“Thông tin mạng là thông tin “đi đêm” mà không quản lý bằng luật, chỉ quản lý bằng nghị định là không ổn khi nó xuất hiện “rõ như ban ngày”
“Thông tin mạng là thông tin “đi đêm” mà không quản lý bằng luật, chỉ quản lý bằng nghị định là không ổn khi nó xuất hiện “rõ như ban ngày” - Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng bày tỏ quan điểm tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Báo cáo giải trình, tiếp thu Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) sáng qua (18/2).
 |
| Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng phát biểu tại cuộc họp. |
Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) nếu cần có thể lùi thời điểm thông qua để làm rõ những vấn đề còn chưa thống nhất, trong đó có việc quản hay không quản thông tin mạng.
“Để trống trận địa” khi chưa kiểm soát thông tin mạng
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Đào Trọng Thi cho biết, quá trình thảo luận về Dự thảo Luật này có ý kiến đề nghị xem xét đưa trang thông tin điện tử (TTĐT), trang mạng xã hội (MXH) vào điều chỉnh tại Luật này, nhưng cũng có ý kiến đề nghị chỉ nên điều chỉnh các sản phẩm thông tin trên tại văn bản dưới luật.
Hiện nay, hoạt động của trang TTĐT và trang MXH đang được điều chỉnh bởi Nghị định số 72/2013/NĐ-CP và Nghị định số 174/2013/NĐ-CP.
Với lý do trang MXH hoạt động trong môi trường ảo, thường không có người chịu trách nhiệm, đồng thời người viết và tham gia bình luận thường cũng chỉ sử dụng biệt danh, cơ quan quản lý nhà nước về báo chí và truyền thông không cấp phép, cũng không quản lý các trang MXH này mà chỉ quản lý đơn vị cung cấp dịch vụ mạng.
Còn trang TTĐT không phải do cơ quan, tổ chức sáng tạo nội dung tin, bài mà lấy thông tin từ các báo, biên tập lại và phát hành trên mạng, Dự thảo Luật không điều chỉnh hoạt động của trang TTĐT và trang MXH mà tiếp tục để văn bản về quản lý mạng internet điều chỉnh.
Trước thực tế nhiều trang TTĐT và trang MXH có lượng truy cập rất lớn, xu hướng thông tin mạng tăng, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc băn khoăn việc trang TTĐT bị đưa ra khỏi dự thảo, chỉ quản lý bằng nghị định.
Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Ksor Phước cũng đánh giá: “Dự thảo Luật gần như vắng bóng các quy định quản lý và kiểm soát thông tin mạng là chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn”.
Theo ông Ksor Phước, thông tin mạng có 2 loại: báo chí điện tử và thông tin của tư nhân (từ máy chủ trong nước và từ máy chủ nước ngoài).
Nhưng với điều kiện hiện nay, trước hết phải kiểm soát được những thông tin mạng từ máy chủ trong nước và “nếu không làm được thì Dự thảo Luật sẽ chỉ đạt 40% yêu cầu về quản lý báo chí, 60% còn lại sẽ bị “để trống trận địa”.
Lý giải vấn đề, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) Nguyễn Bắc Son cho rằng: “Nếu đưa các loại hình này vào Luật thì vô hình trung thừa nhận đó là loại hình báo chí. Có thể sau này sẽ nâng Nghị định 72 thành luật để điều chỉnh các hoạt động thông tin mạng”.
Không đồng tình, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nhấn mạnh: “Quyền tự do ngôn luận của người dân là quyền được “nói” cả trên báo, trên mạng nên cho rằng, thông tin mạng không phải báo chí, chỉ loại hình thông tin “đi đêm” mà không quản lý bằng luật, chỉ quản lý bằng nghị định thì không ổn”.
Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng, Dự thảo Luật phải giải quyết được các vấn đề đặt ra, trong đó có việc quản lý các loại hình thông tin như báo chí đang còn nhiều tranh luận.
Nếu chưa thông thì có thể lùi thời điểm thông qua để hoàn thiện, hướng đến việc “phát triển đến đâu, quản lý đến đó, thể chế được Hiến pháp, bảo đảm quyền dân chủ này”.
Còn khe hở dễ dẫn đến “oan ức”
Nhiều ý kiến cho rằng, Dự thảo Luật chưa làm rõ trách nhiệm của từng chức danh đối với hoạt động của cơ quan báo chí, khó cho cơ quan quản lý nhà nước trong việc xử lý khi cơ quan báo chí sai phạm.
Ngoài ra, có ý kiến đề nghị không nên quy định người đứng đầu cơ quan chủ quản báo chí phải chịu trách nhiệm trước pháp luật đối với mọi sai phạm của cơ quan báo chí thuộc quyền vì không trực tiếp điều hành hoạt động của cơ quan báo chí.
Ông Đào Trọng Thi cho biết, Dự thảo quy định tách riêng chức danh người đứng đầu cơ quan báo chí, phụ trách toàn bộ hoạt động của cơ quan báo chí; còn tổng biên tập chỉ chịu trách nhiệm về nội dung sản phẩm báo chí là phù hợp với xu thế phát triển của báo chí hiện nay.
Tuy nhiên, nhận xét về quy định trách nhiệm giữa người đứng đầu cơ quan báo chí và tổng biên tập trong Dự thảo Luật, ông Ksor Phước thấy rằng, hiện với những quy định trong Dự thảo sẽ khó xử lý trách nhiệm của hai chức danh này khi có vấn đề xảy ra trong quá trình quản lý cơ quan báo chí.
Thậm chí, “có khe hở khiến chỉ một người chịu trách nhiệm hoặc cả hai cùng chịu trách nhiệm, trong đó một người chịu “oan ức”.
Do đó, “Dự thảo Luật cần làm rõ trách nhiệm của hai chức danh này để đảm bảo tính phù hợp khi thực thi” - ông Ksor Phước đề nghị.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng Bộ TT&TT cho biết, dần dần sẽ không có báo chí (báo điện tử, báo viết) ở các tập đoàn, tổng công ty, cấp sở mà chỉ cấp tỉnh mới được thành lập cơ quan báo chí.
Nhưng theo Chủ tịch Hội đồng Dân tộc, báo chí là nhu cầu tự thân của quá trình phát triển của tập đoàn, tổng công ty để quảng bá về hoạt động, nếu cấm là không nên mà cần có chính sách quản lý, hình thức phù hợp.
