Trong 58 cuộc bầu cử suốt chiều dài lịch sử nước Mỹ, có 53 người chiến thắng đã giành cả đa số phiếu phổ thông lẫn đại cử tri. Tuy nhiên, có 5 ứng cử viên trở thành ông chủ Nhà Trắng cho dù là người thua cuộc tính theo phiếu phổ thông.
Ông Trump thua cách biệt lớn về số phiếu phổ thông nhưng vẫn đắc cử Tổng thống Mỹ 2016.
Lý do của điều này là tổng thống và phó tổng thống Mỹ không được bầu qua lá phiếu phổ thông trực tiếp. Thay vào đó, Điều II, Phần I Hiến pháp Mỹ quy định, một nhóm đại cử tri sẽ có quyền bầu cử gián tiếp ra các cơ quan quyền lực cao nhất của đất nước. Nhóm này được gọi là Đại Cử tri đoàn.
Để giành chiến thắng một cuộc bầu cử tổng thống, ứng cử viên cần giành được 270 trong tổng số 538 phiếu đại cử tri. Các bang được phân bổ số phiếu đại cử tri dựa trên số lượng đại diện mà họ có tại Hạ viện, cộng thêm 2 suất tại Thượng viện. Các đại cử tri được phân bổ dựa trên dân số của mỗi bang, nhưng ngay cả những bang ít dân nhất cũng được hiến pháp bảo đảm có tối thiểu là 3 đại cử tri (một hạ nghị sĩ và 2 thượng nghị sĩ). Mức tối thiểu này có nghĩa là các bang dân số ít sẽ có tỉ lệ đại diện nhiều hơn trong các cử tri đoàn nếu tính trên đầu người.
Do hầu hết các tiểu bang (48 bang, cộng với Washington, D.C) trao toàn bộ số phiếu đại cử tri của họ cho người giành được nhiều phiếu phổ thông nhất trên toàn tiểu bang, nền về mặt toán học,
Vì hầu hết các tiểu bang (48 cộng với Washington, D.C.) trao tất cả số phiếu đại cử tri của họ cho người giành được phiếu phổ thông trên toàn tiểu bang, nên về mặt toán học, ứng viên vẫn có thể thắng phiếu đại cử tri nếu thua phiếu phổ thông trên phạm vi toàn quốc. Chẳng hạn, nếu một ứng cử viên thắng với cách biệt lớn về phiếu phổ thông ở một số ít tiểu bang rất đông dân, họ có thể sẽ thắng về phiếu phổ thông trên toàn quốc. Trong khi đó, nếu đối thủ của họ lại thắng ở rất nhiều các bang ít dân với tỉ số chênh lệch thấp, người đó vẫn có thể vượt về số lượng đại cử tri để đi đến chiến thắng cuối cùng. Đó cũng là những gì đã xảy ra năm 2016 giữa Tổng thống Trump và đối thủ Hillary Clinton.
Trang History đã điểm lại 5 lần một ứng cử viên tổng thống Mỹ giành được Nhà Trắng nhưng thua phiếu phổ thông.
1.Tổng thống thứ 6, John Quincy Adams (năm 1824)
Đây là lần đầu tiên một ứng cử viên đắc cử tổng thống Mỹ dù thua cả phiếu phổ thông lẫn phiếu đại cử tri.
Tổng thống John Quincy Adams. Ảnh: Getty Images
Năm 1824, có 4 ứng cử viên tranh cử tổng thống, đều là thành viên cùng đảng Dân chủ Cộng hòa, gồm: Andrew Jackson, John Quincy Adams, William Crawford và Henry Clay.
Khi các phiếu bầu được thống kê, Andrew Jackson giành được số phiếu cao nhất của cả phiếu phổ thông lẫn đại cử tri. Nhưng đề giành được chức tổng thống thì ông không chỉ cần đạt số phiếu cao nhất mà còn phải đạt đa số quá bán, trong khi Jackson lại thiếu 32 phiếu đại cử tri để đạt trên 50%.
Trong trường hợp không có ứng cử viên tổng thống nào giành được đa số quá bán phiếu đại cử tri, thì theo Hiến pháp, kết quả sẽ được quyết định tại Hạ viện. Hạ viện Mỹ chỉ có thể bỏ phiếu cho 3 người có số phiếu cao nhất, đồng nghĩa loại Clay khỏi đua. Nhưng điều đó không ngăn được Clay sử dụng ảnh hưởng của mình với tư cách là Chủ tịch Hạ viện để thay đổi kết quả cuộc bỏ phiếu. Cuối cùng, Hạ viện Mỹ đã bỏ phiếu bầu John Adams làm tổng thống, mặc dù Jackson trước đó đã thắng Adams với 99 phiếu đại cử tri so với 84.
2. Tổng thống Rutherford B. Hayes (năm 1876)
Tương tự như năm 1824, cuộc bầu cử năm 1876 không do cử tri quyết định mà do Quốc hội Mỹ quyết định. Tuy nhiên, lần này, Hiến pháp đã không có câu trả lời cho cuộc khủng hoảng bầu cử.
Tổng thống thứ 19 Rutherford B. Hayes. Ảnh: Getty Images
Đó là một cuộc đua rất gay gắt giữa ứng viên đảng Cộng hòa Rutherford B. Hayes và ứng viên đảng Dân chủ Samuel Tilden. Tilden giành được 184 phiếu đại cử tri, thiếu đúng 1 phiếu là đạt đa số cần thiết để đắc cử tổng thống. Trong khi đó, Hayes chỉ giành được 165 phiếu, và 20 phiếu đại cử tri vẫn đang trong tranh chấp giữa hai bên.
Đảng Cộng hòa phản đối kết quả từ Florida, Louisiana và Nam Carolina, vì cả hai đảng đều tuyên bố ứng cử viên của họ đã thắng ở các bang này. Hiến pháp Mỹ quy định một kế hoạch dự phòng trong trường hợp không có ứng cử viên nào giành được đa số phiếu đại cử tri, nhưng không có quy trình để giải quyết một tranh chấp như vậy. Vì thế Quốc hội đã thành lập một Ủy ban Bầu cử liên bang lưỡng đảng, gồm các thượng và hạ nghị sĩ, thẩm phán Tòa án Tối cao. Ủy ban này bỏ phiếu trao toàn bộ 20 phiếu đại cử tri tranh chấp cho Hayes, giúp ông giành chiến thắng với đa số mong manh nhất trong lịch sử: 185 – 184.
Tại sao Ủy ban trên lại trao phiếu tranh chấp cho Hayes, người đã thua cả phiếu phổ thông lẫn phiếu đại cử tri? Hầu hết sử gia tin rằng hai đảng đã đạt được một thỏa thuận: Phe Dân chủ, có cơ sở ở miền Nam, đồng ý để Hayes làm tổng thống để đổi lại việc phe Cộng hòa cam kết rút toàn bộ quân đội liên bang khỏi các bang thuộc Liên minh miền Nam trước đây.
3. Tổng thống Benjamin Harrison (năm 1888)
Cuộc đua năm 1888 giữa Tổng thống đương nhiệm đảng Dân chủ Grover Cleveland và đối thủ Cộng hòa Benjamin Harrison bị phủ bóng bởi bê bối. Cả hai đảng cáo buộc lẫn nhau trả tiền cho các cử tri trung lập để mua phiếu.
Chân dung Tổng thống Benjamin Harrison, năm 1888. Ảnh: Getty Images
Tại bang Indiana, một bức thư được tiết lộ cho thấy phe Cộng hòa âm mưu mua phiếu và cản trở nỗ lực tương tự của phe Dân chủ. Trong khi đó, đảng Dân chủ ở miền Nam cũng làm tất cả để đàn áp quyền bỏ phiếu của người da đen, vốn hầu hết ủng hộ phe Cộng hòa.
Khi cuộc đua kết thúc, ứng viên Cleveland và phe Dân chủ giành được toàn bộ miền Nam, trong khi Harrison và đảng Cộng hòa giành được miền Bắc và Tây, bao gồm cả bang nhà của Cleveland là Indiana. Nhờ thắng ở miền Nam, Cleveland giành đa số phiếu phổ thông, nhưng thua phiếu đại cử tri với tỉ lệ 168-233.
4 năm sau, Cleveland trở lại, đánh bại Harrison và trở thành Tổng thống Mỹ đầu tiên và duy nhất trong lịch sử phục vụ hai nhiệm kỳ không liên tiếp.
4. Tổng thống George W. Bush (năm 2000)
Trong 112 năm tiếp theo, các kết quả bầu cử trở lại bình thường, người chiến thắng của Đại cử tri đoàn cũng là người thắng phiếu phổ thông. Chuỗi chiến thắng như vậy chỉ dừng lại trong cuộc bầu cử năm 2000.
Tổng thống George W. Bush.
Hai ứng cử viên là George G. Bush (con trai cựu Tổng thống George W. Bush) của đảng Cộng hòa và Al Gore của đảng Dân chủ (cựu Phó tổng thống dưới thời ông Bill Clinton). Vào đêm bầu cử, kết quả được công bố sát nút tại 3 bang: Oregon, New Mexico và Florida. Ông Gore cuối cùng thắng phiếu phổ thông ở bang Oregon và New Mexico với chênh lệch rất ít (chỉ 366 phiếu tại New Mexico). Khi đó, bang Florida sẽ quyết định ai giành quyền đến Nhà Trắng.
Cuộc đua tại Florida cũng sát sạt đến mức luật tiểu bang yêu cầu phải kiểm phiếu lại. Khi ông Bush được công bố là người thắng cuộc với cách biệt 537 phiếu, Al Gore đã đệ đơn kiện, lập luận rằng toàn bộ phiếu chưa được kiểm hết.
Tòa án Tối cao bang Florida đã ủng hộ ông Al Gore, nhưng ông Bush lại kháng cáo lên Tòa án Tối cao Mỹ. Cuối cùng, cơ quan tư pháp quyền lực nhất này đã bỏ phiếu với tỉ lệ 5-4, bác bỏ phán quyết của Tòa án tại Florida, và ngừng kiểm lại phiếu bầu.
Với thắng lợi ở bang Florida, ông Bush giành được 271 phiếu đại cử tri, so với 266 phiếu của đối thủ, trong khi ông Gore hơn ông Bush nửa triệu phiếu phổ thông.
5. Tổng thống Donald Trump (năm 2016)
Trong một chiến thắng bất ngờ, đi ngược lại hầu hết các cuộc thăm dò trước bầu cử, ứng cử viên Cộng hòa Donald Trump đã đánh bại đối thủ đảng Dân chủ Hillary Clinton, vợ của cựu Tổng thống Bill Clinton và là cựu Ngoại trưởng Mỹ. Ông Trump giành chiến thắng cho dù thua bà Clinton tới 2,8 triệu phiếu phổ thông.
Bà Hillary Clinton đã đạt kết quả rất tốt ở các thành phố lớn và bang đông dân như California và New York, nơi bà bỏ cách đối thủ lần lượt là 30 và 22,5 điểm phần trăm. Nhưng ông Trump lại thắng lợi với cách biệt hẹp ở các bang chiến địa như Wisconsin (0,8%), Pennsylvania (0,7%) và Michigan (0,2%).
Cuối cùng, ứng cử viên Trump dù thua hàng triệu phiếu phổ thông, nhưng vẫn đắc cử Tổng thống Mỹ nhờ thắng thuyết phục số phiếu đại cử tri, với cách biệt tới 304-227.
Một người phụ nữ có ý định chuyển số tiền 200 triệu đồng cho đối tượng giả danh công an lừa đảo đã được lực lượng chức năng công an địa phương ngăn chặn kịp thời.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP. Hà Nội vừa phục hồi giải quyết nguồn tin tội phạm, về việc bà Nguyễn Thị Ngọc tố cáo một số cá nhân lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua việc nhận tiền để đầu tư dự án “Xây dựng hạ tầng KCN Yên Sơn - Bắc Lũng” giai đoạn 1 và 2.
Phát hiện nhóm thanh thiếu niên điều khiển xe máy có hành vi phóng nhanh, lạng lách... gây náo loạn đường phố, Công an quận Hà Đông phối hợp với Phòng Cảnh sát hình sự xuyên đêm truy lùng, bắt giữ toàn bộ các đối tượng.
UBND tỉnh Bắc Giang vừa có văn bản chấn chỉnh, yêu cầu sau ngày 30/03/2025, nhà ở nhiều tầng, kết hợp cho thuê trọ, cơ sở kinh doanh không đảm bảo về PCCC sẽ phải tạm đình chỉ và dừng hoạt động.
Ông Lý Vỹ Triều Dương - Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bạc Liêu thông tin, 9 tháng đầu năm 2024, ngành du lịch tỉnh tiếp tục phát triển với tổng thu ước đạt khoảng 3.420 tỷ đồng, đạt 82,9% kế hoạch, tăng 9,1% so cùng kỳ.
Chiều 17/10, Báo Pháp luật Việt Nam tổ chức chương trình gặp mặt, tri ân các cá nhân, tập thể, doanh nghiệp cùng đồng hành với Báo trong hành trình hỗ trợ các tỉnh phía Bắc bị thiệt hại bởi bão số 3.
Đại biểu Trần Văn Lâm (đoàn Bắc Giang) chỉ ra rằng, nhiều chính sách thu biểu hiện sự lạc hậu, bất cập nhưng chậm được xem xét, điều chỉnh, như thuế thu nhập cá nhân, thuế VAT.
Ban Thường vụ Thành ủy TP HCM vừa ban hành Quy định 1269 về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Trong đó có nội dung mua tin phản ánh về hành vi này với mức phí tối đa 10 triệu đồng.
Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái ký Quyết định 1263/QĐ-TTg phê duyệt Đề án cơ cấu lại Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam đến năm 2025.
Tối ngày 1/11, tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế - 11 Lê Hồng Phong, Hà Nội, Báo Pháp luật Việt Nam long trọng tổ chức Lễ tôn vinh 50 Gương sáng Pháp luật năm 2023.
Nhân dịp kết thúc Chương trình “Gương sáng pháp luật” lần thứ 2, TS.Vũ Hoài Nam - Trưởng Ban Tổ chức Chương trình bình chọn “Gương sáng pháp luật” Tổng biên tập Báo Pháp luật Việt Nam có Thư ngỏ gửi tới Quý bạn đọc.
Nhiều năm trôi qua, các hộ dân mua nhà ở Dự án Khu nhà ở Mạ Kim vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ), mà nguyên nhân đến từ những vướng mắc trong thủ tục pháp lý.
(PLM) - Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng vẻ vang của mình, nhất là trên cương vị Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Quân ủy Trung ương, đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã dành tình cảm đặc biệt đối với cán bộ, chiến sĩ Hải quân. Tổng Bí thư luôn kịp thời quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và đánh giá cao sự nỗ lực, quyết tâm của cán bộ, chiến sĩ Hải quân nhân dân Việt Nam trong khắc phục khó khăn, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc; xây dựng Hải quân nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ và hiện đại.
(PLM) - Dù còn 3 ngày nữa mới diễn ra Quốc tang, nhưng tại một số địa điểm tại Hà Nội cũng như trên cả nước đã treo cờ rủ để tưởng nhớ cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
(PLM) - Trải qua nhiều cương vị quan trọng do Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó, như: Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng từ khoá VII đến khóa XIII; Uỷ viên Bộ Chính trị từ khoá VIII đến khóa XIII; Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; Bí thư Thành uỷ Hà Nội; Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; Chủ tịch Quốc hội; Chủ tịch nước; Tổng Bí thư từ khoá XI đến khóa XIII, đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã có nhiều cống hiến to lớn, quan trọng cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc ta, nhất là trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
(PLM) - Hơn nửa thế kỷ hoạt động cách mạng không ngừng nghỉ, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã cống hiến hết mình, trọn một đời đóng góp cho Đảng, cho nhân dân. Hình ảnh vị lãnh đạo kiên trung, trí tuệ và mẫu mực, tận trung với Đảng, hết lòng vì dân sẽ luôn sống trong trái tim của mỗi người dân Việt Nam.
(PLM) - Sáng ngày 18/7/2024, Tại Hội trường Đa năng - Bộ Tư Pháp đã diễn ra Tọa đàm đánh giá, rút kinh nghiệm về Chỉ số cải cách hành chính năm 2023 và đánh giá việc thực hiện Đề án 06 trong 06 tháng đầu năm, nhiệm vụ, giải pháp từ nay đến cuối năm 2024 của Bộ tư Pháp.
26 °C
33 °C
28 °C
