Nếu đăng hình ảnh của người chưa bị kết án nhưng vì mục đích ngăn chặn hành vi phá hoại an ninh quốc gia thì điều này vẫn phù hợp. - Luật sự Đặng Văn Cường nhận định.
Ngày 4/11, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Bắc Son đã trình bày Tờ trình về dự án Luật báo chí (sửa đổi) tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIII.
Cấm đăng thông tin về nhân thân trong các vụ án
Dự thảo Luật báo chí sửa đổi lần này đã được bổ sung rất nhiều những điểm mới, tiến bộ và phù hợp với thực tiễn phát triển của thời đại.
 |
| Luật sư Đặng Văn Cường. |
Một trong những điểm mới, được chú trọng là những nội dung bị cấm đã trở nên cụ thể hơn rất nhiều, thể hiện tính nhân văn.
Điển hình nhất, Luật báo chí sửa đổi cấm đăng thông tin về thân nhân và các mối quan hệ của cá nhân trong các vụ án, vụ việc tiêu cực khi chưa có căn cứ cho rằng những thân nhân và các mối quan hệ đó liên quan đến vụ án, vụ việc tiêu cực hoặc chưa có kết luận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, làm ảnh hưởng xấu đến đời tư của công dân, cấm đưa tin ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của trẻ em....
Ngay sau khi Luật báo chí sửa đổi được thông qua, dư luận nói chung và những người trong ngành nói riêng luôn quan tâm rằng liệu báo chí có được đăng ảnh bị cáo, nghi can trong các vụ án hay không?
Phóng viên Phapluatplus vừa có cuộc trao đổi với luật sư Đặng Văn Cường - Trưởng Văn phòng luật sư Chính Pháp, Đoàn luật sư thành phố Hà Nội về vấn đề này.
Luật sư Đặng Văn Cường nhận định, có thể nói rằng Hiến Pháp năm 2013 của nước ta là một trong những bước phát triển quan trọng của hệ thống pháp luật. Một trong những nội dung cơ bản được nhiều người dân quan tâm là quyền con người. Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình, có quyền bảo vệ danh dự, uy tín của mình.
Để các quy định của Hiến pháp đi vào đời sống thực tế thì các văn bản pháp luật cũng phải sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với các quy định mới của Hiến pháp và phù hợp với đời sống xã hội.
Từ đó, thực hiện mục đích điều chỉnh các quan hệ xã hội sao cho phù hợp, đảm bảo xã hội phát triển, văn minh và tiến bộ. Do vậy, luật sư Cường cho rằng, việc sửa đổi bổ sung các quy định của Luật báo chí cũng là một trong những nội dung cần thực hiện sau khi Hiến pháp năm 2013 có hiệu lực pháp luật.
Báo chí vẫn được đăng hình ảnh bị cáo, nghi can
Quyền đăng tải thông tin, hình ảnh bị cáo tại phiên tòa hay ảnh các nghi can tại các vụ án cũng đang là một vấn đề được dư luận và báo chí quan tâm.
 |
| Dự thảo Luật báo chí sửa đổi lần này đã được bổ sung rất nhiều những điểm mới, tiến bộ và phù hợp với thực tiễn phát triển của thời đại. |
Luật sư Đặng Văn Cường cho rằng, nội dung quy định về quyền tự do về hình ảnh, quyền đảm bảo bí mật đời tư cá nhân… và các quyền nhân thân khác đã được pháp luật quy định rõ ràng.
Nếu việc thực hiện quyền tự do cá nhân (tự do về hình ảnh) mà xâm phạm, gây hại cho cộng đồng thì quyền tự do đó sẽ bị hạn chế.
Theo đó, việc đưa thông tin, hình ảnh về các đối tượng bị truy nã, đối tượng phạm tội (đã có bản án có hiệu lực pháp luật) trước công chúng là cần thiết để đảm bảo tính răn đe, phòng ngừa chung nhưng việc lợi dụng quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí để xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của chủ thể khác là hành vi bị nghiêm cấm.
Theo nguyên tắc suy đoán vô tội trong tố tụng hình sự và quy định của Hiến pháp về quyền con người thì một người chỉ có tội khi có bản án có hiệu lực pháp luật của tòa án…
Vì vậy, khi bị khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử… nghi can đó chưa được coi là có tội. Không thể sử dụng hình ảnh, thông tin của họ với tính chất là chê bai, xúc phạm, miệt thị… nghi can, xâm phạm tới quyền tự do nhân thân của họ.
Tuy nhiên, điểm g, khoản 1, Điều 10 Luật báo chí sửa đổi cũng quy định được phép đăng tải thông tin, hình ảnh của nghi can trong trường hợp “nhằm ngăn chặn hành vi phá hoại an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ sức khỏe cộng đồng”. Như vậy, nếu đăng tải hình ảnh với nội dung tốt đẹp, nhằm đảm bảo quyền lợi của xã hội, cộng đồng thì việc đăng tải hình ảnh này không vi phạm điều cấm của luật báo chí.
Nhìn tổng thể quy định tại Điều 10 Luật báo chí sửa đổi thì có thể thấy các nội dung cấm trong hoạt động báo chí là chủ yếu hướng tới mục đích, tư tưởng của bài đăng, nội dung đăng chứ không đơn thuần chỉ là quyền hình ảnh của cá nhân.
Nếu đăng hình ảnh của người chưa bị kết án, không bị truy nã nhưng vì để đảm bảo, nhằm ngăn chặn hành vi phá hoại an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ sức khỏe cộng đồng thì việc đăng tải thông tin, hình ảnh này vẫn phù hợp với quy định tại điểm g, khoản 1, Điều 10 Luật báo chí.
Mặt khác, luật sư Đặng Văn Cường cũng khẳng định, nội dung Điều 10 Luật báo chí cũng nên có văn bản hướng dẫn cụ thể hơn, đảm bảo việc áp dụng thống nhất để thuận lợi cho các nhà báo, phóng viên khi hành nghề. Tránh việc quy định chung chung hoặc có những cách hiểu sai lệch về quy định này để quy chụp, trù dập nhà báo, phóng viên khi họ đưa thông tin đấu tranh với những hiện tượng tiêu cực trong xã hội, nhằm mục đích tốt cho cộng đồng.
