Hà Nội 22 °C
TP Hồ Chí Minh 28 °C
Hải Phòng 21 °C
Đà Nẵng 23 °C
Yên Bái 20 °C
  • Hà Nội Hà Nội 22°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 28°C
  • Hải Phòng Hà Nội 21°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 23°C
  • Yên Bái Hà Nội 20°C

Bị cáo được miễn trách nhiệm hình sự có vô tội?

Diễn đàn luật sư
14/01/2024 15:33
Duy Khương
aa
Theo luật sư, bản chất của miễn trách nhiệm hình sự là bị cáo có vi phạm pháp luật, hành vi cấu thành tội phạm nhưng do chính sách khoan hồng, do nguyên tắc phân hóa phân loại nên được miễn chứ không phải là không có tội.


Mới đây, TAND TP Hà Nội đã tuyên án phạt 38 bị cáo trong vụ án Công ty cổ phần công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á) về các tội danh: Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng; Vi phạm quy định về quản lý tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí; Đưa hối lộ; Nhận hối lộ; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi.

Các bị cáo trong vụ Việt Á.

Các bị cáo trong vụ Việt Á.

Các bị cáo đã nhận mức án theo đúng với hành vi phạm tội của mình. Riêng đối với bị cáo Nguyễn Thành Danh (cựu Giám đốc CDC Bình Dương) được HĐXX áp dụng chính sách "khoan hồng đặc biệt", miễn truy cứu trách nhiệm hình sự.

Vậy miễn trách nhiệm hình sự thì bị cáo có tội hay không? Liên quan đến vấn đề trên, trao đổi với PV Tiến sĩ, Luật sư Đặng Văn Cường, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội cho biết, để phân hóa hành vi phạm tội, thể hiện chính sách khoan hồng nhân đạo của pháp luật, khuyến khích người thực hiện hành vi phạm tội khắc phục hậu quả, sửa chữa lỗi lầm, giảm bớt thiệt hại cho xã hội, pháp luật có quy định những trường hợp miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt, miễn chấp hành hình phạt tù có điều kiện (án treo)... Khoản 2, Điều 8, Bộ luật Hình sự quy định" "Những hành vi tuy có dấu hiệu của tội phạm nhưng tính chất nguy hiểm cho xã hội không đáng kể thì không phải là tội phạm và được xử lý bằng các biện pháp khác".

Tiến sĩ, Luật sư Đặng Văn Cường, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội.

Tiến sĩ, Luật sư Đặng Văn Cường, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội.

Cụ thể, theo Luật sư, tùy theo tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi vi phạm pháp luật sẽ quyết định đến trách nhiệm hình sự. Nếu tính chất nguy hiểm cho xã hội không đáng kể thì hành vi vi phạm pháp luật đó sẽ được xử lý bằng các biện pháp khác mà không phải là chế tài hình sự.

Điều 29, Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định về các trường hợp miễn trách nhiệm hình sự. Theo đó, người phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự khi có một trong những căn cứ sau đây: Khi tiến hành điều tra, truy tố hoặc xét xử, do có sự thay đổi chính sách, pháp luật làm cho hành vi phạm tội không còn nguy hiểm cho xã hội nữa; Khi có quyết định đại xá.

Ngoài ra, người phạm tội có thể được miễn trách nhiệm hình sự khi có một trong các căn cứ sau đây: Khi tiến hành điều tra, truy tố, xét xử do chuyển biến của tình hình mà người phạm tội không còn nguy hiểm cho xã hội nữa; Khi tiến hành điều tra, truy tố, xét xử, người phạm tội mắc bệnh hiểm nghèo dẫn đến không còn khả năng gây nguy hiểm cho xã hội nữa; Trước khi hành vi phạm tội bị phát giác, người phạm tội tự thú, khai rõ sự việc, góp phần có hiệu quả vào việc phát hiện và điều tra tội phạm, cố gắng hạn chế đến mức thấp nhất hậu quả của tội phạm và lập công lớn hoặc có cống hiến đặc biệt, được Nhà nước và xã hội thừa nhận.

Cùng với đó, người thực hiện tội phạm nghiêm trọng do vô ý hoặc tội phạm ít nghiêm trọng gây thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm hoặc tài sản của người khác, đã tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả và được người bị hại hoặc người đại diện hợp pháp của người bị hại tự nguyện hòa giải và đề nghị miễn trách nhiệm hình sự, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự.

Bởi vậy, nếu thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 29, Bộ luật Hình sự nêu trên thì cơ quan tiến hành tố tụng có thể ban hành quyết định miễn trách nhiệm hình sự.

Trong đó có 06 trường hợp miễn nhiệm sau: Thay đổi chính sách, pháp luật khiến hành vi không còn nguy hiểm (hành vi không còn được xác định là tội phạm nữa, đã được "phi hình sự hóa" trong quá trình sửa đổi bộ luật hình sự); có quyết định đặc xá; Quá trình thực hiện thủ tục tố tụng hình sự mà có chuyển biến tình hình khiến hành vi không còn nguy hiểm; Trong quá trình tố tụng người bị buộc tội mắc bệnh hiểm nghèo không còn khả năng gây nguy hiểm cho xã hội nữa; Người phạm tội tự thú, khai rõ sự việc; Khiến vụ việc được giải quyết nhanh chóng, dứt điểm, giảm bớt hậu quả thiệt hại cho xã hội; Lập công lớn hoặc có thành tích đặc biệt đối với xã hội; Trường hợp hành vi phạm tội với lỗi vô ý, hậu quả không đáng kể hoặc với lỗi cố ý nhưng thuộc trường hợp ít nghiêm trọng, hậu quả đã được khắc phục, người bị hại có đơn xin miễn trách nhiệm hình sự thì cũng có thể được xem xét miễn trách nhiệm hình sự.

Do đó, trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử nếu thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 29, Bộ luật Hình sự thì cơ quan tiến hành tố tụng sẽ quyết định miễn trách nhiệm hình sự đối với bị can, bị cáo.

Cũng theo Luật sư, thời hạn tạm giam, tạm giữ của bị cáo sẽ được bù trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt tù, thời hạn cải tạo không giam giữ.

Tuy nhiên, đối với trường hợp bị can, bị cáo được Tòa án miễn trách nhiệm hình sự thì thời hạn tạm giam này sẽ không được tính toán để bù trừ, bồi thường.

Nếu Tòa án tuyên bị cáo không có tội thì thời hạn tạm giam mới là căn cứ để tính toán về mức bồi thường thiệt hại do bị giam oan sai.

Luật sư cũng cho hay, bản chất của miễn trách nhiệm hình sự là bị cáo có vi phạm pháp luật, hành vi cấu thành tội phạm nhưng do chính sách khoan hồng, do nguyên tắc phân hóa phân loại nên được miễn chứ không phải là không có tội.

bài liên quan
Tạm giữ hình sự 2 tài xế trong 2 vụ tai nạn khiến 6 người tử vong tại Hoà Bình

Tạm giữ hình sự 2 tài xế trong 2 vụ tai nạn khiến 6 người tử vong tại Hoà Bình

Hai tài xế liên quan đến hai vụ tai nạn xảy ra trên địa bàn huyện Tân Lạc, tỉnh Hoà Bình vừa bị lực lượng chức năng tiến hành tạm giữ hình sự để điều tra về hành vi “Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ”.
Đại úy Phan Hoàng Sử - "khắc tinh" của các loại tội phạm

Đại úy Phan Hoàng Sử - "khắc tinh" của các loại tội phạm

Suốt nhiều năm qua, đại uý Phan Hoàng Sử đã cùng các đồng nghiệp tham gia phá hàng loạt vụ án lớn. Đồng thời cũng tuyên truyền sâu rộng đến người dân về các thủ đoạn lừa đảo, phạm tội của các loại tội phạm để người dân cảnh giác.
Tạm giữ hình sự chủ nhà nghỉ tổ chức cho nhiều cặp đôi mua bán dâm

Tạm giữ hình sự chủ nhà nghỉ tổ chức cho nhiều cặp đôi mua bán dâm

Đối tượng Đỗ Thị Vân (SN 1985), trú tại thôn Nam Đội Thân, xã Nông Thượng, thành phố Bắc Kạn, tỉnh Bắc Kạn vừa bị cơ quan chức năng Công an tỉnh Bắc Kạn bắt giữ về hành vi Chứa mại dâm.
Làm giả giấy tờ để vay tiền, có vi phạm pháp luật?

Làm giả giấy tờ để vay tiền, có vi phạm pháp luật?

Hành vi giả mạo giấy tờ, tài liệu để vay tiền có thể bị xử phạt vi phạm hành chính đến 20 triệu đồng hoặc bị xử lý hình sự.
Viện Khoa học Hình sự, Bộ Công an vào cuộc điều tra nguyên nhân vụ cháy tại chùa Phổ Quang

Viện Khoa học Hình sự, Bộ Công an vào cuộc điều tra nguyên nhân vụ cháy tại chùa Phổ Quang

Cơ quan chức năng Công an tỉnh Phú Thọ đang phối hợp với Viện Khoa học Hình sự, Bộ Công an khẩn trương điều tra, làm rõ nguyên nhân vụ cháy chùa Phổ Quang.
Đốt pháo trong đám cưới, 5 người ở Nghệ An bị tạm giữ hình sự

Đốt pháo trong đám cưới, 5 người ở Nghệ An bị tạm giữ hình sự

Thông qua mạng xã hội Facebook, Công an thị xã Hoàng Mai phát hiện tại nhà Nguyễn Đình Lương (sinh năm 1971), trú tại phường Quỳnh Xuân (thị xã Hoàng Mai - Nghệ An) diễn ra việc đốt pháo nổ trong quá trình tổ chức đám cưới.
Mới nhất
Đọc nhiều
BĐBP Cà Mau đấu tranh hiệu quả với tội phạm, bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới

BĐBP Cà Mau đấu tranh hiệu quả với tội phạm, bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới

Chiều 5/12, Đảng ủy - Bộ Chỉ huy Bộ đội phòng (BĐBP) tỉnh Cà Mau tổ chức Hội nghị tổng kết công tác Biên phòng năm 2024 và đề ra phương hướng, nhiện nhiệm vụ năm 2025.
Thanh Hóa: Trả hồ sơ, yêu cầu điều tra bổ sung vụ án đốt xe ô tô sau 6 năm tạm đình chỉ

Thanh Hóa: Trả hồ sơ, yêu cầu điều tra bổ sung vụ án đốt xe ô tô sau 6 năm tạm đình chỉ

Viện kiểm sát nhân dân huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hoá đã ra quyết định trả hồ sơ vụ án đốt xe ô tô xảy ra cách đây 6 năm để yêu cầu Cơ quan Cảnh sát điều tra công an huyện Yên Định điều tra bổ sung.
Cảnh báo các trang facebook giả mạo “Liên đoàn Pickleball Việt Nam” để lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Cảnh báo các trang facebook giả mạo “Liên đoàn Pickleball Việt Nam” để lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Để phòng tránh lừa đảo, Công an thành phố Hà Nội đề nghị người dân nâng cao cảnh giác khi đăng ký tham gia các lớp học Pickleball cũng như các môn thể thao khác được quảng cáo trên mạng xã hội facebook.
Tin bài khác
Vụ cháu bé 5 tuổi tử vong trên xe: Người đứng đầu cơ sở mầm non đối mặt với tình huống pháp lý nào?

Vụ cháu bé 5 tuổi tử vong trên xe: Người đứng đầu cơ sở mầm non đối mặt với tình huống pháp lý nào?

Ngoài người phụ trách đưa đón học sinh, cơ quan điều tra sẽ làm rõ trách nhiệm của tài xế và người đứng đầu cơ sở giáo dục trong việc xây dựng quy chế đưa đón, đảm bảo an toàn cho học sinh.
Cơ hội nghề luật trong kỷ nguyên công nghệ số vẫn còn rất lớn

Cơ hội nghề luật trong kỷ nguyên công nghệ số vẫn còn rất lớn

Trong kỷ nguyên công nghệ số và thời đại pháp quyền, Thẩm phán cao cấp Chu Thành Quang, Phó Chánh án TAND cấp cao tại Hà Nội cho rằng, cơ hội nghề nghiệp cho các bạn sinh viên luật là rất lớn.
Quy định chặt chẽ hơn điều kiện miễn đào tạo nghề Luật sư

Quy định chặt chẽ hơn điều kiện miễn đào tạo nghề Luật sư

Xây dựng Luật thay thế Luật Luật sư số 65/2006/QH11 ngày 29/6/2006 của Quốc hội (được sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 20/2012/QH13 ngày 20/11/2012 của Quốc hội) Bộ Tư pháp cho biết sẽ quy định chặt chẽ hơn về điều kiện miễn đào tạo nghề, miễn giảm thời gian tập sự hành nghề luật sư
Hành vi người dân đập cửa kính khống chế tài xế có vi phạm pháp luật?

Hành vi người dân đập cửa kính khống chế tài xế có vi phạm pháp luật?

Theo tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường, việc người dân đập kính ô tô bắt giữ Lê Tiến Dũng là cần thiết và hợp pháp.
Cha dượng đánh đập dã man con riêng của vợ cũ ở Bình Phước sẽ bị xử lý thế nào?

Cha dượng đánh đập dã man con riêng của vợ cũ ở Bình Phước sẽ bị xử lý thế nào?

Theo Tiến sĩ Đặng Văn Cường: "Bất kể vì lý do gì, dù là nguyên thế nào đi chăng nữa thì hành vi của người cha dượng này cũng rất đáng lên án và cần phải xử lý bằng chế tài nghiêm minh của pháp luật".
Nhìn từ vụ Tuấn "phò mã" bị bắt: Ảo tưởng vì sự nổi tiếng trên mạng và cái kết bị khởi tố, bắt giam

Nhìn từ vụ Tuấn "phò mã" bị bắt: Ảo tưởng vì sự nổi tiếng trên mạng và cái kết bị khởi tố, bắt giam

Theo luật sư Đặng Văn Cường: "Những người gây ra tai tiếng, chiêu trò trên không gian mạng, việc bị xử lý là điều khó tránh... Vậy nên mong những người này hãy bớt ảo tưởng sức mạnh, vì trước pháp luật, tất cả mọi người đều bình đẳng".
Luật sư nhận định về vụ lái xe taxi G7 bị đánh tử vong ở đường ven Hồ Tây

Luật sư nhận định về vụ lái xe taxi G7 bị đánh tử vong ở đường ven Hồ Tây

Theo Luật sư: "Tính mạng con người là điều cao quý và quan trọng nhất. Mọi hành vi tước đoạt tính mạng người khác trái pháp luật sẽ bị xử lý nghiêm minh nhất...".
Xử lý như thế nào vụ tạo màn kịch 4 mẹ con nhảy cầu Đông Trù để gây áp lực cho chồng?

Xử lý như thế nào vụ tạo màn kịch 4 mẹ con nhảy cầu Đông Trù để gây áp lực cho chồng?

Theo luật sư: "Người vợ có thể bị xử phạt tiền đối với hành vi "Báo thông tin giả, không đúng sự thật đến các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền"...
Công dân vi phạm pháp luật có cơ hội được xóa tiền án, tiền sự không?

Công dân vi phạm pháp luật có cơ hội được xóa tiền án, tiền sự không?

Một người đã từng vi phạm pháp luật sẽ phải đạt điều kiện như thế nào để được xóa tiền án, tiền sự và trở thành một công dân bình thường?
Cần xử lý nghiêm 2 thanh niên đi xe máy SH đánh người trên đường Vành đai 2

Cần xử lý nghiêm 2 thanh niên đi xe máy SH đánh người trên đường Vành đai 2

Theo luật sư: Hành vi của các đối tượng thể hiện sự côn đồ, hung hãn, coi thường pháp luật... nên cần thiết phải xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật.
tong bi thu nguyen phu trong trong cong cuoc bao ve chu quyen bien dao cua to quoc

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong công cuộc bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc

(PLM) - Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng vẻ vang của mình, nhất là trên cương vị Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Quân ủy Trung ương, đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã dành tình cảm đặc biệt đối với cán bộ, chiến sĩ Hải quân. Tổng Bí thư luôn kịp thời quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và đánh giá cao sự nỗ lực, quyết tâm của cán bộ, chiến sĩ Hải quân nhân dân Việt Nam trong khắc phục khó khăn, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc; xây dựng Hải quân nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ và hiện đại.
ha noi nhieu noi treo co ru truoc ngay quoc tang tong bi thu nguyen phu trong

Hà Nội: Nhiều nơi treo cờ rủ trước ngày Quốc tang Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

(PLM) - Dù còn 3 ngày nữa mới diễn ra Quốc tang, nhưng tại một số địa điểm tại Hà Nội cũng như trên cả nước đã treo cờ rủ để tưởng nhớ cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
tong bi thu nguyen phu trong nha lanh dao ly luan xuat sac

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng – Nhà lãnh đạo, lý luận xuất sắc

(PLM) - Trải qua nhiều cương vị quan trọng do Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó, như: Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng từ khoá VII đến khóa XIII; Uỷ viên Bộ Chính trị từ khoá VIII đến khóa XIII; Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; Bí thư Thành uỷ Hà Nội; Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; Chủ tịch Quốc hội; Chủ tịch nước; Tổng Bí thư từ khoá XI đến khóa XIII, đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã có nhiều cống hiến to lớn, quan trọng cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc ta, nhất là trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
tinh cam dac biet cua nhan dan voi tong bi thu nguyen phu trong

Tình cảm đặc biệt của nhân dân với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

(PLM) - Hơn nửa thế kỷ hoạt động cách mạng không ngừng nghỉ, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã cống hiến hết mình, trọn một đời đóng góp cho Đảng, cho nhân dân. Hình ảnh vị lãnh đạo kiên trung, trí tuệ và mẫu mực, tận trung với Đảng, hết lòng vì dân sẽ luôn sống trong trái tim của mỗi người dân Việt Nam.
bo tu phap dung dau cac bo nganh ve chi so cai cach hanh chinh nam 2023

Bộ Tư pháp đứng đầu các bộ, ngành về Chỉ số Cải cách hành chính năm 2023

(PLM) - Sáng ngày 18/7/2024, Tại Hội trường Đa năng - Bộ Tư Pháp đã diễn ra Tọa đàm đánh giá, rút kinh nghiệm về Chỉ số cải cách hành chính năm 2023 và đánh giá việc thực hiện Đề án 06 trong 06 tháng đầu năm, nhiệm vụ, giải pháp từ nay đến cuối năm 2024 của Bộ tư Pháp.