Theo quy định của pháp luật vay vàng thì phải trả bằng vàng, nhưng do thời gian gần đây giá vàng tăng phi mã dẫn tới nhiều câu chuyện “dở khóc, dở cười” liên quan đến việc trả nợ, thậm chí nhiều trường hợp “cù nhầy” chỉ trả phần gốc vay bằng tiền mặt... Vậy người cho vay bằng vàng cần phải biết những gì để bảo vệ quyền lợi của mình?
 |
| Nhiều người "chóng mặt" khi phải trả nợ bằng vàng ở thời điểm hiện tại |
Vay vàng trả... tiền!
Những ngày gần đây, giá vàng liên tục tăng cao kỷ lục kéo theo nhiều câu chuyện tranh cãi liên quan đến vay - nợ vàng. Một bên là câu chuyện vay bằng vàng thì trả bằng vàng, một bên lại cho rằng giá vàng tăng quá cao nên không có khả năng chi trả dẫn tới nhiều câu chuyện “dở khóc, dở cười”.
Điển hình có người phụ nữ kể lại câu chuyện của mình đăng tải lên mạng xã hội như sau, theo đó, 10 năm trước, chị bán mảnh đất được hơn 1 tỷ đồng, vì chưa cần tiền gấp nên mua hết vàng làm của để dành. Lúc đó, vợ chồng em gái muốn mở cửa hàng kinh doanh nên đến hỏi vay tiền.
Vợ chồng đã đồng ý cho hai em vay 10 cây vàng. Sau đó, em gái mang vàng đi bán với giá 37 triệu/cây vàng, tương đương 370 triệu đồng. Trong 5 năm đầu, vợ chồng chị không lấy lãi nhưng thi thoảng người em gái mang quà sang biếu để khất thời gian trả nợ. Sau đó, vợ chồng chị nhiều lần đòi em gái nhưng không được.
Đến giữa tháng 4/2024, người em gái sang trả 370 triệu đồng. “Tôi giật mình không thể tin được lời em gái nói. Tôi bảo 10 năm trước anh chị cho vay vàng thì giờ phải trả bằng vàng, nếu trả bằng tiền mặt thì cũng phải quy đổi sang giá vàng hiện tại”, người phụ nữ chia sẻ. Tuy nhiên, người em gái nhất quyết chỉ trả đúng bằng số tiền đã bán vàng.
Vay vàng có được dùng tiền trả nợ?
Do pháp luật không cấm các cá nhân dùng vàng để cho vay, mượn nên khi thực hiện vay vàng, người vay cần thực hiện nghĩa vụ trả nợ theo quy định tại Điều 466 Bộ luật Dân sự năm 2015 như sau: Nếu vay tiền thì phải trả đủ tiền khi đến hạn, nếu vay tài sản là vật thì phải trả vật cùng loại đúng số lượng, chất lượng trừ khi các bên có thoả thuận khác; Nếu bên vay không thể trả vật thì có thể trả bằng tiền theo trị giá của vật tại thời điểm trả nợ nếu được bên cho vay đồng ý.
Căn cứ theo quy định này, nếu các bên vay mượn bằng vàng thì người vay phải trả bằng vàng, đúng số lượng, chất lượng đã vay trừ trường hợp các bên có thoả thuận trả nợ bằng tiền. Nếu trong trường hợp, bên vay không thể trả vàng thì có thể trả tiền nhưng theo đúng giá vàng tại thời điểm trả nợ.
Như vậy, khi vay vàng thì người vay có thể dùng tiền để trả nợ trong hai trường hợp: Bên vay và bên cho vay có thoả thuận thì thực hiện trả nợ bằng tiền theo thoả thuận của các bên; Nếu bên vay không thể trả được bằng vàng, bên cho vay đồng ý thì bên vay có thể dùng tiền tương đương với trị giá của vàng tại thời điểm trả nợ để trả nợ cho bên vay.
Điều kiện bảo đảm chắc chắn để thu hồi được nợ
Để bảo đảm các khoản nợ được chắc chắn thu hồi và người vay có nghĩa vụ trả nợ, luật sư Ngô Thành Ba (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết, thực tế để thu hồi nợ được hay không phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như: hồ sơ pháp lý, uy tín của người vay nợ, khả năng trả nợ và tài sản bảo đảm của người vay…
Bởi lẽ đó, góc độ luật người cho vay cần xác định những vấn đề trước khi cho vay. Thứ nhất, nội dung giấy tờ vay nợ có đầy đủ thông tin nhân thân, số tiền vay, ngày trả, mục đích vay và có người làm chứng hoặc được công chứng, chứng thực là tốt nhất.
Thứ hai, cần ghi rõ hoặc có biên bản bàn giao tài sản ghi giao nhận đủ tiền, tránh việc ghi nợ xong mà quên ghi bàn giao tiền. Hoặc nếu có thể nên chuyển khoản và ghi rõ nội dung chuyển khoản là vay mượn.
Thứ ba, cần kiểm tra kỹ uy tín, năng lực trả nợ của người vay. Nếu là các khoản nợ nhỏ nên yêu cầu cam kết trả nợ của người thứ ba như bố mẹ, người có khả năng trả nợ vào giấy vay nợ. Nếu là những khoản nợ giá trị lớn nên có tài sản đảm bảo và phải công chứng, đăng ký giao dịch bảo đảm.
20 °C
27 °C
22 °C
