Thực trạng người dân vào núi Bà khai thác đá trái phép đe dọa cảnh quan môi trường, đời sống người dân và dấu tích của một vùng căn cứ cách mạng.
|
Một “đá tặc” đang dùng khoan máy “xẻ thịt” một tảng đá lớn nằm lưng chừng núi Bà. (Ảnh: Báo Bình Định) |
Những ngày đầu tháng 3/2017, có mặt tại thôn Lộc Khánh (xã Cát Hưng, huyện Phù Cát, Bình Định) chúng tôi “mục sở thị” hàng chục người dân mang búa, đục, khoan máy vào các mỏ đá xẻ núi, khai thác đá.
Để thuận lợi trong việc đi lại, vận chuyển đá thành phẩm, những người khai thác đá thuê máy phá núi, mở đường khiến vách núi bị đào bới tung tóe, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái tự nhiên; màu xanh cây rừng, thảm thực vật và đá núi nhiều chỗ đã biến mất, chỉ còn những vệt đất sâu nham nhở.
Vào sâu bên trong các mỏ đá, chúng tôi nhận thấy nhiều tảng đá to nằm ở lưng chừng núi bị “đá tặc” “xẻ thịt” không thương tiếc. Không chỉ làm theo cách thủ công, nhiều “đá tặc” còn góp tiền mua máy nổ, khoan máy phục vụ việc khai thác.
Công cụ lao động được nâng cấp nên tình trạng “xẻ thịt” núi Bà càng trở nên nghiêm trọng hơn. Những tảng đá to bị khoan máy xuyên thủng, tách rời từng mảng; sau đó, các thợ đá dùng búa, đục đẽo gọt vuông vức, tập kết thành đống chờ đầu nậu tới thu mua.
Trong vai người đi đào cây cảnh, chúng tôi lân la bắt chuyện với nhóm thợ đang đục, đẽo đá. Một người trong nhóm cho biết, những người khai thác đá hầu hết là người dân địa phương; những lúc nông nhàn, họ vào khu vực núi Bà khai thác đá bán kiếm thêm thu nhập. Mỗi ngày, một người có thể chẻ, đẽo khoảng 40 - 50 viên đá thành phẩm; giá bán tại bãi là 5.000 đồng/viên.
Theo những người khai thác đá thì chỉ lúc nông nhàn họ mới làm, nhưng qua tìm hiểu chúng tôi được biết hoạt động này hầu như diễn ra quanh năm. Hàng chục người đua nhau vào xẻ núi lấy đá, khiến một vùng núi rộng lớn bị tàn phá nghiêm trọng.
Ông Đỗ Văn Long, ở thôn Chánh Đạt, xã Cát Tiến, cho biết: “Khu vực mà nhiều người đang khai thác đá nằm tiếp giáp với thôn Chánh Đạt; trước đây, nơi này có nhiều hòn đá tảng rất lớn, nhưng nay đã bị “xẻ thịt” gần hết.
Người dân chúng tôi bức xúc, nhiều lần báo cáo chính quyền địa phương và ngành chức năng nhưng chẳng thấy kết quả gì; việc khai thác đá trái phép vẫn tiếp diễn ngày này qua ngày khác”.
Ông Võ Ngọc Thương, Chủ tịch UBND xã Cát Hưng, xác nhận: “Địa phương rất đau đầu trong việc ngăn chặn, xử lý tình trạng khai thác đá trái phép tại khu vực núi Bà thuộc địa phận thôn Lộc Khánh. UBND xã nhiều lần ra quân kiểm tra, lập biên bản xử lý, nhưng các đối tượng thường đối phó bằng cách tẩu tán tang vật, “bỏ của chạy lấy người”.
Chúng tôi cũng đã mời các đối tượng khai thác đá trái phép làm việc, yêu cầu viết cam kết không tái phạm; nhưng do việc khai thác đá đem lại thu nhập khá nên các đối tượng vẫn chây lì, tiếp tục hoạt động sai phạm”.
Liên quan đến lĩnh vực quản lý tài nguyên khoáng sản, chúng tôi liên hệ với ông Tạ Công Thượng - Trưởng phòng TN-MT huyện Phù Cát để tìm về vai trò của đơn vị này đối với hoạt động khai thác đá trái phép đang diễn ra tại thôn Lộc Khánh, xã Cát Hưng, nhưng ông Thượng nói liên hệ với Chủ tịch UBND xã Cát Hưng; việc quản lý thuộc trách nhiệm của chính quyền địa phương.
Có thể thấy, với thực trạng này, việc ngăn chặn, xử lý nạn khai thác đá trái phép tại khu vực núi Bà thuộc địa phận thôn Lộc Khánh còn lâu mới có hồi kết. Bởi chính quyền địa phương “kêu khó”, trong khi đó cơ quan quản lý tài nguyên khoáng sản cấp huyện “chỉ” cho địa phương. Do vậy, việc núi Bà tiếp tục bị “xẻ thịt” là điều khó tránh khỏi.