Việc kết nối chặt chẽ với doanh nghiệp và sử dụng đội ngũ chuyên gia đồng giảng sẽ giúp nâng cao tính thích ứng của người học trong môi trường sản xuất thực tế.

Tại phiên họp, TS. Nguyễn Công Thông, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng nghề Công nghệ Việt – Hàn, cho biết trường đã sẵn sàng triển khai dựa trên kinh nghiệm đào tạo mô hình 9+. Hiện nay, tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THCS chọn mô hình này tại địa phương đạt khoảng 20-25%.

Nhà trường đã chuẩn hóa đội ngũ giáo viên và cơ sở vật chất, đảm bảo thời lượng đào tạo chuyên môn nghề chiếm khoảng 50%.

Các môn văn hóa cũng được thiết kế theo hướng ứng dụng gắn liền với ngành nghề cụ thể để học sinh đủ năng lực thực hành ở bậc 3 ngay khi ra trường.

Kết luận phiên họp, Thứ trưởng Lê Quân khẳng định chương trình trung học nghề đã chính thức bước vào giai đoạn chuẩn hóa thay vì thí điểm. Nhiệm vụ trọng tâm là xây dựng hệ thống chuẩn đầu ra rõ ràng, có khả năng đo lường chính xác về kiến thức và kỹ năng.

Thứ trưởng đề nghị ưu tiên phát triển các ngành nghề thuộc lĩnh vực STEM, công nghệ mũi nhọn và chuyển đổi số.

Đồng thời, các đơn vị cần sớm thống nhất cách tiếp cận giữa giáo dục phổ thông và nghề nghiệp để đảm bảo tính liên thông, đồng bộ trong toàn bộ hệ thống giáo dục quốc dân.