Ban hành Chương trình Giáo dục mầm non mới: Cần thiết, đảm bảo phát triển toàn diện trẻ em

Mới đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) đã tổ chức phiên họp Ban Chỉ đạo, Ban Soạn thảo, Tổ biên tập xây dựng Chương trình Giáo dục mầm non (GDMN) mới.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn chủ trì phiên họp.

Báo cáo tại phiên họp, Ban Soạn thảo cho biết, thời gian qua, các nghị quyết, kết luận, văn kiện, văn bản luật tại Việt Nam và các cam kết của Chính phủ Việt Nam với quốc tế đều thể hiện mục tiêu cao nhất là dành những gì tốt nhất cho sự phát triển toàn diện của trẻ em.

Trong đó, Nghị quyết số 29-NQ/TW thể hiện mục tiêu cụ thể là việc đổi mới được thực hiện ở tất cả các bậc học, chuyển mạnh quá trình giáo dục từ trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học.

Chương trình GDMN hiện hành được ban hành năm 2009, sau 15 năm được triển khai bước đầu đã có nhiều ưu điểm hướng đến sự phát triển toàn diện của trẻ.

Tuy nhiên, trước sự phát triển nhanh chóng của khoa học, công nghệ, sự phát triển của trẻ em, đòi hỏi hội nhập quốc tế, Chương trình hiện hành đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập như: chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới, liên thông với Chương trình Giáo dục phổ thông 2018; nội dung giáo dục chưa cập nhật xu thế phát triển và các kĩ năng cần có của trẻ trong xã hội hiện đại; chưa đảm bảo sự đồng bộ về quy định giữa Chương trình và điều kiện thực hiện…

Do đó, đổi mới Chương trình GDMN là việc làm cần thiết, đảm bảo phát triển toàn diện trẻ em mầm non, đặt nền móng cho sự phát triển con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước.

Bộ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Kim Sơn chủ trì phiên họp. (Ảnh: Bộ GD&ĐT)

Theo Ban Soạn thảo, trên cơ sở khoa học và kinh nghiệm quốc tế, Chương trình GDMN mới vận dụng các quan điểm, cách tiếp cận phát triển toàn diện thông qua bảo vệ, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục có chất lượng, công bằng, hòa nhập.

Đồng thời, chuẩn bị cho trẻ em có năng lực sáng tạo, trí tuệ và các kĩ năng sống cần thiết trong thời đại công nghiệp 4.0.

Dự thảo Chương trình GDMN mới được xây dựng từ 2022 đến nay theo đúng quy trình của Thông tư số 49/2020/TT-BGDĐT và chỉ đạo của lãnh đạo Bộ.

Qua nhiều lần tham vấn ý kiến chuyên gia, địa phương và tiếp thu, chỉnh sửa theo ý kiến góp ý của Hội đồng thẩm định, hiện nay dự thảo Chương trình về cơ bản được hoàn thành với 7 điểm mới.

Thứ nhất, tiếp cận năng lực dựa trên tình cảm - xã hội, đặt nền móng cho việc hình thành, phát triển các giá trị cốt lõi của con người Việt Nam; thể hiện qua mục tiêu, kết quả mong đợi, nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục, đánh giá sự phát triển của trẻ.

Thứ hai, tiếp cận dựa trên quyền, đảm bảo chất lượng, công bằng, hoà nhập, bình đẳng và tôn trọng sự khác biệt của trẻ; giáo dục trẻ em có nhu cầu đặc biệt, phát triển ngôn ngữ (quan tâm ngôn ngữ tiếng mẹ đẻ của trẻ) trong xây dựng và phát triển Chương trình giáo dục mầm non.

Thứ ba, trao quyền cho cơ sở giáo dục và giáo viên trong phát triển chương trình giáo dục trên cơ sở đảm bảo linh hoạt, phù hợp với đặc điểm phát triển của trẻ, điều kiện cơ sở vật chất, môi trường sống, bản sắc văn hóa của địa phương, tăng cường quyền và năng lực tự chủ trong phát triển chương trình giáo dục của cơ sở giáo dục.

Các cơ sở giáo dục mầm non và giáo viên được chủ động lựa chọn nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức các hoạt động nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục đáp ứng mục tiêu, yêu cầu của chương trình giáo dục nhà trường.

Vụ trưởng Vụ Giáo dục Mầm non Nguyễn Thanh Đề báo cáo tiến độ xây dựng. (Ảnh: Bộ GD&ĐT)

Thứ tư, quy định về tổ chức chế độ sinh hoạt cho trẻ trong Chương trình bảo đảm phù hợp với sự phát triển của trẻ em mầm non và chế độ làm việc của đội ngũ theo quy định Bộ luật Lao động. Khắc phục một số hạn chế của Chương trình hiện hành, bổ sung quy định về các điều kiện bảo đảm thực hiện Chương trình giáo dục mầm non mới.

Thứ năm, trẻ em là trung tâm của quá trình giáo dục, chủ thể trong hoạt động và giao tiếp. Trẻ em học qua chơi và trải nghiệm phù hợp với hoạt động chủ đạo của từng lứa tuổi. Nhà giáo dục là người hỗ trợ trẻ em phát triển trong môi trường an toàn, thân thiện, giàu cảm xúc và có ý nghĩa.

Thứ sáu, liên thông với Chương trình giáo dục phổ thông 2018; trong đó bổ sung nội dung, phương pháp giáo dục mới/tiên tiến, phù hợp với điều kiện thực tiễn. Cá nhân hóa quá trình giáo dục, quan tâm phát triển sức khỏe, thể chất, kỹ năng cảm xúc - xã hội ở trẻ, hòa hợp với tự nhiên.

Thứ bảy, mở rộng cơ hội tham gia và trách nhiệm của gia đình, cộng đồng trong 5 thực hiện chương trình giáo dục mầm non.

Phát biểu kết luận phiên họp, Bộ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Kim Sơn lưu ý với Ban Soạn thảo, Tổ Biên tập: việc xây dựng, ban hành Chương trình cần phải được triển khai bài bản, đúng luật, đúng quy trình và đảm bảo nguồn lực thực hiện.

Đối với việc sử dụng các thuật ngữ khoa học trong nội dung Chương trình, Bộ trưởng đề nghị cần phải có sự thuyết minh một cách mạch lạc, có thông lệ quốc tế. “Bậc học mầm non có nhiều đặc thù khác với các bậc học khác. Vì vậy, các thuật ngữ, nội dung phải có lập luận đầy đủ, có lượng hoá và có sự diễn đạt phù hợp”, Bộ trưởng đề nghị.

Bộ trưởng cũng yêu cầu Ban Soạn thảo rà soát, tiếp thu ý kiến trên tinh thần phù hợp với chủ trương của Đảng, Nhà nước đang đề ra, tận dụng tối đa những điều kiện thực tế và căn cứ vào điều kiện vùng miền, địa phương để hoàn thiện Chương trình.