Người ta tìm ra phương pháp xác định nồng độ cồn trong máu qua hơi thở. Cồn xuất hiện trong hơi thở của người uống nó khi uống bia rượu vào miệng xuống dạ dày, ruột và được hấp thu vào máu.
Nghị định 100/2019 của Chính Phủ về xử phạt hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ (1), trong đó tâm điểm chú ý là các quy định về xử phạt đối với các vi phạm liên quan đến nồng độ cồn đã tạo nên những cuộc tranh luận của báo chí và truyền thông trong những ngày qua. Đặc biệt, thông tin về việc ăn các loại trái cây ví dụ như vải, sầu riêng, dứa… sau đó thổi vào máy đo nồng độ cồn phát hiện có cồn trong hơi thở (2), gây băn khoăn trong dư luận và tạo nên không ít ý kiến trái chiều.
Bài viết này hi vọng góp phần nào đó làm giảm đi những băn khoăn trong dư luận những ngày qua, cũng như cung cấp thêm cơ sở cho việc xây dựng khung xử phạt các vi phạm liên quan đến nồng độ cồn.
Trước khi đi vào phân tích vấn đề chính, chúng ta nên tìm hiểu đôi chút về cơ chế cũng như cách thức đo nồng độ cồn qua hơi thở để hiểu rõ hơn về bản chất của vấn đề này. Để tìm nồng độ cồn trong máu, người ta có thể lấy mẫu máu hoặc mẫu nước tiểu của người nghi ngờ vi phạm, nhưng điều này không khả thi khi triển khai thực tế mà ngược lại nó còn có tính chất xâm phạm cơ thể.
Chính vì thế, người ta tìm ra phương pháp xác định nồng độ cồn trong máu qua hơi thở. Cồn xuất hiện trong hơi thở của người uống nó khi uống bia rượu vào miệng xuống dạ dày, ruột và được hấp thu vào máu. Cồn không bị phân hủy khi bị hấp thu, cũng không thay đổi về mặt hóa học trong máu, khi máu di chuyển qua phổi thì một phần cồn sẽ bị thẩm thấu qua màng túi khí phổi (alveoli), bản chất cồn dễ bay hơi nên nó sẽ hòa vào phần không khí của túi khí phổi (alveoli), chính vì mối liên hệ này mà người ta có thể suy ra được lượng cồn có trong máu.
Thay vì phải kiểm tra máu, cảnh sát sẽ kiểm tra hơi thở của người nghi ngờ uống rượu bia, đưa ra quyết định có giữ phương tiện lại hay không để đảm bảo an toàn. Tỉ lệ cồn có trong máu so với hơi thở ở người bình thường (thân nhiệt 37 oC và hơi thở 34 oC) khoảng 2100:1, nghĩa là cứ 2100 ml khí thở có cồn tương đương có 1 ml cồn trong máu tuân theo định luật Henry (3).
Dựa vào nguyên lý trên người ta đã ứng dụng và chế tạo các máy đo nồng độ cồn trong hơi thở. Ngày nay, chúng ta thường biết đến các loại như sau:
· Photovoltaic assay, máy đo nồng độ dựa trên phản ứng hóa học - phản ứng oxi hóa - khử cồn với CrO3, và dùng tế bào quang điện để quan sát sự thay đổi màu của phản ứng, từ đó suy ra tỉ lệ cồn.
· Infrared spectroscopy, đo quang phổ hồng ngoại của hơi thở đi qua, trong đó liên kết – OH của rượu sẽ cho phổ đặc trưng và dựa vào độ hấp thu của hợp chất từ đó suy ra nồng độ cồn trong hơi thở.
· Phương pháp mới nhất là dựa trên nguyên lý tế bào pin nhiên liệu (fuel cell), hệ thống cảm biến (sensor) của máy sẽ dựa trên quá trình oxy hóa ethanol từ hơi thở thành acetic acid trên điện cực, từ đó sẽ suy ra lượng cồn trong hơi thở, các cảm biến này rất ổn định và thường yêu cầu hiệu chuẩn mỗi 6 tháng.
Hiện nay, loại máy đo bằng phương pháp phản ứng hóa học rất hiếm gặp vì độ nhạy cũng như tính ổn định kém mà chủ yếu là máy đo hồng ngoại hay tế bào pin nhiên liệu.
Vì vậy, những cách qua mặt máy đo nồng độ cồn như ngậm vài đồng xu trong miệng sau khi uống, xúc miệng, ăn thực phẩm có mùi khó chịu… thực ra chỉ gây sai lệch những máy đo nồng độ cũ theo phương pháp phản ứng hóa học nhưng khó có thể qua mặt những máy đo hiện đại bằng phương pháp quang phổ hay tế bào pin nhiên liệu.
Tuy nhiên, phương pháp đo nồng độ cồn qua hơi thở bằng phổ hồng ngoại hay tế bào pin nhiên liệu lại dễ bị gây nhiễu bởi các hợp chất tương tự và dễ bay hơi có các nhóm chức alcol, ketone, ether, aromatic… bên cạnh đó còn có một phần hàm lượng cồn từ việc lên men trái cây chứa hàm lượng đường cao chín lâu ngày, cũng như lên men đường trong syrup, dẫn đến việc tạo ra kết quả dương tính giả như các trường hợp ăn trái cây có mùi nặng, hàm lượng đường cao và các loại thuốc syrup có chứa nhiều thành phần tinh dầu.
Lấy ví dụ về việc ăn trái vải trong clip (2) sau khi người này ăn xong ba trái vải và trực tiếp thổi vào máy đo nồng độ cồn, lúc này trong khoang miệng anh ấy còn lưu lại rất nhiều mùi hương cũng như hàm lượng nhỏ nước trái vải mà thành phần chủ yếu là methional, geraniol, furaneol, nerol, DMTS, linalool, (E,Z)- 2,6 nonadienal và nerolidol (4). Những hợp chất này chứa các nhóm chức nói trên rất nhạy với các phương pháp đo hồng ngoại hay tế bào pin nhiên liệu dẫn đến việc dương tính giả như đã nêu ở trong đoạn clip.
Những loại trái cây khác có mùi nặng, thành phần cũng chứa nhiều hợp chất thơm chứa các nhóm chức tương tự cũng làm sai lệch kết quả như trên. Ngoài ra, chúng ta cũng phải kể đến một phần hàm lượng cồn chứa trong các loại trái cây chín lâu ngày cũng như các loại nước trái cây có hàm lượng cồn cao cũng gây ra kết quả tương tự.
Như kết quả chuối để chín 10 ngày thì hàm lượng cồn là 0.091 l/kg (5), hay kết quả bảng khảo sát hàm lượng cồn trong một số loại trái cây và nước trái cây cũng phản ánh một phần nào đó ảnh hưởng đến kết quả đo sau khi sử dụng chúng (6).
Bên cạnh đó, chúng ta còn phải kể đến các loại thuốc có chứa thành phần thảo dược nhiều tinh dầu dễ bay hơi có các nhóm chức gây nhiễu và hàm lượng cồn cao trong thành phần cũng là nguyên nhân tương tự gây ra dương tính giả như trong clip. Ví dụ thành phần thường thấy trong các loại thuốc ho là Eucalytol (thành phần chính trong tinh dầu tràm) là một ether vòng cấu trúc tương tự như MTBE cũng gây nhiễu kết quả như trong nghiên cứu này (7).
Dựa trên những bằng chứng nêu ra, kết quả dương tính với nồng độ cồn chủ yếu là dương tính giả bởi các chất có cấu trúc gây nhiễu cũng như là hàm lượng nhỏ cồn trong các loại trên (hàm lượng này rất nhỏ không đủ khả năng để thay đổi nồng độ cồn trong máu) còn lưu trong khoang miệng làm kết quả đo sai lệch. Nhưng trên thực tế, hàm lượng cồn trong máu không tuyến tính với kết quả đo, dẫn đến kết luận có thể sai lầm về xử phạt liên quan đến nồng độ cồn.
Vậy đâu là giải pháp cho vấn đề này? Theo như tham khảo về việc thực hiện kiểm tra nồng độ cồn của Mỹ, để tránh điều này, các cảnh sát ở Mỹ không được phép thực hiện kiểm tra hơi thở sơ bộ trong 15 phút sau khi đối tượng ăn, nôn hoặc đặt bất cứ thứ gì vào miệng (8).
Ngoài ra, hầu hết các dụng cụ đều yêu cầu người được kiểm tra phải được kiểm tra hai lần cách nhau ít nhất hai phút. Nước súc miệng hoặc thuốc chứa cồn sẽ phần nào bay hơi bớt sau hai phút và khiến lần đọc thứ hai không trùng khớp với lần đầu tiên, đòi hỏi phải kiểm tra lại.
Hoặc nếu như người bị kiểm tra nghi ngờ kết quả kiểm tra bằng hơi thở có thể yêu cầu kiểm tra nồng độ cồn trong máu hay nước tiểu, lúc này kết quả sẽ chính xác hơn nhiều, phản ánh đúng tình trạng say của người tham gia giao thông và có mức xử phạt hợp lý.
Tóm lại, trên đây là những ý kiến cũng như bằng chứng về ảnh hưởng của các loại trái cây, thuốc đến sự sai lệch kết quả trong việc kiểm tra nồng độ cồn bằng hơi thở theo góc nhìn của người làm khoa học.
Dựa vào đó, hi vọng góp phần nhỏ vào việc xây dựng quy trình xử lý phù hợp cho việc kiểm tra nồng độ cồn theo Nghị định 100/2019 của Chính Phủ để tránh các trường hợp xử phạt không phù hợp, và trên hết là phần nào lý giải những tranh luận về việc ăn uống những loại trái cây, thuốc có thể bị xử phạt nồng độ cồn giúp giảm bớt những băn khoăn gần đây trong dư luận.
Đội Quản lý thị trường (QLTT) số 1 trực thuộc Cục Quản lý thị trường tỉnh Đồng Tháp tiến hành khám 02 vụ trên tuyến đường ĐT 848, xã Tân Mỹ, huyện Lấp Vò, tỉnh Đồng Tháp và phát hiện, bắt giữ 1.480 bao thuốc lá điếu nhập lậu chưa xác định được chủ sở hữu.
Một người phụ nữ có ý định chuyển số tiền 200 triệu đồng cho đối tượng giả danh công an lừa đảo đã được lực lượng chức năng công an địa phương ngăn chặn kịp thời.
Thượng tá Nguyễn Tuấn Hưng, Trưởng Công an TP Hải Dương sang công tác tại Thành ủy Chí Linh; Thượng tá Nguyễn Hoàng Long, Trưởng Công an TP Chí Linh sang công tác tại Văn phòng UBND tỉnh Hải Dương.
Người dân sinh sống trong khu chung cư bàng hoàng khi phát hiện thi thể một người phụ nữ được phát hiện bên trong căn hộ chung cư mini ngõ 39 Đình Thôn, Nam Từ Liêm, Hà Nội.
UBND tỉnh Bắc Giang vừa có văn bản chấn chỉnh, yêu cầu sau ngày 30/03/2025, nhà ở nhiều tầng, kết hợp cho thuê trọ, cơ sở kinh doanh không đảm bảo về PCCC sẽ phải tạm đình chỉ và dừng hoạt động.
Ông Lý Vỹ Triều Dương - Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bạc Liêu thông tin, 9 tháng đầu năm 2024, ngành du lịch tỉnh tiếp tục phát triển với tổng thu ước đạt khoảng 3.420 tỷ đồng, đạt 82,9% kế hoạch, tăng 9,1% so cùng kỳ.
Lực lượng chức năng Công an quận Hoàng Mai, TP Hà Nội đang vào cuộc điều tra, làm rõ nguyên nhân vụ việc một người đàn ông tử vong tại phòng tập gym trên địa bàn phường Mai Động, quận Hoàng Mai.
Đến tháng 4/2023, nhiều người đến đòi tiền hụi nhưng Tâm mất khả năng chi trả và tuyên bố vỡ hụi. Số tiền Tâm chiếm đoạt trong vụ việc khoảng 2,2 tỷ đồng.
Nhận được cuộc gọi từ số máy lạ của đối tượng tự xưng là Công an, sau đó chị T đã thực hiện các thao tác theo hướng dẫn của đối tượng và bị đối tượng lừa chiếm đoạt số tiền gần 3 tỷ đồng.
Phát hiện nhóm thanh thiếu niên điều khiển xe máy có hành vi phóng nhanh, lạng lách... gây náo loạn đường phố, Công an quận Hà Đông phối hợp với Phòng Cảnh sát hình sự xuyên đêm truy lùng, bắt giữ toàn bộ các đối tượng.
Ngày 19/10, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bình Dương thông tin về việc truy nã đối với Khổng Thị Thanh (SN 1972; KHKTT: khu phố Bình Thuận 2, phường Thuận Giao, TP Thuận An, Bình Dương) về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”.
Sau khi gây án, Huỳnh Trung Quân đã lấy tiền, trang sức và điện thoại của nạn nhân, sau đó phi tang thi thể xuống mương nước và về nhà người thân ẩn náu thì bị lực lượng chức năng bắt giữ.
Nguyễn Trọng Khỏe đăng tải trên trang mạng xã hội facebook, zalo cá nhân các bài viết, hình ảnh hoạt động tuyển dụng, đưa người Việt Nam đi xuất khẩu lao động tại Nhật Bản và một số nước châu âu theo diện du học sinh, kỹ sư...
(PLM) - Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng vẻ vang của mình, nhất là trên cương vị Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Quân ủy Trung ương, đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã dành tình cảm đặc biệt đối với cán bộ, chiến sĩ Hải quân. Tổng Bí thư luôn kịp thời quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và đánh giá cao sự nỗ lực, quyết tâm của cán bộ, chiến sĩ Hải quân nhân dân Việt Nam trong khắc phục khó khăn, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc; xây dựng Hải quân nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ và hiện đại.
(PLM) - Dù còn 3 ngày nữa mới diễn ra Quốc tang, nhưng tại một số địa điểm tại Hà Nội cũng như trên cả nước đã treo cờ rủ để tưởng nhớ cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
(PLM) - Trải qua nhiều cương vị quan trọng do Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó, như: Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng từ khoá VII đến khóa XIII; Uỷ viên Bộ Chính trị từ khoá VIII đến khóa XIII; Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; Bí thư Thành uỷ Hà Nội; Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; Chủ tịch Quốc hội; Chủ tịch nước; Tổng Bí thư từ khoá XI đến khóa XIII, đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã có nhiều cống hiến to lớn, quan trọng cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc ta, nhất là trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
(PLM) - Hơn nửa thế kỷ hoạt động cách mạng không ngừng nghỉ, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã cống hiến hết mình, trọn một đời đóng góp cho Đảng, cho nhân dân. Hình ảnh vị lãnh đạo kiên trung, trí tuệ và mẫu mực, tận trung với Đảng, hết lòng vì dân sẽ luôn sống trong trái tim của mỗi người dân Việt Nam.
(PLM) - Sáng ngày 18/7/2024, Tại Hội trường Đa năng - Bộ Tư Pháp đã diễn ra Tọa đàm đánh giá, rút kinh nghiệm về Chỉ số cải cách hành chính năm 2023 và đánh giá việc thực hiện Đề án 06 trong 06 tháng đầu năm, nhiệm vụ, giải pháp từ nay đến cuối năm 2024 của Bộ tư Pháp.