Bạc Liêu: Xây dựng hiệu quả chuỗi giá trị lúa gạo của Đề án 1 triệu héc-ta lúa chất lượng cao

Phát triển bền vững cho nông dân trồng lúa

Để triển khai thực hiện Đề án có hiệu quả trong thời gian tới trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu, ông Nguyễn Trung Hiếu - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh đề nghị các huyện, thị xã cần xây dựng phương án cụ thể, trong đó cần lưu ý xác định rõ vùng sản xuất; thành lập Ban chỉ đạo, củng cố tổ chức tham gia thực hiện. Đồng thời, tích cực đẩy mạnh công tác đào tạo, nâng cao nguồn nhân lực tại địa phương, thông qua việc tham gia các lớp huấn luyện chuyên môn, kỹ năng tham gia thực hiện Đề án do Trung ương và tỉnh tổ chức.

Bên cạnh đó, các vùng sản xuất được lựa chọn tham gia Đề án, địa phương xây dựng các mô hình trình diễn điểm nhằm rút kinh nghiệm khuyến cáo, giúp nông dân dân có nhận thức rõ hơn về mô hình này; sử dụng nguồn kinh phí lồng ghép vào các mô hình, chương trình, dự án của địa phương để từng bước triển khai thực hiện giúp nông dân tiếp cận dần với việc thực hiện Đề án đáp ứng mục tiêu đề ra.

Ông Nguyễn Trung Hiếu - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bạc Liêu, phát biểu triển khai Đề án.

“Việc triển khai Đề án tại Bạc Liêu, hy vọng rằng với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự hỗ trợ đầu tư của nhà nước đảm bảo cơ sở hạ tầng, kỹ thuật phục vụ sản xuất cho các địa phương trong vùng chuyên canh lúa, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh góp phần nâng cao thu nhập của người trồng lúa và xây dựng hiệu quả chuỗi giá trị lúa gạo, giảm phát thải khí nhà kính và thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường sinh thái.

Đồng thời, hỗ trợ các Doanh nghiệp, HTX tham gia tích cực vào chuỗi liên kết, tiêu thụ lúa gạo trên địa bàn tỉnh, tạo hướng đi đúng đắn cho ngành hàng lúa gạo phát triển trong thời gian tới” - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bạc Liêu chia sẻ.

Theo đó, trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng có tác động sâu sắc đến hoạt động sản xuất, Đề án có ý nghĩa hết sức quan trọng với người nông dân vùng ĐBSCL và ngành hàng lúa gạo bởi mục tiêu quan trọng nhất của Đề án là tạo ra sinh kế và định hướng phát triển bền vững cho nông dân trồng lúa - chủ thể, nhân tố quyết định thành công của sự nghiệp phát triển nông nghiệp, nông thôn.

Đối với Bạc Liêu, một tỉnh thuần nông, hằng năm có tổng sản lượng lúa hơn 1,2 triệu tấn, đóng góp cho mục tiêu an ninh lương thực quốc gia và phục vụ cho xuất khẩu. Tỉnh cũng xác định “Nông nghiệp, trọng tâm là nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nâng cao hiệu quả sản xuất tôm, lúa gạo” là một trong 5 trụ cột phát triển kinh tế - xã hội. Từ đó, quan tâm của lãnh đạo, tập trung nguồn lực đầu tư, tổ chức sản xuất nông nghiệp hiện đại theo chuỗi giá trị, liên kết bao tiêu sản phẩm; ưu tiên các nguồn tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp.

Nhằm hiện thực hóa các chủ trương phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững, thuận thiên, góp phần nâng cao thu nhập cho nông dân, hướng tới mục tiêu sản xuất lúa phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, tỉnh Bạc Liêu đã xây dựng vùng chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp, đảm bảo tính thống nhất - đồng bộ với hệ thống các chiến lược, Quy hoạch tỉnh Bạc Liêu thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Mô hình sản xuất giảm phát thải

Mô hình giảm chi phí sản xuất và nâng cao hiệu quả canh tác lúa tại ấp Trung Hưng 1B, xã Vĩnh Hưng A, huyện Vĩnh Lợi (tỉnh Bạc Liêu).

Thời gian qua, ngành Nông nghiệp tỉnh Bạc Liêu đã triển khai nhiều mô hình gắn với tập huấn chuyển giao khoa học - kỹ thuật nhằm nâng cao năng suất, chất lượng lúa gạo như: ứng dụng Chương trình “3 giảm, 3 tăng”, “1 phải, 5 giảm”, tưới ngập khô xen kẽ, quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), sản xuất lúa an toàn, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, quy trình giảm chi phí sản xuất, …

Đến nay, nông dân đã áp dụng các mô hình mới trên 80% diện tích gieo trồng mỗi năm, lợi nhuận tăng thêm từ 2 - 4 triệu đồng/ha/vụ.

Điển hình, mô hình tưới ngập khô xen kẽ áp dụng cho sản xuất vụ lúa đông xuân. Mô hình này được Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Bạc Liêu phối hợp với Dự án GIZ triển khai thực hiện từ vụ đông xuân 2011 - 2012 trên cánh đồng lúa lớn.

Ông Nguyễn Minh Thắng (xã Vĩnh Hưng, huyện Vĩnh Lợi), cho biết: “Trước đây, chi phí trồng lúa phải từ 22 - 23 triệu đồng/ha. Từ khi áp dụng mô hình tưới ngập khô xen kẽ thì chỉ còn khoảng 17 triệu đồng/ha. Năng suất lúa từ 6 - 7 tấn/ha tăng lên 10 tấn/ha, lợi nhuận tăng hơn 5 triệu đồng/ha”.

Đặc biệt, với hiệu quả thấy rõ, mô hình tưới ngập khô xen kẽ đã được Hợp tác xã Nông nghiệp Nam Hưng (xã Vĩnh Hưng, huyện Vĩnh Lợi) nhân rộng ra toàn diện tích với 100% xã viên áp dụng sản xuất.

Ngoài ra, mô hình này đang được nông dân huyện Phước Long, Hồng Dân, Vĩnh Lợi, Hòa Bình và thị xã Giá Rai thực hiện với diện tích hàng nghìn héc-ta…

Theo ông Tô Thanh Hải - Trưởng phòng NN&PTNT huyện Vĩnh Lợi, cho biết: “Huyện đã đăng ký 12.500ha sản xuất lúa chất lượng cao, giảm phát thải, được phân bố ở các xã, thị trấn trên vụ lúa hè thu và lúa đông xuân. Đồng thời, huyện cũng hướng nông dân sản xuất lúa theo quy trình tưới ngập khô xen kẽ, “1 phải, 5 giảm”, “3 giảm, 3 tăng” bón bổ sung phân bón hữu cơ…”.

“Để sản xuất theo quy trình giảm phát thải, cần đầu tư các ô đê bao khép kín, trạm bơm điện, đấu nối đường giao thông để thuận tiện vận chuyển hàng hóa…” - ông Tô Thanh Hải chia sẻ.