Việc so sánh sân bay Long Thành với các sân bay khác là chính đáng, các ý kiến đó cần được Bộ GTVT, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp ghi nhận để chỉ đạo, kiểm tra, giám sát khi thực hiện. Thậm chí cần thuê tư vấn độc lập, có kinh nghiệm đánh giá tổng mức đầu tư.
Đó là ý kiến của ông Đặng Huy Đông (ảnh), Viện trưởng Viện Quy hoạch và Phát triển (nguyên Thứ trưởng Bộ KH&ĐT) trong cuộc trao đổi với Tiền Phong.
Quốc hội không nên quyết con số cụ thể
Thưa ông, một số đại biểu Quốc hội cho rằng, so với sân bay Đại Hưng (Trung Quốc), Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ), suất đầu tư sân bay Long Thành cao hơn, ông nghĩ sao về điều này?
Tổng mức đầu tư Long Thành hiện mới giả định, thường sai từ 10-15%. Chỉ khi nghiên cứu khả thi, với các thiết kế rõ ràng trên cơ sở khảo sát địa chất, để đưa ra phương án xây dựng, vật liệu, khi đó mới có tổng mức đầu tư chính xác (sai số +/- 5%, theo thông lệ quốc tế). Ngoài ra, dự toán sân bay Long Thành còn có yếu tố trượt giá, chi phí dự phòng. Do đó, chỉ khi đấu thầu thi công mới có con số chính xác. Tuy nhiên, ở các dự án lớn của Việt Nam, sai số thường quá lớn.
Việc so sánh sân bay Long Thành với các sân bay khác là chính đáng, các ý kiến đó cần được Bộ GTVT, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp ghi nhận để chỉ đạo, kiểm tra, giám sát khi thực hiện. Thậm chí thuê tư vấn độc lập, có kinh nghiệm đánh giá tổng mức đầu tư. Tuy nhiên, nếu vì băn khoăn mà tiếp tục chậm trễ quyết định triển khai dự án là không cần thiết và không nên. Hiện chúng ta đã quá chậm trong việc triển khai dự án này.
Quốc hội và Chính phủ là cơ quan làm chính sách, giám sát và quản lý thực thi chính sách, nên đưa ra khung chính sách, nguyên lý, nguyên tắc lớn, không nên ra quyết định với các con số cụ thể, chi tiết. Có như vậy mới rõ trách nhiệm giải trình của cơ quan thực hiện.
Nếu Quốc hội, Chính phủ quyết chi tiết, số liệu cụ thể, vô tình thành “gậy chống lưng” cho cơ quan thực hiện. Đúng không sao, sai họ đổ lỗi cho Quốc hội, Chính phủ, không quy trách nhiệm được. Hiện tượng này khá phổ biến gần đây. Cấp dưới không quyết định theo thẩm quyền, mà đưa vấn đề lên cấp trên quyết định, để có chỗ dựa, đôi khi dựa vào đó để làm bậy.
Về diện tích sân bay Long Thành, có ý kiến cho rằng có thể làm nhỏ hơn để giảm chi phí?
Tôi không có số liệu chi tiết cụ thể của dự án và cũng không có chuyên môn sâu, nên không thể nói diện tích sân bay Long Thành là quá rộng hay vừa đủ. Song, cũng như so sánh suất đầu tư, cần phải so sánh giữa các chỉ số, các hạng mục cụ thể tương đương. Tôi đồng ý việc sử dụng đất nói chung, không riêng ở dự án này, phải tính toán tiết kiệm hết sức, nâng cao hiệu quả sử dụng từng m2. Đây là vấn đề mà Viện Quy hoạch và Phát triển chúng tôi dự kiến sẽ có nghiên cứu chuyên đề để khuyến nghị với Chính phủ và Quốc hội.
Đừng để lỡ cơ hội
Chính phủ đề xuất Quốc hội giao ACV làm nhà đầu tư và khai thác sân bay Long Thành, thay vì đấu thầu để tư nhân tham gia, ông nghĩ sao về đề xuất này?
Tôi luôn tin vào hiệu quả của đấu thầu, sự cần thiết của minh bạch và cạnh tranh. Tuy nhiên, không phải cái gì cũng có thể đấu thầu hiệu quả. Trước hết phải xác định mục đích của đấu thầu trong dự án này. Dự án này có thể chia làm 3 khâu để đấu thầu, đầu tiên là đấu thầu chọn nhà đầu tư, sau đó đấu thầu xây lắp, và đấu thầu khai thác. Đấu thầu chọn nhà đầu tư sẽ tối ưu chi phí đầu tư, giảm gánh nặng ngân sách, giảm nợ Chính phủ... Dịch vụ cảng hàng không là một độc quyền thương mại quốc gia, đặc biệt với Việt Nam, khoảng cách hai đầu đất nước hơn 2.000km, thu nhập người dân tăng dần, nhu cầu đi lại hàng không sẽ còn tăng, khách du lịch cũng nhiều hơn...
Thực tế kết quả kinh doanh của ACV trong nhiều năm qua minh chứng rõ điều này. Do đó, không thể đấu thầu quốc tế. Còn đấu thầu trong nước, xét các tiêu chí về năng lực, kinh nghiệm đầu tư và quản lý sân bay, quy mô vốn... sẽ không có doanh nghiệp nào đủ điều kiện hơn ACV. Với sân bay, rõ ràng ACV đang làm tốt, trong 21 sân bay đang quản lý có 13 sân bay địa phương phải bù lỗ, ACV vẫn có lợi nhuận, có tích lũy để tái đầu tư. Nếu tư nhân chỉ làm sân bay có khả năng sinh lời cao, vậy những sân bay khó khăn ai sẽ chịu trách nhiệm duy trì hoạt động?
Xét thêm yêu tố chủ quyền hàng không quốc gia gắn với an ninh, kinh tế đất nước, việc giao tư nhân là chủ đầu tư sân bay cửa ngõ như Long Thành sẽ không phù hợp, tiềm ẩn rủi ro rất lớn. Thực tế, hầu hết sân bay cửa ngõ quốc gia trên thế giới đều do nhà nước nắm quyền đầu tư thông qua doanh nghiệp nhà nước, sau đó có thể nhượng quyền một phần dịch vụ phi hàng không.
Giả sử dự án sân bay Long Thành được giao cho doanh nghiệp tư nhân làm chủ đầu tư. Họ dĩ nhiên phải huy động vốn vay tới 80-90% tổng mức đầu tư, hoặc huy động vốn trên thị trường chứng khoán. Bối cảnh thế giới hiện nay, có những quốc gia cạnh tranh vị thế bá chủ toàn cầu, vượt xa lợi ích kinh tế đơn thuần. Để đạt mục đích đó, quốc gia đó có thể cung cấp các khoản vay ưu đãi, kèm theo một số điều kiện và thao túng toàn bộ quá trình xây dựng (như họ đã và đang làm ở nhiều nơi trên thế giới và ngay tại nước ta). Bài học chúng ta gặp vẫn còn đó, nếu sân bay lại chậm như vậy, sẽ kéo theo chậm phát triển.
Một hình thức khác, họ bỏ số tiền lớn mua lại cổ phần doanh nghiệp đầu tư sân bay, với lợi nhuận cao để doanh nghiệp khó lòng từ chối. Cuối cùng, có thể thông qua nhiều công ty con ở các nước khác nhau để thu gom cổ phiếu của doanh nghiệp tư nhân đầu tư sân bay. Mục đích đầu tư sinh lời chưa hẳn là hàng đầu, mà qua đó họ kìm hãm sự phát triển. Điều đó chúng ta lo ngại và phải hủy chào thầu quốc tế tìm nhà đầu tư BOT một số đoạn cao tốc Bắc - Nam.
Nguyên Thứ trưởng KH&ĐT Đặng Huy Đông cho rằng: Về nợ công, nếu hợp đồng vay vốn làm sân bay Long Thành nói rõ không bảo lãnh Chính phủ, mọi rủi ro do bên vay vốn chịu. Khi đó, khoản vay sẽ trên cơ sở thương mại thuần túy, không dẫn đến tăng nợ công. Với nợ quốc gia, dù tư nhân hay ACV đi vay đều phải ghi nợ...
Sáng 16/12, Công an tỉnh Thanh Hóa tổ chức Lễ khởi công xây dựng công trình Trại Tạm giam Công an tỉnh; Trụ sở Phòng Cảnh sát cơ động và nơi đóng quân, tổ chức huấn luyện Trung đoàn Cảnh sát cơ động dự bị chiến đấu.
Đối với các dự án đang được đề xuất đầu tư xây dựng, trong phạm vi Vành đai 4 dự kiến bố trí 2 cầu, hầm theo quy hoạch, ngoài Vành đai 4 nghiên cứu đầu tư cầu Phú Xuyên.
Sáng 11/12, Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư Cảng hàng không quốc tế Gia Bình, thiết kế theo chuẩn quốc tế, đáp ứng 30 triệu hành khách vào năm 2030.
Chiều 10/12, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Xây dựng (sửa đổi) với tỷ lệ tán thành rất cao. Hai đạo luật quan trọng này mang đến nhiều cải cách đột phá, đặc biệt là việc mở rộng diện miễn giấy phép xây dựng và siết chặt trách nhiệm bồi thường của các hãng hàng không đối với hành khách.
Luật Viên chức sửa đổi mở rộng đáng kể quyền làm thêm, hành nghề và tham gia kinh doanh cho viên chức từ 1/7/2026, đồng thời siết chặt yêu cầu về minh bạch và tránh xung đột lợi ích.
Thanh Hóa sẽ đầu tư lắp đặt khoảng 1.100 camera giám sát AI tại 12 xã, phường trung tâm, trọng điểm về chính trị, kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng.
Ngày 19/12, tỉnh Tây Ninh đã tổ chức khởi công Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng Khu công nghiệp Hiệp Thạnh – giai đoạn 1 và Khu phức hợp khách sạn Hilton Garden INN với tổng mức đầu tư hơn 3.600 tỷ.
Công an TP Hà Nội công bố 10 dấu ấn tiêu biểu của lực lượng Công an nhân dân năm 2025. Đáng chú ý, giữ vững An ninh quốc gia, bảo đảm tuyệt đối an ninh, an toàn các sự kiện chính trị - đối ngoại quan trọng, các hoạt động kỷ niệm ngày lễ lớn của Đất nước.
Ngày 18/12, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh An Giang Nguyễn Thanh Phong đã chủ trì buổi tiếp và làm việc với đoàn công tác của Tập đoàn Central Retail tại Việt Nam do ông Nguyễn Mạnh Duy - Quản lý phát triển mở rộng dự án làm Trưởng đoàn.
Sáng 18/12/2025, Đội Cảnh sát đường thủy số 2, thuộc Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh An Giang cho biết vừa phát hiện, bắt quả tang 07 phương tiện thuỷ vận chuyển số lượng lớn khoáng sản (đất mặt) không hoá đơn chứng từ.
Kỳ nghỉ Tết Nguyên đán năm nay, thay vì người dân cả nước phải chứng kiến, nghe nhìn về nhiều vụ tai nạn thảm khốc trong những ngày Tết, thì khắp nơi, lực lượng Cảnh sát giao thông đều siết chặt công tác kiểm tra, giám sát và xử lý người tham gia giao thông sau khi uống bia, rượu... để góp phần hạn chế tai nạn giao thông tối đa.
Ngày 4/6, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kiên Giang và Thường trực Tỉnh ủy An Giang về tình hình triển khai các nghị quyết, kết luận của Trung ương; công tác tổ chức bộ máy; quốc phòng, an ninh
Công an tỉnh Tiền Giang đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ một chủ doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo nghi bị lừa đảo trên không gian mạng với số tiền trên 420 tỷ đồng.
Gần 1 tháng nay trên tuyến tỉnh lộ 337 và Quốc lộ 279 đoạn từ xã Thống Nhất đến cảng Làng Khánh (TP Hạ Long), thường xuyên xuất hiện hàng chục xe tải lớn chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, cuốn theo bụi mù mịt.
Chiều 17/3, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm đồng chí Nguyễn Thanh Tú, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế giữ chức Thứ trưởng Bộ Tư pháp.
