Liệu trong tương lai 10 năm nữa, phương tiện đi lại chính của người Việt Nam sẽ là ô tô hay xe máy điện.
Người Việt thích ô tô nhưng...
Nếu được lựa chọn, có lẽ đa số người dân Việt Nam đều muốn được sử dụng ô tô làm phương tiện đi lại chính. Lý do quá dễ hiểu, đi ô tô an toàn mà lại không phải chịu cảnh mưa nắng, khói bụi. Thế nhưng vì nhiều nguyên nhân mà mong ước này vẫn chưa thành hiện thực.
Đầu tiên là vấn đề giá cả. Xe hơi với người dân Việt Nam vẫn là món hàng xa xỉ. Do mức thuế đánh vào ngành hàng này rất cao nên giá xe ở Việt Nam vẫn thuộc hàng top thế giới.
 |
| Hyundai i10 có giá khoảng 150 triệu đồng tại Ấn Độ. Ảnh: CarblogIndia |
Cầm 150 triệu sang Ấn Độ sẽ mua được một chiếc Hyundai Grand i10, tiền mua Toyota Vios ở Việt Nam sang bên Mỹ sẽ có ngay một chiếc Camry cáu cạnh. Chúng ta từng nghĩ rằng khi cánh cửa hội nhập mở ra thì giá xe hơi sẽ rẻ đi, nhưng từ khi gia nhập WTO tới nay đã hơn 10 năm, ô tô vẫn là phương tiện của người giàu. Vì một lý do nào đó, hễ thuế nhập khẩu xe giảm đi theo thỏa thuận thì lại có một chính sách mới được ban hành, giữ cho giá xe luôn ở mức cao so với thu nhập của người dân.
Mặt khác, cơ sở vật chất cầu đường của chúng ta vẫn chưa đáp ứng được so với tốc độ phát triển phương tiện giao thông hiện nay. Đường quá nhỏ, bãi gửi xe quá ít trong khi chung cư lại quá nhiều và dày đặc, khiến những người sỡ hữu ô tô cũng rất khó khăn trong việc đi lại.
Theo thống kê, đến hiện tại, tỷ lệ đất giao thông trên đất xây dựng đô thị ở Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh vẫn dưới 10%, còn rất xa mới đạt đến mức trung bình của thế giới là 25%. Nhìn hàng loạt tòa nhà cao tầng, trung tâm thương mại đang rục rịch khởi công, có thể hiểu trong tương lai 10 năm nữa sẽ không có thay đổi nào đáng kể.
 |
| Đường Lê Văn Lương ở Hà Nội nổi tiếng 2,7 km đường cõng 40 chung cư. Ảnh: Báo Xây dựng. |
Sắp tới là thời của xe máy điện?
Một thực tế đáng buồn là kinh tế Việt Nam chưa kịp giàu nhưng môi trường sống đã bị ô nhiễm. Trong đó, ô nhiễm khói bụi đang trở thành vấn đề nan giải ở các thành phố lớn.
Chỉ số chất lượng không khí AQI (Air Quality Index) ở hai thành phố Hà Nội và Hồ Chí Minh trong thời gian dài luôn ở xung quanh mức 100. Đây là mức độ có thể gây ảnh hưởng tới đường hô hấp với trẻ em và người già. Nguyên nhân một phần được cho là do lượng khói thải ra từ những phương tiện lưu thông trên đường.
 |
| Chỉ số AQI đo được tại Hà Nội vào 11 giờ tối ngày 12/1/2019. Nguồn: AirVisual.com |
Chính phủ đã có chủ trương phát triển giao thông công cộng và tiến tới hạn chế phương tiện cá nhân. Đây là hướng đi đúng đắn mà nhiều nước phát triển đã thực hiện. Tuy vậy, quá trình triển khai gặp đang nhiều bất cập, điển hình là hai hệ thống đường sắt đô thị đội vốn tỷ đô mà chưa hẹn ngày hoàn thành. Thêm nữa, người dân Việt Nam vẫn chưa có thói quen sử dụng các phương tiện công cộng cho việc đi lại hàng ngày.
Để đảm bảo môi trường sống, liệu xe máy điện có trở thành giải pháp thay thế cho xe máy chạy xăng hiện nay?
Xe máy, xe đạp điện vốn không xa lạ với người dân Việt Nam. Thậm chí, ở những trường học tại thành phố lớn, lượng xe đạp điện còn áp đảo xe đạp thường. Tuy nhiên, lứa học sinh này khi đủ tuổi phần lớn sẽ chuyển sang dùng xe máy chạy xăng. Chỉ mới gần đây, khi Vinfast giới thiệu tới thị trường sản phẩm xe máy điện Klara, nhiều người mới có suy nghĩ nghiêm túc về dòng xe này.
 |
| Klara có làm nên một cuộc cách mạng xe máy điện? Ảnh: Vinfast |
Với sự phát triển của công nghệ, xe máy điện ngày nay cũng có thể chạy liền mạch một quãng đường lên tới 70-80 km cho một lần sạc với tốc độ tối đa khoảng 50 km/h. Khả năng như vậy có thể đáp ứng đủ nhu cầu của người dùng ở khu vực thành thị.
Trên một số diễn đàn, đánh giá của người sử dụng về xe máy điện Vinfast là khá tích cực. Tuy nhiên nếu xe điện muốn thay thế hoàn toàn xe máy chạy xăng thì vẫn còn cả một quãng đường gian nan.
Trước hết lý do bảo vệ môi trường vẫn còn chưa đủ mạnh để thay đổi thói quen của người tiêu dùng Việt Nam. Muốn tồn tại, ít nhất xe máy điện phải hội tụ được 3 yếu tố: rẻ, bền và tiện lợi. Về giá cả, xe máy điện Vinfast hay các sản phẩm nhập khẩu của Piaggio, Kymco không hề rẻ hơn xe chạy xăng truyền thống. Trong khi đó, nếu so sánh về độ tiện lợi, xe máy điện đang kém xa vì hệ thống trạm sạc mới ở trong giai đoạn bắt đầu triển khai. Độ bền của xe máy chạy xăng cũng được chứng minh qua hàng chục năm qua còn xe máy điện chỉ là kẻ mới gia nhập thị trường.
Dù vậy, sự phát triển của những chiếc xe máy điện cũng là đáng mong đợi. Nếu như Vinfast Klara đạt được thành công thì hai ông lớn là Honda và Yamaha sẽ nhanh chóng nhập cuộc để thị trường thêm sôi động. Đây cũng là hướng phát triển tạm thời trong lúc người dân mòn mỏi quá độ lên thời kỳ xe hơi.
Còn xét về lâu dài, xe máy điện cũng không thể nào thay thế được ô tô, nó không đủ an toàn để bảo vệ người dân trước những vụ tai nạn dồn dập có tính chất nghiêm trọng như vừa qua.
