Ký ức hào hùng của những cựu chiến binh Vùng Mỏ

Bồi hồi nhớ về những ngày chiến đấu anh dũng, ông Đồng Văn Luật (SN1930, trú phường Hoành Bồ, TP Hạ Long, Quảng Ninh) nhập ngũ năm 1952 vào Đại đội 261, Tiểu đoàn 18, Trung đoàn 102, Đại đoàn 308, ông cùng đơn vị tham gia Chiến dịch Điện Biên Phủ ngay từ những ngày đầu, xúc động chia sẻ: “Trưa 6/5/1954, anh nuôi của đơn vị nấu cơm, nắm cho mỗi người một nắm. Chúng tôi bắt đầu hành quân từ lúc 2h chiều, ra đến cửa rừng là 5h chiều. Đúng 20h30 ngày 6/5, khối bộc phá 960kg nổ trên Đồi A1 báo hiệu ngày tàn của Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. Dù tổn thất nhiều về lực lượng, nhưng bộ đội ta vẫn hạ quyết tâm chiến đấu đến cùng. Đến 17h30 ngày 7/5, lá cờ "Quyết chiến - Quyết thắng" của Quân đội Nhân dân Việt Nam tung bay trên nóc hầm tướng Đờ Ca-xtơ-ri, Chỉ huy trưởng Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ, đơn vị tôi nhận được tin báo ta đã dành chiến thắng trong chiến dịch này”.

CCB Đồng Văn Luật, phường Hoành Bồ (TP Hạ Long) cùng đồng đội, ôn kỷ niệm về Chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954.

Nói đến đây giọng ông nghẹn ngào: “Để có được chiến thắng này, biết bao đồng chí, đồng đội của tôi đã anh dũng hy sinh. Tôi nhớ mãi hình ảnh, ngọn cờ chiến thắng giương cao, trong màu cờ ấy có cả máu của những người đã nằm xuống. Trước bóng cờ, chúng tôi ôm nhau khóc, khóc vì quân đội ta, đồng bào ta đã chiến thắng quân thù, khóc tiếc thương những người đồng đội đã anh dũng ngã xuống...”.

Nhớ lại ngày đầu nhập ngũ, cựu chiến binh (CCB) Đào Hồng Ngọc (trú tại phường Trần Hưng Đạo, TP Hạ Long) chia sẻ: “Ngày 10/7/1967, khi ấy tôi mới 18 tuổi, làm đơn xung phong lên đường nhập ngũ và được điều vào Đại đội 1, Tiểu đoàn 7, Trung đoàn 3, Sư đoàn 9, tham gia chiến đấu tại chiến trường miền Nam. Trong suốt hành trình vượt dãy Trường Sơn, ông Ngọc cùng các đồng đội phải đi bộ 6 tháng, vượt qua rất nhiều gian khổ. Vào tới Sài Gòn, tình hình chiến sự khi đó hết sức căng thẳng, Mỹ đổ quân dồn giữ Sài Gòn, buộc quân ta phải về miền Đông Nam Bộ củng cố, bổ sung lực lượng. Khó khăn nhất của ta là thiếu vũ khí, thiếu lương thực. Trên rừng chỉ có muối, còn lại thì bắt được con gì, ăn đó. Anh em từ miền Bắc vào nhiều người ốm đau do không hợp thời tiết”.

Trận đánh đầu tiên của ông Ngọc và các đồng đội là tại Chi khu Bến Sỏi, Tây Ninh (sát sông Vàm Cỏ Tây). Với sự dũng cảm, mưu trí, kiên cường, Đại đội 1 của ông đã tiêu diệt được 3 đại đội ngụy quân. Chi khu Bến Sỏi là trường huấn luyện tân binh của địch, trong đó có khoảng 5 đại đội ngụy quân, với hệ thống phòng thủ kiên cố là đồn, lô cốt, xung quanh được rào 5 hàng dây thép gai. Phía trước là các bãi trống, là nơi địch đổ quân.

CCB Đào Hồng Ngọc bên những kỷ vật là những chiến lợi phẩm thu được của địch ngày 30/4/1975 được ông gìn giữ cẩn thận.

Ông Ngọc kể: “Trung đoàn 3 chúng tôi khi đó tập trung quân đánh chi khu này, cùng với các quân đoàn khác tiến đánh tại các chiến trường, nhằm phục vụ cho việc ký kết Hiệp định Pari. Đại đội 1 được giao làm mồi nhử để dụ địch ra đánh. Hôm đó là ngày 10/3/1969, đại đội tôi trước đó đã nghiên cứu địa hình, đặt mìn tại cửa phụ, khi địch đổ quân ra đây, bên ta chiếm ưu thế bất ngờ, cho nổ mìn tiêu diệt 1 đại đội địch. Sau khi bị tiêu diệt 1 đại đội, địch gọi máy bay đến ném bom, pháo binh hủy diệt toàn bộ khu vực dân xung quanh, mặc dù diệt được 1 đại đội địch, nhưng quân mình cũng hy sinh rất nhiều”.

Sau yếu tố bất ngờ, quân địch đã có sự phòng bị, lần này 1 đại đội địch đi cửa chính ra, tập trung tại ngôi nhà 3 tầng phía trước. Thời điểm đó khoảng 1h chiều cùng ngày (cách trận đầu 4 tiếng), mặc dù đã bị thương, nhưng ông Ngọc vẫn cố nâng khẩu B41 lên vai hướng về ngôi nhà 3 tầng bóp cò. Sau tiếng súng của ông, xạ thủ Lưu cách đó khoảng 30m cũng nổ súng về phía ngôi nhà. Ngôi nhà đổ sập và chôn vùi luôn đại đội địch. Đại đội 1 có hơn 100 người cũng chỉ còn 9 tay súng.

Sau 2 trận chiến, địch quyết định mở lối phụ đưa 1 đại đội ra bãi đất trống phía trước, ông Ngọc và các đồng đội khi ấy còn vũ khí gì thì dùng vũ khí đó. Cầm cự khoảng 1 tiếng đồng hồ, quân địch không thể tiến lên được. Sau đó, Trung đoàn đã cử 4 người tiếp viện và cấp thêm 1 súng trường. Khi xạ thủ của ta bắn hạ lính của địch trên tháp canh, đại đội địch không còn “tai mắt”, không thể tiến lên thêm nữa nên buộc phải quay lại đường vào, lợi dụng tình hình, bộ đội ta tập trung truy kích.

Quân địch bị tiêu diệt 3 đại đội, nhưng ta cũng thiệt hại rất nhiều. Đại đội 1 có hơn 100 người, cuối cùng còn lại 7 tay súng. Sau trận chiến hôm đó, ông Ngọc bị thương ở lưng, ngực, được đưa đi điều trị, rồi tiếp tục cùng đồng đội bổ sung vào các quân đoàn, tham gia nhiều trận đánh khác. Năm 1977, CCB Đào Hồng Ngọc chuyển ngành về Sở Y tế, do vết thương trong chiến tranh tái phát, năm 1994 ông nghỉ chế độ, hưởng thương binh 2/4 và tích cực tham gia công tác xã hội ở địa phương.

Chủ tịch Hội CCB tỉnh Quảng Ninh, ông Đàm Huy Đắc khẳng định: Phát huy truyền thống, phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, các hội viên CCB trong tỉnh luôn có bản lĩnh chính trị vững vàng, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, cấp ủy địa phương. Tích cực tham gia xây dựng bảo vệ Đảng, chính quyền, nhân dân, bảo vệ chế độ XHCN, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, gương mẫu, tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị được giao.

Là người con trong gia đình có cha là “lính Cụ Hồ”, tác giả bài viết xin mượn bài “Thơ tặng bố” của tác giả Đoàn Thị Kim Dung, tri ân đến các cựu chiến binh Việt Nam nhân Kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).

Thơ tặng Bố

Bố trở về trong rạng rỡ mừng vui

Khi đất nước đã hai miền sum họp

Nước mắt mẹ, nụ cười con chào đón

Những tấm huân chương trên ngực Bố toả ngời

Bố trở về chỉ có bấy nhiêu thôi

Chiếc ba lô, đôi dép mòn cũ kỹ

Bố bảo: Những thứ ấy đã từng là đồng chí

Trong khói bom, súng đạn chiến trường.

Bố trở về với công việc đời thường

Mà những viết thương khi trở trời còn nhức nhối

Con thương quá giọt mồ hôi nóng hổi

Rơi trên chiếc áo con, màu trắng tinh khôi

Bố - chỉ là một người lính giữa dòng đời đang trôi

Giản đơn như cây mọc lên từ đất

Nhưng con biết có một điều duy nhất

Bố lại là tất cả cuộc đời con./.