Lỗ hơn 44.000 tỷ, EVN kiến nghị được tính vào giá bán điện để giảm lỗ

Bộ Công thương vừa có Tờ trình gửi Chính phủ về Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 72/2025/NĐ-CP ngày 28/3/2025 của Chính phủ về cơ chế, thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân.

Trong tờ trình, Bộ Công thương nêu rõ cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân hiện được thực hiện theo Nghị định 72.

Thời gian qua, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã triển khai xây dựng, tính toán và điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân hằng năm theo đúng quy định.

Cách làm này mang lại nhiều điểm tích cực về minh bạch, thuận tiện, tháo gỡ được vướng mắc, giúp việc điều chỉnh giá điện kịp thời và linh hoạt hơn trước.

Tuy nhiên, qua thực tế triển khai thực hiện Nghị định 72 vẫn còn một số nội dung cần được xem xét, điều chỉnh để đảm bảo nguyên tắc tính đúng, tính đủ các chi phí hợp lý, hợp lệ trong quá trình xác định và điều chỉnh giá bán lẻ điện.

Do đó, EVN kiến nghị Nghị định 72 cần được sửa đổi, bổ sung để cho phép thu hồi khoản chi phí phục vụ trực tiếp cho việc sản xuất, cung ứng điện chưa được tính toán, bù đắp đầy đủ trong giá bán lẻ điện bình quân trước đây trên cơ sở kết quả công bố chi phí sản xuất kinh doanh điện hoặc báo cáo tài chính kiểm toán hàng năm.

Giá bán lẻ điện cần giải quyết kịp thời cho đơn vị điện lực trong việc thu hồi đủ chi phí, góp phần bảo toàn và phát triển vốn kinh doanh của doanh nghiệp, do đó việc xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 72 để tiếp tục hoàn thiện quy định về cơ chế, thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân là cần thiết.

Giá bán lẻ điện bình quân được đình chỉnh tăng thêm 4,8% từ ngày 10/5/2025, lên hơn 2.200 đồng/kWh.

Bộ Công thương cho biết, mục tiêu của việc xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 72 là tiếp tục hoàn thiện quy định về cơ chế xây dựng, tính toán và điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân.

Việc này nhằm bảo đảm giá điện phản ánh sát thực tế, cập nhật kịp thời theo biến động của các yếu tố đầu vào.

Trong quá trình soạn thảo, Bộ Công thương quán triệt quan điểm phải tuân thủ Luật Điện lực số 61/2025/QH15 và các quy định pháp luật liên quan.

Bên cạnh đó, các nội dung sửa đổi tập trung vào hoạt động sản xuất, kinh doanh điện lực, tạo điều kiện để doanh nghiệp thu hồi đủ chi phí hợp lý, hợp lệ phát sinh trong thực tế.

Dự thảo cũng yêu cầu các tiêu chí chi phí phải rõ ràng, công khai, minh bạch, khả thi và có đầy đủ căn cứ trong quá trình thực hiện, kể cả những khoản chi phí phát sinh do nguyên nhân khách quan mà đơn vị điện lực không thể kiểm soát nhưng trước đó chưa được tính đầy đủ trong giá điện.

Phạm vi điều chỉnh của dự thảo tập trung vào việc sửa đổi, bổ sung điểm g khoản 2 Điều 4 của Nghị định 72, còn đối tượng áp dụng được giữ nguyên theo khoản 2 Điều 1 của Nghị định này.

Điểm đáng chú ý, dự thảo lần này là đề xuất cho phép tính toán và phân bổ vào giá điện những khoản chi phí sản xuất, cung ứng điện chưa được bù đắp trước đây.

Theo báo cáo của EVN, do ảnh hưởng tình hình địa chính trị, chi phí mua điện tăng cao trong giai đoạn 2022-2023 khiến doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn, lỗ lũy kế khoảng 50.029 tỷ đồng.

Đến hết năm 2024, lỗ lũy kế của công ty mẹ EVN vẫn còn khoảng 44.792 tỷ đồng, làm giảm vốn đầu tư Nhà nước và không bảo toàn vốn Nhà nước tại doanh nghiệp.

EVN kiến nghị Bộ trưởng Công Thương báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép tính toán khoản lỗ lũy kế này là một khoản chi phí được phép tính vào giá bán lẻ điện bình quân.

Ngoài ra, các chi phí khác chưa được tính đầy đủ vào giá điện cũng được đề xuất phân bổ, gồm chi phí phục vụ trực tiếp cho sản xuất, cung ứng điện được xác định theo báo cáo tài chính kiểm toán hằng năm từ 2022 trở đi.

EVN đề xuất phương án phân bổ, báo cáo Bộ Công thương xem xét, cần thiết sẽ lấy ý kiến Bộ Tài chính.

Bên cạnh đó, còn có chênh lệch tỷ giá đánh giá lại chưa được phân bổ và chênh lệch tỷ giá chưa thanh toán cho các nhà máy điện theo hợp đồng mua bán điện.

Việc sửa đổi, bổ sung nội dung trên phù hợp với điểm a, điểm c khoản 2 Điều 32 Luật Điện lực: “Giá bán lẻ điện được phản ánh và điều chỉnh kịp thời theo biến động thực tế của thông số đầu vào, bù đắp chi phí hợp lý, hợp lệ với lợi nhuận hợp lý để bảo toàn, phát triển vốn kinh doanh của doanh nghiệp, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội và cấp độ thị trường điện cạnh tranh”, Tờ trình nêu rõ.